05 Cách nhận biết lừa đảo tuyển dụng qua bản mô tả công việc (JD, Job Description)

05 Cách nhận biết lừa đảo tuyển dụng qua bản mô tả công việc (JD, Job Description)

JD không rõ tên công ty hoặc thông tin liên hệ mập mờ

Một bản JD uy tín luôn minh bạch: tên công ty, địa chỉ văn phòng, email công ty (không phải Gmail cá nhân), website chính thức và mô tả rõ ràng về lĩnh vực hoạt động.

Cảnh báo nếu:

- Không ghi tên công ty hoặc chỉ ghi chung chung như "Tập đoàn lớn", “Công ty nước ngoài”, “Đối tác chiến lược của tập đoàn đa quốc gia…”

- Email liên hệ cá nhân, không có đuôi miền công ty.

- Không có địa chỉ cụ thể hoặc chỉ ghi “gần khu vực bạn sống”.

Lời khuyên: Trước khi gửi CV, hãy tra cứu tên công ty trên Google, LinkedIn hoặc các diễn đàn tuyển dụng uy tín (như VietnamWorks, TopCV, YBOX...). Nếu không tìm thấy dấu vết rõ ràng, hãy dè chừng.

Ngôn từ quá mơ hồ, không có mô tả công việc cụ thể

Một bản JD đáng tin cậy sẽ trình bày rõ ràng các nhiệm vụ chính, yêu cầu, quyền lợi và môi trường làm việc. Ngược lại, JD lừa đảo tuyển dụng thường dùng các cụm từ chung chung như:

- “Công việc nhẹ nhàng, thu nhập cao”.

- “Không cần kinh nghiệm, không cần bằng cấp”.

- “Thu nhập không giới hạn, kiếm 20–30 triệu/tháng dễ dàng”.

- “Chỉ cần online, làm việc tại nhà, lương cao bất ngờ”.

Lời khuyên: Nếu JD không mô tả rõ bạn sẽ làm gì, làm với ai, ở đâu và như thế nào – thì đó là dấu hiệu không đáng tin cậy. Công việc càng mơ hồ thì khả năng “có mùi” càng cao.

Yêu cầu đóng phí hoặc mua sản phẩm trước khi nhận việc

Đây là chiêu lừa đảo tuyển dụng kinh điển và phổ biến nhất. Hình thức có thể khác nhau, nhưng mục tiêu là lấy tiền từ ứng viên. Một số lý do thường gặp:

- Phí hồ sơ, phí xét duyệt đơn.

- Phí training (đào tạo nội bộ).

- Đặt cọc đồng phục, công cụ làm việc.

- Yêu cầu “mua trước để trải nghiệm sản phẩm”.

Sau khi bạn nộp tiền, "nhà tuyển dụng" có thể... biến mất hoặc tiếp tục yêu cầu thêm phí cho các “vòng tiếp theo”. Điều đáng lo là hầu hết các trường hợp này không có hợp đồng rõ ràng, không có hóa đơn, không có bảo hiểm cho ứng viên.

Lời khuyên: Bất kỳ công ty nào yêu cầu bạn trả tiền để được làm việc – đều không đáng tin. Doanh nghiệp chân chính luôn đầu tư để tuyển người, chứ không kiếm tiền từ người xin việc.

Hứa hẹn mức thu nhập “trên trời” nhưng không rõ cách tính lương

Một chiêu phổ biến là đưa ra mức thu nhập hấp dẫn để “dụ” ứng viên nộp đơn – ví dụ: “Lương 30–50 triệu/tháng, không giới hạn hoa hồng.” Tuy nhiên, khi phỏng vấn hoặc bắt đầu công việc, bạn sẽ phát hiện đây chỉ là con số... trong mơ, vì:

- Lương cứng cực thấp (hoặc không có), toàn bộ thu nhập phụ thuộc vào doanh số.

- Cơ chế tính lương không rõ ràng, phức tạp, dễ bị cắt xén.

- Đạt doanh số rất khó, không phù hợp với thực tế thị trường.

- Không ký hợp đồng, không có chính sách bảo hiểm, phúc lợi.

Lời khuyên: Hãy hỏi kỹ mức lương cơ bản, cách tính thưởng – và yêu cầu có thông tin này bằng văn bản. Một JD minh bạch sẽ luôn cung cấp thông tin cụ thể và sẵn sàng trả lời nếu bạn thắc mắc.

JD đẹp, website hoành tráng nhưng hoạt động... “ma”

Nhiều tổ chức lừa đảo tuyển dụng đầu tư hình ảnh rất kỹ lưỡng: website đẹp, logo chuyên nghiệp, fanpage có nhiều lượt thích. Nhưng khi bạn kiểm tra kỹ, sẽ thấy:

- Website không cập nhật nội dung mới

- Fanpage chủ yếu đăng lại các mẫu ảnh mạng, không có hình ảnh thật về công ty

- Không tìm thấy nhân sự công ty trên LinkedIn

- Không có thông tin pháp lý công ty rõ ràng

Lời khuyên:Tìm kiếm tên công ty kèm từ khóa như “lừa đảo”, “phốt”, “bóc phốt” trên Google. Tra cứu mã số thuế doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để biết công ty có thật hay không.

JD là “tấm vé đầu tiên” dẫn bạn vào một hành trình nghề nghiệp. Nhưng nếu không cẩn trọng, bạn sẽ bước vào nhầm “tàu lừa”. Luôn cảnh giác, xác minh thông tin trước khi nộp CV hay để lại thông tin cá nhân. Và nhớ rằng: một công việc tốt sẽ không bao giờ bắt bạn trả tiền để được làm việc.

05 Cách nhận biết lừa đảo tuyển dụng qua bản mô tả công việc (JD, Job Description) trên mang tính chất tham khảo.

05 Cách nhận biết lừa đảo tuyển dụng qua bản mô tả công việc (JD, Job Description) (Hình từ Internet)

Nhà tuyển dụng có quyền yêu cầu ứng viên nộp chi phí trong quá trình phỏng vấn không?

Căn cứ khoản 2 Điều 11 Bộ luật Lao động 2019 quy định về tuyển dụng lao động, cụ thể như sau:

Tuyển dụng lao động

1. Người sử dụng lao động có quyền trực tiếp hoặc thông qua tổ chức dịch vụ việc làm, doanh nghiệp hoạt động cho thuê lại lao động để tuyển dụng lao động theo nhu cầu của người sử dụng lao động.

2. Người lao động không phải trả chi phí cho việc tuyển dụng lao động.

Theo đó, nhà tuyển dụng không được yêu cầu ứng viên nộp chi phí trong quá trình tuyển dụng.