Phân tích Đoàn thuyền đánh cá chi tiết, cảm xúc

Văn mẫu phân tích Đoàn thuyền đánh cá chi tiết

Mở bài:

Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận là một tác phẩm nổi bật của thơ ca hiện đại Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Giữa năm 1958, Huy Cận có một chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Sau chuyến đi thực tế ấy, hồn thơ Huy Cận thực sự nảy nở dồi dào cảm hứng về thiên nhiên đất nước. Bài thơ được sáng tác trong thời gian ấy và in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”. Thơ Huy Cận được ví như khúc tráng ca, ca ngợi cuộc sống lao động của người dân chài, bộc lộ rõ tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước và con người quê hương.

Thân bài:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa,

Sóng đã cài then, đêm sập cửa.

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,

Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Phép so sánh: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" – Hình ảnh mặt trời lặn được ví như một "hòn lửa" thể hiện sự rực rỡ và huy hoàng của nó. Tác giả không chỉ miêu tả mặt trời như một thực thể vật lý mà còn gợi lên một vẻ đẹp kỳ ảo, mang hơi hướng huyền bí và hoành tráng. Đây cũng là một hình ảnh rất sinh động, khiến người đọc có thể hình dung ngay được sự chuyển giao của ngày và đêm.

Phép ẩn dụ: "Sóng đã cài then, đêm sập cửa" – Câu thơ miêu tả sự chuyển từ ngày sang đêm, nhưng lại dùng "cài then" và "sập cửa" để nói về biển và đêm. Biển như một cánh cửa đóng lại, biểu tượng cho sự tĩnh lặng và yên ả của đêm tối.

Phép nhân hóa: "Câu hát căng buồm cùng gió khơi" – Câu hát được nhân hóa, như thể nó cùng với buồm và gió ra khơi, tạo nên một sự hòa quyện mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên. Tác giả làm cho hoạt động lao động của ngư dân trở nên linh động, tràn đầy năng lượng.

Khổ thơ này mở ra một khung cảnh thiên nhiên huyền bí, kỳ ảo, nhưng cũng rất sống động. Mặt trời lặn, biển đêm đến, nhưng ngư dân không ngừng ra khơi với khát vọng chinh phục biển cả. Sự kết hợp giữa câu hát và gió như một động lực, thúc giục họ vượt qua mọi khó khăn, chuẩn bị cho một hành trình mới.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,

Cá thu biển Đông như đoàn thoi

Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng

Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Phép so sánh: "Cá thu biển Đông như đoàn thoi" – Cá thu được ví như những đoàn thoi, tạo ra một hình ảnh chuyển động nhịp nhàng, liên tục và không ngừng nghỉ, gợi lên sự dồi dào, phong phú của biển cả.

Biện pháp chơi chữ: "Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng" – Từ "dệt" không chỉ nói về công việc đánh cá mà còn tượng trưng cho sự sáng tạo, xây dựng, cũng như sức sống vô biên của biển. Cùng với hình ảnh "luồng sáng", câu thơ mang đến một không khí lung linh, huyền ảo và đẹp đẽ.

Biện pháp nhân hóa: "Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!" – Câu thơ này giống như một lời mời gọi, thể hiện sự giao cảm giữa con người và thiên nhiên, trong đó, con người chủ động tạo ra sự kết nối với các loài cá, như một sự thấu hiểu và yêu thương.

Khổ thơ này thể hiện sự tươi đẹp, hứng khởi khi ngư dân ra khơi đánh bắt. Hình ảnh những đàn cá như đoàn thoi chuyển động tạo ra một bức tranh biển sống động. Biển không chỉ là nơi cung cấp cá mà còn là nơi đầy ắp những cơ hội, thử thách mà ngư dân phải đối mặt. Câu hát trong khổ thơ như một lời động viên, khơi dậy niềm tin vào thành quả lao động.

Thuyền ta lái gió với buồm trăng

Lướt giữa mây cao với biển bằng,

Ra đậu dặm xa dò bụng biển,

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Phép so sánh: "Thuyền ta lái gió với buồm trăng" – Buồm không chỉ là vật dụng giúp thuyền di chuyển mà còn được ví như ánh trăng. Điều này làm cho hình ảnh thuyền ra khơi thêm phần huyền bí và lãng mạn.

Phép ẩn dụ: "Lướt giữa mây cao với biển bằng" – "Mây cao" và "biển bằng" tượng trưng cho không gian rộng lớn, mênh mông của thiên nhiên. Câu thơ gợi lên cảm giác tự do, rộng mở, như thể ngư dân đang đối diện với vô vàn thử thách nhưng vẫn vững vàng.

Phép chơi chữ: "Dàn đan thế trận lưới vây giăng" – "Dàn đan" mang hình ảnh một trận địa vững chắc, sẵn sàng chiến đấu, như một sự chuẩn bị kỹ lưỡng của ngư dân. Lưới không chỉ là công cụ mà còn là chiến thuật để bắt cá.

Khổ thơ thể hiện sự vững vàng, quyết tâm và chiến lược trong hành trình ra khơi. Những người ngư dân không chỉ đối mặt với biển khơi mà còn "dàn đan thế trận" như những chiến binh, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn. Hình ảnh thuyền lướt trên biển với buồm trăng mang đến sự lãng mạn, nhưng cũng ẩn chứa sự kiên cường và quyết tâm.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé,

Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,

Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé.

Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Phép liệt kê: "Cá nhụ, cá chim, cá đé" – Các loài cá được liệt kê như một cách mô tả sự phong phú của biển cả, tạo ra một bức tranh sinh động về sự đa dạng của thế giới dưới biển.

