Dopamine là gì? Phương pháp để tránh cạm bẫy Dopamine?

Dopamine là gì? Dopamine ảnh hưởng như thế nào đối với cơ thể?

[1] Dopamine là gì?

Dopamine là một loại chất dẫn truyền thần kinh do cơ thể tạo ra nhằm mục đích truyền thông tin giữa các tế bào thần kinh. Dopamine hormone được tạo ra trong não bộ thông qua quá trình hai bước. Đầu tiên, nó thay đổi axit amin tyrosine thành một chất gọi là dopa, sau đó chuyển đổi chất đó thành dopamine.

[2] Dopamine ảnh hưởng như thế nào đối với cơ thể?

Dopamine chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong cơ thể con người, có tác dụng tạo cảm giác vui vẻ, điều khiển cảm xúc, động lực, cải thiện tâm trạng, khả năng tập trung và sáng tạo của con người. Dopamine hormone thường được sản xuất nhiều khi cơ thể mong muốn được tặng thưởng. Nó kích thích não bộ liên tưởng đến những ham muốn về các sở thích làm bạn cảm giác vui vẻ như ăn uống, mua sắm hoặc hoạt động tình dục.

Tuy nhiên, khi hàm lượng quá nhiều hoặc quá ít dopamine là một trong số các nguyên nhân gây ra các rối loạn tâm thần, như: ADHD (rối loạn tăng động giảm chú ý); Lạm dụng ma túy và các chất gây nghiện; Trầm cảm; Thiếu dopamine làm tăng cảm giác buồn ngủ; suy giảm khả năng ghi nhớ; mất tập trung;...

Phương pháp để tránh cạm bẫy Dopamine?

Trong xã hội hiện đại, chúng ta dễ dàng rơi vào cái gọi là "cạm bẫy Dopamine", tức là những tình huống hoặc thói quen gây ra sự kích thích liên tục từ Dopamine, dẫn đến sự phụ thuộc và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý và thể chất. Các thói quen này có thể đến từ việc sử dụng mạng xã hội, chơi game điện tử, ăn uống không lành mạnh, hoặc các hoạt động tiêu khiển gây nghiện khác. Dưới đây là một số phương pháp để tránh cạm bẫy Dopamine và xây dựng lối sống lành mạnh, cân bằng hơn.

[1] Hiểu về Dopamine và Cạm bẫy của nó

Trước khi tìm cách tránh cạm bẫy dopamine, chúng ta cần hiểu rõ dopamine là gì và tại sao nó lại gây ra vấn đề.

Khi não bộ quá quen với việc nhận được phần thưởng nhanh chóng từ những hoạt động này, bạn sẽ cảm thấy khó khăn trong việc tập trung vào các nhiệm vụ lâu dài, yêu cầu kiên nhẫn và nỗ lực. Đây chính là "cạm bẫy dopamine" – sự lệ thuộc vào những kích thích ngắn hạn và dễ dàng, khiến bạn dễ bị lôi kéo vào các hành vi gây nghiện.

[2] Tạo thói quen tập trung vào mục tiêu lâu dài

Một trong những cách hiệu quả nhất để tránh cạm bẫy dopamine là tập trung vào những mục tiêu dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực. Thay vì tìm kiếm sự hài lòng tức thời từ những việc dễ dàng như kiểm tra thông báo trên điện thoại hay ăn những món ăn nhanh, bạn có thể xây dựng thói quen tập trung vào các mục tiêu dài hạn. Đây là một số cách bạn có thể thực hiện:

Hãy đặt mục tiêu rõ ràng và chia nhỏ chúng, đồng thời hãy tạo ra những kế hoạch dài hạn giúp kiên trì thực hiện mỗi ngày và đặc biệt là cần tránh những yếu tố tác động bên ngoài làm phân tâm. Điều này sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung vào công việc, giảm thiểu sự cám dỗ từ các kích thích từ Dopamine: Để giữ động lực, bạn cần xác định mục tiêu lớn và chia chúng thành các mục tiêu nhỏ, dễ dàng đạt được. Mỗi khi hoàn thành một mục tiêu nhỏ, bạn sẽ cảm thấy hài lòng và có thêm động lực để tiếp tục. Điều này giúp giảm sự phụ thuộc vào những phần thưởng tức thời từ dopamine.

[3] Thiết lập quy tắc và thời gian không sử dụng các thiết bị công nghệ

Mạng xã hội, game điện tử, mạng xã hội và các ứng dụng giải trí trực tuyến đều có thể tạo ra cạm bẫy dopamine mạnh mẽ.

Để tránh cạm bẫy dopamine, bạn có thể thiết lập quy tắc và thời gian không sử dụng công nghệ. Cách này giúp bạn giảm thiểu sự kích thích từ các thiết bị điện tử và tập trung vào những hoạt động mang lại giá trị lâu dài, như: Xác định thời gian sử dụng công nghệ (đặt ra giới hạn cho thời gian dùng mạng xã hội, chơi trò chơi điện tử hoặc các ứng dụng giải trí khác); Sử dụng ứng dụng chặn mạng xã hội (Forest, Freedom, hay Stay Focused,...); Áp dụng phương pháp Pomodoro (phương pháp quản lý thời gian giúp bạn làm việc hiệu quả hơn bằng cách chia nhỏ công việc thành các phiên làm việc 25 phút, sau đó nghỉ ngơi 5 phút).

[4] Thực hành thiền định và tập trung chánh niệm

Thiền định là một phương pháp tuyệt vời để giúp bạn tránh cạm bẫy dopamine và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống. Khi bạn thực hành thiền định, bạn học cách kiểm soát tâm trí, giảm bớt những suy nghĩ không cần thiết và duy trì sự tập trung vào hiện tại.

[5] Tập trung vào việc vận động và cải thiện chế độ dinh dưỡng

Một trong những cách đơn giản và hiệu quả để tránh cạm bẫy dopamine là tham gia vào các hoạt động thể chất. Tập thể dục đều đặn mỗi ngày không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giải phóng các endorphins, giúp bạn cảm thấy hạnh phúc và thư giãn hơn. Đồng thời, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh mức độ dopamine.

Lưu ý: Thông tin Dopamine là gì? Phương pháp để tránh cạm bẫy Dopamine? chỉ mang tính chất tham khảo!

Dopamine là gì? Phương pháp để tránh cạm bẫy Dopamine? (Hình từ Internet)

Bộ Y tế đã ban hành bao nhiêu lời khuyên dinh dưỡng hợp lý đến năm 2030?

Theo Mười lời khuyên dinh dưỡng hợp lý đến năm 2030 của Bộ Y tế ban hành kèm Quyết định số 3594/QĐ-BYT năm 2024, thì Mười lời khuyên dinh dưỡng hợp lý của Bộ Y tế đến năm 2030 bao gồm:

Lời khuyên số 1: Ăn đủ, cân đối và đa dạng các loại thực phẩm hằng ngày; phối hợp hợp lý thực phẩm có nguồn gốc động vật và thực vật.

Lời khuyên số 2: Sử dụng hằng ngày các loại thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng; các loại rau, củ, quả có màu sắc khác nhau. Đọc kỹ thông tin dinh dưỡng trên nhãn thực phẩm trước khi mua và sử dụng.

Lời khuyên số 3: Sử dụng hợp lý các loại thực phẩm giàu đạm; nên ăn cá, thịt gia cầm và các loại hạt trong bữa ăn hằng ngày; ăn có mức độ các loại thịt đỏ.

Lời khuyên số 4: Uống đủ nước hằng ngày.

Lời khuyên số 5: Phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú cần thực hiện chế độ ăn uống hợp lý; bổ sung sắt và acid folic hoặc đa vi chất theo hướng dẫn.

Lời khuyên số 6: Cho trẻ bú mẹ sớm trong vòng một giờ đầu sau khi sinh, nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu; cho trẻ ăn bổ sung hợp lý và tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn.

Lời khuyên số 7: Hạn chế sử dụng các loại thức ăn chiên rán, thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, thức ăn nhiều muối, nhiều đường, đồ uống có đường, có cồn.

Lời khuyên số 8: Bảo đảm an toàn trong lựa chọn, chế biến và bảo quản thực phẩm.

Lời khuyên số 9: Tổ chức tốt bữa ăn gia đình. Ăn đủ bữa (sáng, trưa, tối) phù hợp với lứa tuổi, không ăn quá no, không bỏ bữa.

Lời khuyên số 10: Duy trì và kiểm soát cân nặng hợp lý; thực hiện lối sống năng động, tăng cường hoạt động thể lực phù hợp với lứa tuổi và tình trạng sức khỏe.