Bắt đáy trong chứng khoán là gì? Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán

Bắt đáy trong chứng khoán là gì?

"Bắt đáy" trong chứng khoán là thuật ngữ phổ biến chỉ hành động mua cổ phiếu (hoặc tài sản tài chính) tại thời điểm mà nhà đầu tư tin rằng giá đã giảm xuống mức thấp nhất có thể và sẽ sớm hồi phục trở lại. Đây là chiến lược mang tính định thời thị trường (market timing) cao, thường được áp dụng với kỳ vọng tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn hoặc trung hạn.

I. Khái niệm "bắt đáy"

"Đáy" ở đây chỉ mức giá thấp nhất trong một xu hướng giảm của cổ phiếu hoặc toàn thị trường.

"Bắt đáy" là hành vi mua vào tại điểm này, kỳ vọng giá sẽ tăng trở lại để có thể bán ra với lợi nhuận cao.

Tùy theo nhà đầu tư mà “đáy” có thể là:

Đáy ngắn hạn (vài phiên đến vài tuần),

Đáy trung hạn (vài tháng),

Hoặc đáy dài hạn (chu kỳ 1–2 năm trở lên).

II. Phân tích chiến lược bắt đáy

1. Lý do nhà đầu tư muốn bắt đáy

Tâm lý “mua rẻ”: Mua được cổ phiếu với mức giá thấp hơn nhiều so với trước đó.

Tối đa hóa lợi nhuận: Nếu thành công, biên độ lợi nhuận có thể rất lớn.

Định giá hấp dẫn: Dựa vào các chỉ số hư P/E, P/B, dòng tiền… một số nhà đầu tư cho rằng cổ phiếu đã bị bán quá mức.

2. Phân tích rủi ro

a. Rủi ro kỹ thuật:

Không thể xác định chính xác đáy: Đáy chỉ có thể xác nhận sau khi thị trường đã hồi phục.

“Bắt dao rơi”: Mua vào khi giá chưa chạm đáy thực sự và còn có thể giảm sâu hơn.

b. Rủi ro tâm lý:

FOMO (Fear of Missing Out): Sợ mất cơ hội khiến nhà đầu tư hành động vội vàng.

Tâm lý "trung bình giá xuống" (averaging down): Khi mua ở đáy chưa đúng, họ có xu hướng tiếp tục mua thêm để giảm giá vốn, nhưng điều này rất nguy hiểm nếu thị trường tiếp tục lao dốc.

c. Rủi ro thanh khoản

Thị trường giảm mạnh thường kèm theo thanh khoản thấp, khiến việc cắt lỗ khó khăn.

III. Các công cụ phân tích hỗ trợ bắt đáy

1. Phân tích kỹ thuật

Chỉ báo RSI (Relative Strength Index): RSI < 30 → cổ phiếu đang trong vùng quá bán.

MACD: Khi đường MACD cắt lên đường tín hiệu trong vùng âm → tín hiệu đảo chiều.

Bollinger Bands: Giá chạm dải dưới có thể là dấu hiệu quá bán.

Volume: Sự gia tăng đột biến về khối lượng giao dịch tại vùng giá thấp có thể cho thấy lực cầu bắt đáy xuất hiện.

2. Phân tích chu kỳ thị trường

Xác định giai đoạn thị trường đang ở đâu trong chu kỳ: Suy thoái – tích lũy – tăng trưởng – phân phối.

Vùng đáy thường rơi vào cuối pha suy thoái, đầu pha tích lũy.

3. Phân tích cơ bản

Doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững, quản trị tốt, bị giảm giá do yếu tố thị trường chung chứ không phải do yếu tố nội tại → có thể là cơ hội bắt đáy.

IV. Chiến lược thực chiến khi bắt đáy

Không “all-in”: Nên chia nhỏ vốn để giải ngân theo từng nhịp.

Đặt stop-loss: Luôn có điểm dừng lỗ nếu nhận định sai.

Ưu tiên cổ phiếu có nền tảng tốt, bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường chứ không phải do yếu tố cơ bản.

Xác nhận đáy bằng tín hiệu phục hồi: Ví dụ như:

Có 2–3 phiên tăng điểm liên tiếp,

Khối lượng tăng dần,

VN-Index/VN30 tạo mô hình hai đáy, hoặc phá ngưỡng kháng cự quan trọng.

V. Ví dụ thực tế: Đáy COVID tháng 3/2020

VN-Index rơi mạnh từ ~990 điểm xuống ~660 điểm chỉ trong vòng vài tuần.

Sau đó thị trường bật tăng mạnh mẽ, những nhà đầu tư bắt đáy đúng lúc đã có thể thu lợi 50–100% chỉ trong vài tháng.

Nhưng đa phần nhà đầu tư không dám mua vào thời điểm đó vì tâm lý hoảng loạn và thiếu niềm tin.

VI. Kết luận

Bắt đáy là chiến lược rủi ro cao nhưng có thể mang lại lợi nhuận vượt trội nếu áp dụng đúng cách.

Cần kết hợp nhiều yếu tố: phân tích kỹ thuật, cơ bản, tâm lý thị trường, quản trị rủi ro.

"Không ai có thể mua đúng đáy – bán đúng đỉnh", vì vậy tập trung vào "vùng giá tốt" hơn là điểm tuyệt đối.

Bắt đáy trong chứng khoán là gì? Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán (Hình từ Internet)

Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 5 Luật Chứng khoán 2019 quy định nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có nội dung như sau:

Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán

1. Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.

2. Công bằng, công khai, minh bạch.

3. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

4. Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.