Nghề nghiệp là gì? Vai trò của định hướng nghề nghiệp?

Nghề nghiệp là gì?

Nghề nghiệp là công việc mà một người làm để kiếm sống, thường liên quan đến một lĩnh vực hoặc chuyên môn nhất định. Nghề nghiệp có thể là một công việc cụ thể, như bác sĩ, giáo viên, kỹ sư, hoặc một nhóm công việc trong cùng ngành nghề, như tài chính, công nghệ, giáo dục.

Nghề nghiệp không chỉ đơn thuần là phương tiện để kiếm thu nhập mà còn có thể phản ánh sở thích, đam mê, giá trị và mục tiêu cá nhân của mỗi người. Một số nghề nghiệp yêu cầu trình độ học vấn hoặc kỹ năng chuyên môn cao, trong khi một số khác có thể học tập và phát triển qua kinh nghiệm thực tế.

Ngoài ra, nghề nghiệp có thể thay đổi theo thời gian do sự phát triển của bản thân, xu hướng thị trường lao động hoặc những lựa chọn cá nhân. Vì vậy, việc định hướng nghề nghiệp đúng đắn sẽ giúp một người có được sự ổn định, phát triển và thăng tiến trong công việc.

Nghề nghiệp là gì? Vai trò của định hướng nghề nghiệp? (Hình từ Internet)

Vai trò của định hướng nghề nghiệp?

Định hướng nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc giúp mỗi cá nhân xác định con đường sự nghiệp phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu thị trường. Một định hướng đúng đắn không chỉ giúp phát triển bản thân mà còn mang lại sự ổn định và thành công trong công việc. Dưới đây là những vai trò chính của định hướng nghề nghiệp:

1. Giúp cá nhân lựa chọn công việc phù hợp

Định hướng nghề nghiệp giúp mỗi người hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và tìm ra công việc phù hợp với khả năng, sở thích cũng như giá trị cá nhân. Điều này giúp giảm nguy cơ chọn sai nghề, tránh lãng phí thời gian và nguồn lực.

2. Tăng cơ hội thành công trong sự nghiệp

Khi có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, cá nhân sẽ tập trung phát triển các kỹ năng cần thiết, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường lao động. Một sự nghiệp phù hợp không chỉ giúp đạt được thành công mà còn tạo điều kiện thăng tiến nhanh hơn.

3. Giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực

Việc chọn sai nghề có thể khiến một người mất nhiều thời gian và công sức để tìm kiếm công việc phù hợp. Định hướng nghề nghiệp giúp tránh tình trạng nhảy việc liên tục, tiết kiệm chi phí đào tạo lại hoặc học tập thêm những kỹ năng không cần thiết.

4. Đảm bảo sự hài lòng và gắn bó với công việc

Một công việc phù hợp với sở thích và đam mê sẽ giúp cá nhân cảm thấy hứng thú, duy trì động lực làm việc và ít cảm thấy căng thẳng hay chán nản. Điều này góp phần tạo ra sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.

5. Giúp doanh nghiệp có đội ngũ nhân sự chất lượng

Từ góc độ doanh nghiệp, nhân viên có định hướng nghề nghiệp tốt thường làm việc hiệu quả hơn, có mục tiêu rõ ràng và mong muốn gắn bó lâu dài. Điều này giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc, tăng sự ổn định và phát triển bền vững cho tổ chức.

6. Phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường lao động

Thế giới việc làm không ngừng thay đổi, nhiều ngành nghề cũ dần mất đi và các công việc mới xuất hiện. Định hướng nghề nghiệp giúp cá nhân thích nghi với những xu hướng này, nắm bắt cơ hội mới và tránh bị tụt hậu trong sự nghiệp.

Định hướng nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một tương lai vững chắc. Một lựa chọn đúng đắn ngay từ đầu không chỉ giúp cá nhân phát huy tối đa khả năng mà còn mang lại sự ổn định và thành công trong công việc. Vì vậy, việc định hướng nghề nghiệp cần được thực hiện sớm và thường xuyên điều chỉnh theo tình hình thực tế.

Người lao động được quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp có đúng không?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019 quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động:

Quyền và nghĩa vụ của người lao động

1. Người lao động có các quyền sau đây:

a) Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

b) Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể;

c) Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;

...

Theo đó, người lao động có quyền được tự do lựa chọn nghề nghiệp. Tuy nhiên nghề nghiệp đó phải là nghề nghiệp mà pháp luật không cấm.