FOB là gì? FOB và CIF khác nhau như thế nào?

FOB là gì? FOB và CIF khác nhau như thế nào?

FOB là gì?

FOB là từ viết tắt của Free On Board. Một điều khoản trong vận chuyển quốc tế về việc chuyển giao quyền sở hữu, trách nhiệm với hàng hóa giữa người bán và người mua khi hàng hóa được xếp đầy đủ lên boong tàu tại cảng khai thác. Hàng hóa ngay khi được xếp lên tàu thì người bán sẽ không còn chịu trách nhiệm về chi phí vận chuyển, phí bảo hiểm, rủi ro hay bất kỳ vấn đề nào khác, mà thay vào đó là người mua.

Khi hai bên thỏa thuận giao dịch theo điều kiện FOB, bên mua thường cần chủ động mua bảo hiểm vận chuyển cho lô hàng. Lý do là trong suốt hành trình đường biển, hàng hóa có thể đối mặt với nhiều rủi ro như hư hỏng do thời tiết khắc nghiệt, thiên tai hay thậm chí bị cướp biển. Trên hợp đồng thương mại, điều khoản FOB luôn đi kèm với địa chỉ cảng xếp hàng cụ thể - nơi đánh dấu sự chuyển giao trách nhiệm và rủi ro từ người bán sang người mua. Chẳng hạn, điều khoản "FOB Cảng Tân Thuận" xác định rõ đây là nơi hàng hóa được bốc lên tàu và cũng là thời điểm quyền sở hữu cùng các rủi ro được chuyển giao hoàn toàn cho bên mua.

Cách tính FOB như sau:

Trong đó:

- Giá xuất xưởng: Giá bán sản phẩm do nhà sản xuất công bố.

- Chi phí vận chuyển nội địa: Chi phí vận chuyển hàng hóa từ nhà máy/kho hàng của người bán đến cảng xếp hàng.

- Chi phí xếp hàng: Chi phí cho việc bốc xếp hàng hóa lên tàu/xe tại cảng xếp hàng.

- Chi phí làm thủ tục hải quan xuất khẩu: Chi phí cho việc làm các thủ tục cần thiết để xuất khẩu hàng hóa ra khỏi nước.

- Thuế xuất khẩu: Thuế do nhà nước quy định đối với hàng hóa xuất khẩu.

VÍ dụ:

Công ty A ở Việt Nam sản xuất và bán mặt hàng ghế sofa.

Công ty B ở Hoa Kỳ muốn mua 1 container ghế sofa của công ty A.

Hai bên thỏa thuận giá bán FOB cảng Tân Thuận với giá 20 USD/ghế.

Chi phí vận chuyển container từ kho của công ty A đến cảng Tân Thuận là 500 USD.

Chi phí xếp hàng lên container là 100 USD.

Chi phí làm thủ tục hải quan xuất khẩu là 200 USD.

Thuế xuất khẩu là 10% giá FOB.

Vậy giá FOB cho 1 container ghế sofa là:

Giá FOB = Giá bán FOB + Chi phí vận chuyển + Chi phí xếp hàng + Chi phí thủ tục hải quan + Thuế xuất khẩu

= 20 USD/ghế x 100 ghế/container + 500 USD + 100 USD + 200 USD + (20 USD/ghế x 100 ghế/container x 10%)

= 22.000 USD/container

FOB và CIF khác nhau như thế nào?

Sự khác biệt cơ bản giữa FOB và CIF:

Hai điều khoản thương mại quốc tế FOB (Free On Board) và CIF (Cost, Insurance, and Freight) khác nhau về phân chia trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người bán và người mua.

Sự khác biệt chi tiết hơn giữa FOB và CIF là:

(1) Về trách nhiệm rủi ro:

(2) Về chi phí:

(3) Trường hợp nào nên dùng FOB hoặc CIF?

Nên dùng FOB khi:

Người mua muốn kiểm soát hãng tàu/đơn vị vận chuyển.

Người mua có kinh nghiệm mua bảo hiểm và muốn tiết kiệm chi phí (do tự chọn gói bảo hiểm phù hợp).

Nên dùng CIF khi:

Người mua muốn đơn giản hóa quy trình (người bán lo cả vận chuyển và bảo hiểm).

Người bán có quan hệ tốt với hãng tàu, có thể tối ưu chi phí logistics.

(4) Một số điều quan trọng cần lưu ý:

FOB chỉ dùng cho vận tải biển, trong khi CIF cũng áp dụng tương tự nhưng có thể điều chỉnh cho các phương thức khác nếu thỏa thuận.

CIF không miễn trách nhiệm cho người bán khi hàng đến cảng đích – họ chỉ chịu trách nhiệm đến khi giao hàng lên tàu, nhưng phải thanh toán cước và bảo hiểm đến cảng đích.

FOB là gì? FOB và CIF khác nhau như thế nào? chỉ mang tính tham khảo.

FOB là gì? FOB và CIF khác nhau như thế nào? (Hình từ Internet)

Nghĩa vụ của người vận chuyển hàng hóa bằng đường biển bao gồm?

Căn cứ theo Điều 150 Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015 quy định về nghĩa vụ của người vận chuyển hàng hóa bằng đường biển như sau:

Người vận chuyển phải mẫn cán để trước và khi bắt đầu chuyến đi, tàu biển có đủ khả năng đi biển, có thuyền bộ thích hợp, được cung ứng đầy đủ trang thiết bị và vật phẩm dự trữ; các hầm hàng, hầm lạnh và khu vực khác dùng để vận chuyển hàng hóa có đủ các điều kiện nhận, vận chuyển và bảo quản hàng hóa phù hợp với tính chất của hàng hóa.

Nghĩa vụ của người giao hàng hóa bằng đường biển bao gồm?

Căn cứ theo Điều 154 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định về nghĩa vụ của người giao hàng hóa bằng đường biển như sau:

- Người giao hàng phải bảo đảm hàng hóa được đóng gói và đánh dấu ký, mã hiệu theo quy định. Người vận chuyển có quyền từ chối bốc lên tàu biển những hàng hóa không bảo đảm tiêu chuẩn đóng gói cần thiết.

- Người giao hàng phải cung cấp trong một thời gian thích hợp cho người vận chuyển các tài liệu và chỉ dẫn cần thiết đối với hàng hóa dễ nổ, dễ cháy và các loại hàng hóa nguy hiểm khác hoặc loại hàng hóa cần phải có biện pháp đặc biệt khi bốc hàng, vận chuyển, bảo quản và dỡ hàng.

Người giao hàng phải bồi thường các tổn thất phát sinh do việc cung cấp chậm trễ, thiếu chính xác hoặc không hợp lệ các tài liệu và chỉ dẫn cần thiết.

- Người giao hàng dù cố ý hoặc vô ý đều phải chịu trách nhiệm đối với người vận chuyển, hành khách, thuyền viên và các chủ hàng khác về những tổn thất phát sinh do khai báo hàng hóa không chính xác hoặc không đúng sự thật, nếu người vận chuyển chứng minh được là người giao hàng có lỗi gây ra tổn thất đó.