Sinh viên mới ra trường có nên làm việc trái ngành không? Các cách tìm việc phù hợp để phát triển sự nghiệp bản thân?

Sinh viên mới ra trường có nên làm việc trái ngành không?

Câu hỏi này rất phổ biến đối với sinh viên mới ra trường. Không có câu trả lời tuyệt đối là "có" hay "không", mà nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân và hoàn cảnh cụ thể. Sau đây là một số khía cạnh có thể cân nhắc sinh viên mới ra trường có nên làm việc trái ngành không :

Những lý do sinh viên mới ra trường có thể cân nhắc làm việc trái ngành:

-  Cơ hội việc làm tốt hơn: Đôi khi, thị trường lao động ở ngành bạn học có thể cạnh tranh cao hoặc không có nhiều vị trí phù hợp. Trong khi đó, các ngành khác có thể đang thiếu nhân lực và mang lại nhiều cơ hội hơn.

-  Khám phá đam mê và sở thích: Bạn có thể chưa thực sự chắc chắn về ngành học của mình hoặc có những sở thích, đam mê khác mà bạn muốn khám phá. Làm việc trái ngành có thể giúp bạn tìm ra lĩnh vực phù hợp với bản thân hơn trong dài hạn.

-  Phát triển kỹ năng đa dạng: Làm việc trong một lĩnh vực mới sẽ giúp bạn học hỏi và phát triển những kỹ năng khác với những gì bạn đã được đào tạo ở trường. Điều này có thể làm tăng giá trị của bạn trên thị trường lao động trong tương lai.

-  Mức lương và phúc lợi hấp dẫn hơn: Một số ngành nghề trái với chuyên môn của bạn có thể có mức lương khởi điểm và các phúc lợi tốt hơn, giúp bạn ổn định cuộc sống sớm hơn.

-  Tích lũy kinh nghiệm và mở rộng mạng lưới: Bất kỳ kinh nghiệm làm việc nào, dù không đúng chuyên ngành, cũng sẽ giúp bạn phát triển các kỹ năng mềm quan trọng như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề. Đồng thời, bạn cũng sẽ có cơ hội mở rộng mạng lưới quan hệ với những người làm trong ngành mới.

-  Bước đệm cho sự nghiệp: Đôi khi, một công việc trái ngành có thể là một bước đệm để bạn tích lũy kinh nghiệm làm việc, sau đó tìm kiếm cơ hội phù hợp hơn với chuyên ngành của mình khi đã có một số kinh nghiệm nhất định.

Những lý do sinh viên mới ra trường nên cân nhắc khi làm việc trái ngành:

-  Lãng phí kiến thức và kỹ năng đã học: Bạn có thể cảm thấy những kiến thức và kỹ năng mà bạn đã dày công học tập ở trường không được sử dụng đến, dẫn đến sự thất vọng và mất động lực.

-  Khó khăn trong việc phát triển sự nghiệp lâu dài trong ngành đã học: Nếu bạn làm việc trái ngành quá lâu, việc quay trở lại ngành học ban đầu có thể trở nên khó khăn hơn do bạn thiếu kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực đó.

-  Có thể phải bắt đầu từ những vị trí thấp hơn: Ngay cả khi bạn có kinh nghiệm làm việc, bạn vẫn có thể phải bắt đầu từ những vị trí entry-level khi chuyển sang một ngành hoàn toàn mới.

-  Yêu cầu học hỏi lại từ đầu: Bạn sẽ cần phải đầu tư thời gian và công sức để học hỏi những kiến thức và kỹ năng mới trong ngành nghề trái chuyên môn.

-  Nguy cơ cảm thấy không phù hợp: Nếu công việc trái ngành không phù hợp với sở thích và tính cách của bạn, bạn có thể cảm thấy chán nản và không có động lực làm việc.

Lời khuyên dành cho sinh viên mới ra trường:

-  Xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp dài hạn của bạn: Bạn thực sự muốn làm gì trong tương lai? Ngành học của bạn có vai trò như thế nào trong mục tiêu đó?

-  Nghiên cứu kỹ về thị trường lao động: Tìm hiểu xem ngành học của bạn có những cơ hội việc làm nào, mức độ cạnh tranh ra sao. Đồng thời, cũng tìm hiểu về các ngành nghề khác mà bạn quan tâm.

-  Đánh giá kỹ năng và sở thích của bản thân: Bạn có những kỹ năng và sở thích nào có thể phù hợp với các ngành nghề khác?

-  Đừng ngần ngại thử nghiệm: Nếu bạn không chắc chắn, một công việc trái ngành trong thời gian ngắn có thể là một cơ hội tốt để bạn khám phá và đưa ra quyết định sáng suốt hơn cho tương lai.

-  Tìm kiếm cơ hội phát triển: Dù làm việc ở ngành nào, hãy luôn tìm kiếm cơ hội để học hỏi và phát triển các kỹ năng có thể chuyển giao, giúp ích cho sự nghiệp của bạn sau này.

-  Mạng lưới quan hệ: Tận dụng mạng lưới bạn bè, thầy cô, người thân để tìm hiểu thông tin về các ngành nghề khác nhau.

Theo đó, việc sinh viên mới ra trường có nên làm việc trái ngành hay không là một quyết định cá nhân. Không có câu trả lời đúng hay sai tuyệt đối. Quan trọng là bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố trên, hiểu rõ mục tiêu và giá trị của bản thân, và đưa ra quyết định phù hợp nhất với hoàn cảnh của mình. Đôi khi, một bước đi "trái hướng" ban đầu có thể mở ra những cơ hội bất ngờ và dẫn bạn đến một con đường sự nghiệp phù hợp và thành công hơn.

Sinh viên mới ra trường có nên làm việc trái ngành không? Các cách tìm việc phù hợp để phát triển sự nghiệp bản thân? (Hình từ Internet)

Các cách tìm việc phù hợp để phát triển sự nghiệp bản thân?

Để có thể tìm việc phù hợp và có thể phát triển sự nghiệp lâu dài, mỗi cá nhân cần bắt đầu từ việc hiểu rõ bản thân, xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu, sở thích, giá trị cá nhân cũng như mục tiêu nghề nghiệp ngắn hạn và dài hạn. Sau đó, có thể tìm kiếm cơ hội việc làm thông qua nhiều kênh uy tín như các trang tuyển dụng trực tuyến (TopCV, VietnamWorks, CareerBuilder...), mạng xã hội chuyên nghiệp như LinkedIn, hoặc thông qua các mối quan hệ cá nhân, bạn bè, thầy cô, đồng nghiệp.

Bên cạnh đó, việc chủ động nâng cao kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm thông qua các khóa học online, tham gia các dự án thực tế, công việc freelance hay thực tập cũng giúp gia tăng cơ hội nghề nghiệp. Khi ứng tuyển, cần chuẩn bị hồ sơ chỉn chu, điều chỉnh CV và thư xin việc phù hợp với từng vị trí để thể hiện sự nghiêm túc.

Đồng thời, nên ưu tiên những công việc có môi trường làm việc tích cực, cơ hội học hỏi và lộ trình thăng tiến rõ ràng. Trong quá trình phỏng vấn, ứng viên cũng nên đặt câu hỏi để tìm hiểu về định hướng phát triển nghề nghiệp tại doanh nghiệp đó.

Cuối cùng, việc xây dựng thương hiệu cá nhân trên mạng xã hội, chia sẻ kiến thức, cập nhật thành tích cá nhân cũng là một cách giúp tăng độ nhận diện và gây ấn tượng với nhà tuyển dụng. Tất cả những yếu tố này, nếu được thực hiện đúng và nhất quán, sẽ giúp mỗi cá nhân không chỉ tìm được việc làm phù hợp mà còn mở rộng cánh cửa cho sự nghiệp phát triển bền vững và lâu dài.

Người lao động có những quyền gì?

Căn cứ vào khoản 1 Điều 5 Bộ luật lao động 2019 thì người lao động có những quyền hạn như sau:

- Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

- Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể;

- Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;

- Từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện công việc;

- Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

- Đình công;

- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.