Phép so sánh: "Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé" – Câu thơ mô tả sự chuyển động của cá trong nước, đuôi cá như một làn ánh sáng vàng, tạo nên vẻ đẹp huyền bí, sáng ngời dưới ánh trăng.

Phép nhân hóa: "Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long" – "Đêm thở" làm cho đêm đêm trở nên sống động, có cảm giác như vũ trụ và thiên nhiên đang chuyển động, gắn kết với con người.

Khổ thơ này chứa đựng sự ngưỡng mộ đối với vẻ đẹp của biển cả. Biển không chỉ là nơi ngư dân tìm kiếm cá mà còn là không gian của sự sống và huyền bí. Từ những hình ảnh cá đến cảnh vật xung quanh, tất cả đều mang lại một cảm giác về sự giàu có và vô tận của thiên nhiên.

Ta hát bài ca gọi cá vào,

Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Phép nhân hóa: "Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao" – Hình ảnh "gõ thuyền" không chỉ thể hiện một hành động vật lý mà còn làm cho chiếc thuyền như có "nhịp", tạo ra một không gian sống động, hòa nhịp với thiên nhiên.

Phép so sánh: "Biển cho ta cá như lòng mẹ" – Biển được ví như người mẹ, cung cấp sự sống và nuôi dưỡng con người. Đây là một phép so sánh đầy tính nhân văn, thể hiện sự tri ân của người ngư dân đối với biển.

Khổ thơ này bày tỏ sự biết ơn và lòng kính trọng đối với biển cả, như một người mẹ luôn chăm sóc và nuôi dưỡng con người. Đó là một tình cảm sâu sắc và bền bỉ, tạo thành mối liên hệ thiêng liêng giữa ngư dân và biển.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.

Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Phép so sánh: "Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông" – Hình ảnh cá với vảy bạc và đuôi vàng mang lại vẻ đẹp lung linh, phản chiếu ánh sáng đầu ngày, làm cho cảnh vật thêm phần huyền ảo và rực rỡ.

Phép ẩn dụ: "Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng" – "Đón nắng hồng" không chỉ là hành động vật lý mà còn là hình ảnh của sự tiếp nhận, của một khởi đầu mới, sáng sủa và đầy hy vọng.

Đây là khổ thơ thể hiện sự hân hoan, vui tươi của ngư dân sau một đêm dài lao động. Hình ảnh cá được kéo lên cùng với ánh sáng bình minh mang đến một không khí tràn đầy hy vọng và niềm vui chiến thắng. Những công sức của ngư dân đã được đền đáp xứng đáng.

Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới,

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Phép nhân hóa: "Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời" – Mặt trời và thuyền trở thành đối thủ trong cuộc đua, tạo nên hình ảnh của sự vươn lên mạnh mẽ và khát khao chinh phục.

Phép ẩn dụ: "Mặt trời đội biển nhô màu mới" – Hình ảnh mặt trời "đội biển" mang một cảm giác tái sinh, sự khởi đầu của một ngày mới với một màu sắc mới mẻ và tươi sáng.

Đây là khổ thơ tột đỉnh của sự tự do và hưng phấn. Biển, thuyền và mặt trời hòa quyện với nhau tạo thành một bức tranh toàn cảnh tuyệt đẹp của thiên nhiên và con người. Câu hát căng buồm như một lời nhắc nhở về sức mạnh tiềm ẩn trong mỗi con người, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.

Kết bài:

Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” không chỉ mô tả hình ảnh đẹp đẽ của thiên nhiên mà còn khắc họa một bức tranh về con người lao động, với tinh thần kiên cường, lạc quan và sự hòa hợp tuyệt vời giữa con người và thiên nhiên. Các phép tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ và liệt kê không chỉ làm phong phú thêm nội dung bài thơ mà còn tạo ra những hình ảnh sống động, đầy cảm xúc.

Xem thêm:

• Mẫu mở bài chung nghị luận xã hội năm 2025 ngắn gọn cho học sinh lớp 9
• Khởi ngữ là gì? Cho ví dụ về khởi ngữ? Yêu cầu cần đạt về nói và nghe trong môn Ngữ văn lớp 9 như thế nào?
• Tổng hợp 10 mẫu viết truyện kể sáng tạo hay nhất cho học sinh lớp 9?

Phân tích đoàn thuyền đánh cá (Hình từ internet)

Yêu cầu nội dung giáo dục phổ thông ở các cấp học được quy định thế nào?

Căn cứ khoản 2 Điều 30 Luật Giáo dục 2019, nội dung giáo dục phổ thông ở các cấp được yêu cầu như sau: 

• Giáo dục tiểu học phải bảo đảm cho học sinh nền tảng phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, kỹ năng xã hội; có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có nhận thức đạo đức xã hội; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về hát, múa, âm nhạc, mỹ thuật;
• Giáo dục trung học cơ sở củng cố, phát triển nội dung đã học ở tiểu học, bảo đảm cho học sinh có hiểu biết phổ thông cơ bản về tiếng Việt, toán, lịch sử dân tộc; kiến thức khác về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, pháp luật, tin học, ngoại ngữ; có hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp;
• Giáo dục trung học phổ thông củng cố, phát triển nội dung đã học ở trung học cơ sở, hoàn thành nội dung giáo dục phổ thông; bảo đảm chuẩn kiến thức phổ thông cơ bản, toàn diện và hướng nghiệp cho học sinh, có nội dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh.