Tầng Ozon là gì? Lỗ thủng tầng Ozon là gì?

Tầng Ozon là gì? Lỗ thủng tầng Ozon là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 1 Công ước viên về bảo vệ tầng ôzôn, giải thích tầng Ozon có nghĩa là tầng Ozon khí quyển bên trên tầng biên hành tinh.

Lỗ thủng tầng Ozon là hiện tượng nồng độ ozon trong tầng bình lưu giảm mạnh ở một số khu vực, đặc biệt được ghi nhận rõ nhất tại Nam Cực. Hiện tượng này xảy ra khi các hợp chất hóa học do con người tạo ra, chẳng hạn như chlorofluorocarbon (CFC) – từng phổ biến trong tủ lạnh, máy lạnh và bình xịt, bị thải ra khí quyển. Trong những điều kiện đặc biệt, như nhiệt độ cực thấp ở Nam Cực vào mùa đông, các chất này phá hủy ozon, tạo nên các "lỗ thủng" nơi ozon bị suy giảm nghiêm trọng.

Lỗ thủng tầng Ozon thường đạt quy mô lớn nhất vào mùa xuân Nam bán cầu (tháng 9-10) và đã được quan sát từ thập niên 1980. Nhờ các biện pháp toàn cầu như Nghị định thư Montreal (1987) nhằm cắt giảm sử dụng CFC, tầng Ozon đang phục hồi dần, dù quá trình này đòi hỏi thời gian dài để hoàn toàn trở lại bình thường. Hiện tượng lỗ thủng tầng Ozon cũng là kết quả của sự kết hợp giữa các chất gây suy giảm ozon, tia bức xạ Mặt Trời, mây tầng bình lưu, nhiệt độ cực lạnh và luồng gió xoáy cực, vốn giữ khối không khí bị cô lập trên vùng cực.

Để đối phó, cộng đồng quốc tế đã cùng nhau ký kết Nghị định thư Montreal vào năm 1987, một hiệp ước mang tính bước ngoặt nhằm giảm dần và tiến tới loại bỏ việc sản xuất cũng như sử dụng các chất gây hại cho tầng Ozon như CFC. Nhờ những nỗ lực này, các nghiên cứu gần đây cho thấy tầng Ozon đang có dấu hiệu phục hồi từng bước, mặc dù các nhà khoa học dự đoán rằng phải mất nhiều thập kỷ, có thể đến giữa hoặc cuối thế kỷ 21 để tầng Ozon trở lại trạng thái ổn định như trước khi bị tổn hại nghiêm trọng.

Lưu ý: thông tin về "Lỗ thủng tầng Ozon" chỉ mang tính chất tham khảo.

Tầng Ozon là gì? Lỗ thủng tầng Ozon là gì?  (Hình ảnh Internet)

Các chất làm suy giảm tầng Ozon được kiểm soát gồm những chất nào?

Căn cứ Điều 22 Nghị định 06/2022/NĐ-CP, quy định các chất làm suy giảm tầng Ozon được kiểm soát như sau:

1. Bromochloromethane;

2. Carbon tetrachloride (sau đây gọi tắt là CTC);

3. Chlorofluorocarbon (sau đây gọi tắt là CFC);

4. Halon;

5. Hydrobromofluorocarbon (sau đây gọi tắt là HBFC);

6. Hydrochlorofluorocarbon (sau đây gọi tắt là HCFC);

7. Methyl bromide;

8. Methyl chloroform.

Nguyên tắc giảm nhẹ khí thải để bảo vệ tầng Ozon được quy định ra sao?

Căn cứ Điều 4 Nghị định 06/2022/NĐ-CP, quy định các nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng Ozon như sau:

- Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn phải phù hợp với điều kiện kinh tế và xã hội, pháp luật hiện hành và các quy định, điều ước quốc tế có liên quan với mục đích phát triển nền kinh tế các-bon thấp và tăng trưởng xanh gắn liền với phát triển bền vững.

- Quản lý hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phải tuân theo nguyên tắc trách nhiệm, thống nhất, công bằng, minh bạch; mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính được Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh theo ưu tiên phát triển quốc gia và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ các-bon đảm bảo công khai, hài hòa lợi ích của các chủ thể trên thị trường các-bon. Các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường các-bon trên cơ sở tự nguyện.

- Nhập khẩu, xuất khẩu các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát chỉ được thực hiện với các nước là thành viên của Nghị định thư Montreal theo lộ trình thời gian do Nghị định thư quy định.

Xem thêm:

• Các hành động cụ thể để ứng phó với biến đổi khí hậu là gì? Ai phải thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính?
• Biến đổi khí hậu là gì? Nguyên nhân, hậu quả của biến đổi khí hậu?
• Biến đổi khí hậu có nguy hiểm không? Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu bao gồm những nội dung nào?