Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải theo điểm s khoản 1 Điều 51 được hiểu là 2 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải tại điểm a khoản 1 Điều 51 có phải là 2 tình tiết giảm nhẹ khác nhau không?

Căn cứ điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định:

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

...

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

...

Theo đó, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự "Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải" được quy định tại cùng một điểm và ngăn cách bởi dấu phẩy nên theo cách áp dụng pháp luật thông thường, có thể hiểu dưới dạng 02 tình tiết giảm nhẹ khác nhau, cụ thể:

+ Người phạm tội thành khẩn khai báo

+ Người phạm tội ăn năn hối cải

Tuy nhiên, đây là tình tiết đặc biệt, không áp dụng theo cách hiểu thông thường, không được tách thành 02 tình tiết giảm nhẹ khác nhau mà chỉ được coi là 1 tình tiết giảm nhẹ duy nhất mặc dù người phạm tội có cả hai dấu hiệu "thành khẩn khai bảo" và "ăn năn hối cải".

Điều này đã được Tòa án nhân dân tối cao giải thích rõ tại Công văn 174/TANDTC-PC năm 2023. Cụ thể:

Thời gian qua, Tòa án nhân dân tối cao nhận được phản ánh của các Tòa án về việc khó khăn, vướng mắc trong áp dụng tình tiết giảm nhẹ “người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự. Để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật, Tòa án nhân dân tối cao có ý kiến như sau:

Tình tiết “Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” được hiểu là trường hợp người phạm tội thành khẩn khai nhận về hành vi phạm tội, ăn năn hối lỗi về việc mình đã gây ra; tình tiết “thành khẩn khai báo”, “ăn năn hối cải” không phải là hai tình tiết độc lập. Do đó, nếu người phạm tội “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” thì chỉ được coi là một tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

Như vậy, tình tiết "Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải" chỉ được coi là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Hiểu rõ về tình tiết "người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải" (Hình từ internet)

Nguyên tắc xử lý hình sự đối với người phạm tội được quy định như thế nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định nguyên tắc xử lý hình sự đối với người phạm tội như sau:

+ Mọi hành vi phạm tội do người thực hiện phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật;

+ Mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội;

+ Nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, côn đồ, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;

+ Nghiêm trị người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Khoan hồng đối với người tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, tố giác đồng phạm, lập công chuộc tội, ăn năn, hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra;

+ Đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng, thì có thể áp dụng hình phạt nhẹ hơn hình phạt tù, giao họ cho cơ quan, tổ chức hoặc gia đình giám sát, giáo dục;

+ Đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội; nếu họ có đủ điều kiện do Bộ luật này quy định, thì có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện;

+ Người đã chấp hành xong hình phạt được tạo điều kiện làm ăn, sinh sống lương thiện, hòa nhập với cộng đồng, khi có đủ điều kiện do luật định thì được xóa án tích.

Xem thêm 

• Che giấu tội phạm là gì? Người che giấu tội phạm có phải là đồng phạm hay không theo quy định?
• Tội phạm là gì? Phân tích các đặc điểm cơ bản của tội phạm trong Luật hình sự
• Tóm tắt nội dung các yếu tố của tội phạm trong Luật hình sự? Tội phạm được phân thành mấy loại?