Tái cấu trúc nhân sự là gì? Các bước thực hiện tái cấu trúc nhân sự hiệu quả?

Tái cấu trúc nhân sự là gì? Các bước thực hiện tái cấu trúc nhân sự hiệu quả?

Tái cấu trúc nhân sự là gì?

Tái cấu trúc nhân sự là quá trình doanh nghiệp tổ chức lại toàn bộ hệ thống nhân lực để phù hợp hơn với chiến lược mới, mô hình kinh doanh hiện đại và xu hướng thị trường. 

Tái cấu trúc nhân sự là một sự chuyển đổi tổng thể từ cơ cấu phòng ban, mô tả công việc, chức năng từng vị trí đến cách thức phối hợp giữa các bộ phận.

Việc tái cấu trúc nhân sự không đơn thuần là việc cắt giảm hay thay đổi nhân sự, mà còn là hành trình sắp xếp lại để phát triển hơn và loại bỏ sự chồng chéo, tinh giản các lớp quản lý, làm cho tổ chức trở nên linh hoạt, nhanh nhạy hơn trong phản ứng với thay đổi.

Các bước thực hiện tái cấu trúc nhân sự hiệu quả:

Bước 1: Đánh giá vào hiện trạng hiện tại 

Doanh nghiệp cần bắt đầu bằng một cuộc đánh giá toàn diện, đánh giá lại từ mô hình tổ chức hiện tại, hiệu suất làm việc của từng bộ phận, từng vị trí, và cho đến đo lường mức độ đóng góp của nhân sự, chỉ vì khi nắm được hiện trạng hiện tại doanh nghiệp mới có thể đưa ra quyết định chính xác.

Bước 2: Xác định mục tiêu chiến lược

Tái cấu trúc nhân sự không phải là mục tiêu, mà là công cụ thay đổi tổng thể. Do đó, cần xác định rõ mục tiêu là gì? Vì mỗi mục tiêu sẽ kéo theo một định hướng tổ chức khác nhau.

Bước 3: Thiết kế lại cơ cấu tổ chức

Đây là bước tái cấu trúc lại nhân sự của doanh nghiệp, từ mô hình phân tầng cũ có thể chuyển sang mô hình định nghĩa mới. Việc loại bỏ tầng trung gian dư thừa, trao quyền chủ động cho nhân viên, và tăng khả năng phối hợp chéo phòng ban là các thay đổi cốt lõi trong giai đoạn này.

Bước 4: Phân loại và bố trí lại nhân sự

Mỗi nhân viên cần được đánh giá không chỉ theo vị trí hiện tại mà còn theo tiềm năng phát triển, nên người phù hợp được giữ lại và phát triển, người chưa phù hợp cần được đào tạo lại hoặc điều chuyển. 

Bước 5: Truyền thông và dẫn dắt thay đổi

Một trong những yếu tố quan trọng nhưng thường bị xem nhẹ là truyền thông nội bộ, nếu không giải thích rõ lý do tái cấu trúc nhân sự, sẽ không tạo niềm tin và đồng thuận từ đội ngũ, quá trình chuyển đổi sẽ dễ gặp kháng cự, khó khăn.

Bước 6: Theo dõi, đánh giá và điều chỉnh

Sau khi tái cấu trúc, cần thiết lập hệ thống theo dõi để đo lường hiệu quả, đánh giá các tiêu chí đặt ra như liệu bộ máy mới có hoạt động trơn tru? Nhân sự có thích nghi tốt? Dựa trên phản hồi thực tế, doanh nghiệp cần liên tục tinh chỉnh để đảm bảo sự chuyển mình diễn ra vững vàng.

Tái cấu trúc nhân sự là gì? Các bước thực hiện tái cấu trúc nhân sự hiệu quả? (Hình từ Internet)

Doanh nghiệp có trách nhiệm gì khi tổ chức lại lao động?

Căn cứ tại Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về trách nhiệm khi thay đổi cơ cấu tổ chức như sau:

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế

1. Những trường hợp sau đây được coi là thay đổi cơ cấu, công nghệ:

a) Thay đổi cơ cấu tổ chức, tổ chức lại lao động;

b) Thay đổi quy trình, công nghệ, máy móc, thiết bị sản xuất, kinh doanh gắn với ngành, nghề sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động;

c) Thay đổi sản phẩm hoặc cơ cấu sản phẩm.

...

3. Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.

...

5. Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 của Bộ luật này.

6. Việc cho thôi việc đối với người lao động theo quy định tại Điều này chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên và thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cho người lao động.

Như vậy, trách nhiệm của doanh nghiệp khi tổ chức lại lao động như sau:

- Trường hợp tổ chức lại lao động mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 Bộ luật Lao động 2019; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.

- Trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 Bộ luật Lao động 2019.

Và phải lưu ý là việc cho thôi việc này chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên và thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cho người lao động.