Đánh giá nhân sự là gì? Quy trình đánh giá nhân sự như thế nào?

Đánh giá nhân sự là gì?

Đánh giá nhân sự là quá trình xem xét, phân tích và đo lường hiệu quả làm việc, năng lực, thái độ và đóng góp của nhân viên trong tổ chức. Mục đích của việc đánh giá nhân sự là để xác định điểm mạnh, điểm yếu, từ đó đưa ra các quyết định về lương thưởng, đào tạo, thăng tiến hoặc cải thiện hiệu suất làm việc.

Một quy trình đánh giá nhân sự hiệu quả không chỉ giúp nâng cao chất lượng đội ngũ lao động mà còn góp phần xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, công bằng. Nhờ đó, nhân viên có thể phát huy tối đa tiềm năng, đồng thời doanh nghiệp cũng đạt được những mục tiêu chiến lược trong dài hạn.

Theo đó, các tiêu chí đánh giá nhân sự

Việc đánh giá nhân sự thường dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, tùy thuộc vào đặc thù công việc và văn hóa doanh nghiệp. Dưới đây là một số tiêu chí phổ biến:

(1) Hiệu suất công việc

Đây là yếu tố quan trọng nhất khi đánh giá một nhân viên. Hiệu suất công việc được đo lường dựa trên khối lượng công việc hoàn thành, chất lượng kết quả, thời gian thực hiện và mức độ đáp ứng mục tiêu đề ra. Nhân viên có hiệu suất cao là người luôn đạt hoặc vượt mức kỳ vọng của tổ chức.

(2) Kỹ năng chuyên môn

Một nhân viên giỏi không chỉ cần hoàn thành công việc mà còn phải có năng lực chuyên môn tốt. Việc đánh giá kỹ năng chuyên môn giúp xác định xem nhân viên có đủ kiến thức và khả năng áp dụng vào công việc thực tế hay không.

(3) Tinh thần và thái độ làm việc

Thái độ của nhân viên đối với công việc, cấp trên, đồng nghiệp và khách hàng cũng là một tiêu chí quan trọng. Những người có tinh thần làm việc tốt thường chủ động, trách nhiệm, hợp tác và sẵn sàng học hỏi để phát triển.

(4) Sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề

Nhân viên có tư duy đổi mới và khả năng giải quyết vấn đề linh hoạt luôn được đánh giá cao. Họ không chỉ làm tốt công việc mà còn đóng góp những ý tưởng sáng tạo, giúp tối ưu hóa quy trình làm việc và mang lại giá trị cho tổ chức.

(5) Tính kỷ luật và tuân thủ quy định

Một tổ chức muốn hoạt động hiệu quả cần có kỷ luật và nguyên tắc làm việc rõ ràng. Do đó, việc đánh giá mức độ tuân thủ nội quy công ty, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm của nhân viên là rất quan trọng.

Đánh giá nhân sự là gì? Quy trình đánh giá nhân sự như thế nào? (Hình từ Internet)

Quy trình đánh giá nhân sự như thế nào?

Bước 1: Lập mẫu đánh giá cụ thể

Lập mẫu đánh giá giúp đảm bảo tính nhất quán, với hầu hết nhân viên, họ mong muốn đưa vào biểu mẫu đánh giá những kết quả như hiệu suất, kỹ năng, chất lượng, thái độ, kỷ luật. 

Ở mỗi lĩnh vực, nhà quản lý cần có nhiều đáp án để nhân viên dễ dàng hơn trong việc lựa chọn, chẳng hạn như hài lòng, không hài lòng, rất hài lòng, chưa thực sự hài lòng.

Bước 2: Xác định chỉ tiêu theo số lượng

Xác định chỉ tiêu theo số lượng giúp tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình đánh giá nhân sự. Mọi kết quả được biểu hiện rõ ràng thông qua dữ liệu, các số liệu này dựa vào mô tả công việc của nhân viên, tuỳ vào vị trí, cấp bậc khác nhau mà yêu cầu về chất lượng, hiệu suất cũng sẽ khác nhau.

Chẳng hạn như công việc của nhân viên content là viết bài đăng cho website. Khi đó, chỉ số đánh giá của nhân viên này là số lượng bài viết mỗi ngày (năng suất) và số bài viết xếp hạng cao trên Google (chất lượng). Người quản lý nên thống nhất với nhân viên/ bộ phận/ phòng ban để đưa ra một con số đặt làm mục tiêu cụ thể.

Đối với những yếu tố không thể đo lường được, ví dụ như thái độ của nhân viên. Hãy ghi chú lại những hành vi thể hiện những thái độ như tích cực, tiêu cực, bình tĩnh, nổi nóng,... cùng với những kết quả, hậu quả của nhân viên đó.

Bước 3: Nguyên tắc nghiệm thu kết quả đánh giá

Nghiệm thu kết quả đánh giá là đúc kết của cả một quá trình của nhân viên, hãy xem xét: Nên nhận xét những gì? Đưa ra lời nhận xét ra sao? Làm sao để thảo luận với nhân viên một cách hiệu quả nhất?

- Không nghiệm thu theo cảm tính: Chỉ tập trung vào điểm mạnh/ điểm yếu mà không có cái nhìn tổng quan và rõ ràng hơn.

- Song song với những góp ý cần đưa ra hướng cải thiện và hỗ trợ họ giải quyết vấn đề của bản thân.

- Khuyến khích nhân viên phản hồi ý kiến, quan điểm của họ, lắng nghe xem họ có đồng ý với kết quả và có đề xuất gì hay không?

Bước 4: Sắp xếp lịch đánh giá phù hợp và tiến hành đánh giá

Tuỳ vào cơ cấu tổ chức và hoạt động của mỗi doanh nghiệp mà có những đợt đánh giá nhân sự khác nhau. Thường thì nhiều tổ chức đánh giá nhân sự tầm 6 - 12 tháng 1 lần, đây là khoảng thời gian hợp lý để nhân viên thể hiện năng lực cũng như cải thiện bản thân.

Bước 5: Khuyến khích phản hồi sau khi có kết quả đánh giá

Đây có thể là một cuộc gặp gỡ trò chuyện đơn giản giữa quản lý và nhân viên sau khi có kết quả đánh giá nhân sự. Mục đích của cuộc nói chuyện này là để đôi bên có thể trao đổi trực tiếp với nhau, nói rõ hơn về quá trình hoạt động, đối diện với những điểm thiếu sót cũng như đưa ra giải pháp để cải thiện.

Bên cạnh đó, buổi trao đổi này cũng nhằm giúp hai bên có thể lắng nghe tâm tư nguyện vọng của nhau, đặt ra mục tiêu, phúc lợi và phần thưởng nếu cải thiện, hoàn thành tốt trong tương lai.

Công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng dựa trên quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc?

Căn cứ Điều 36 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động

1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động được xác định theo tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc trong quy chế của người sử dụng lao động. Quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc do người sử dụng lao động ban hành nhưng phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở;

...

Như vậy, công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nếu người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động được xác định theo tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc trong quy chế của người sử dụng lao động.

Theo đó, quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc do người sử dụng lao động ban hành nhưng phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.