Định hướng nghề nghiệp là gì? Các bước định hướng nghề nghiệp cho bản thân hiệu quả?

Định hướng nghề nghiệp là gì? 

Định hướng nghề nghiệp là quá trình xác định và xây dựng con đường sự nghiệp cá nhân, từ đó giúp mỗi người có cái nhìn rõ ràng và chiến lược phát triển nghề nghiệp trong tương lai. Định hướng nghề nghiệp không chỉ bao gồm việc lựa chọn ngành nghề mà còn liên quan đến việc xác định các mục tiêu nghề nghiệp dài hạn, các bước phát triển bản thân, kỹ năng cần có và cơ hội nghề nghiệp mà mình muốn theo đuổi.

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến định hướng nghề nghiệp của bản thân:

- Sở thích và đam mê: Việc xác định được bản thân thích gì hay đam mê lĩnh vực nào sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc định hướng nghề nghiệp. 

- Kỹ năng và năng lực bản thân: Định hướng nghề nghiệp cũng giúp bạn hiểu rõ điểm mạnh và yếu của mình, từ đó tìm ra các công việc mà bạn có thể phát huy hết khả năng của mình. 

- Môi trường làm việc: Mỗi người sẽ có mong muốn riêng về môi trường làm việc, có thể là làm việc nhóm, môi trường năng động, sáng tạo, linh hoạt hoặc môi trường công ty quy mô lớn. Theo đó, dựa vào môi trường làm việc cũng giúp bản thân dễ xác định được ngành nghề mà bản thân muốn theo đuổi và nổ lực.

- Thị trường lao động và cơ hội nghề nghiệp: Định hướng nghề nghiệp cũng cần xem xét theo nhu cầu và xu hướng của thị trường lao động, chẳng hạn như nghề nghiệp nào có nhu cầu cao trong tương lai hoặc những ngành nghề nào đang phát triển mạnh mẽ. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chọn nghề phù hợp với xu thế thị trường.

Định hướng nghề nghiệp là gì? Các bước định hướng nghề nghiệp cho bản thân hiệu quả? (Hình từ Internet)

Các bước định hướng nghề nghiệp cho bản thân hiệu quả?

Cách định hướng nghề nghiệp cho bản thân hiệu quả là một quá trình cần có sự suy nghĩ thấu đáo, lập kế hoạch rõ ràng và hành động quyết liệt.

Dưới đây là các bước cụ thể giúp bạn xác định hướng đi phù hợp, phát triển sự nghiệp và đạt được những mục tiêu nghề nghiệp mà mình mong muốn.

(1) Tự đánh giá bản thân

Trước khi định hướng nghề nghiệp, điều cần làm đầu tiên là hiểu rõ về bản thân mình, bao gồm sở thích, năng lực, giá trị cá nhân và mục tiêu dài hạn.

Các câu hỏi cần trả lời:

Sở thích và đam mê của bản thân là gì?

Điều gì khiến tôi cảm thấy hạnh phúc và hài lòng trong công việc?

Điểm mạnh và điểm yếu là gì?

Muốn đạt được gì trong sự nghiệp?

Mục tiêu dài hạn là gì?

(2) Nghiên cứu các ngành nghề và cơ hội trên thị trường lao động

Cập nhật các ngành nghề, xu hướng nghề nghiệp hiện tại và tương lai có thể giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn. Theo đó, việc nắm được các thông tin về xu hướng công việc, mức lương, cơ hội thăng tiến, và yêu cầu của ngành nghề là một yếu tố quan trọng để bạn đưa ra lựa chọn nghề nghiệp phù hợp và có tiềm năng hơn.

(3) Xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng

Sau khi hiểu và biết về sở thích và tiềm năng của bản thân cũng như các cơ hội nghề nghiệp, hãy đặt ra các mục tiêu nghề nghiệp cụ thể. Các mục tiêu này có thể chia thành mục tiêu ngắn hạn, dài hạn, hoặc cấp độ giữa.

(4) Lập kế hoạch phát triển bản thân

Sau khi xác định mục tiêu nghề nghiệp thì cần lập kế hoạch để phát triển bản thân phù hợp với mục tiêu đó. Kế hoạch phát triển bản thân có thể bao gồm việc học hỏi ra sao, trau dồi kỹ năng như thế nào. Hãy xác định mốc thời gian cụ thể cho từng kế hoạch để bản thân có động lực thực hiện.

(5) Tìm một mentor hoặc người hướng dẫn

Một mentor có thể giúp bạn định hướng, chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra những lời khuyên hữu ích trong hành trình phát triển nghề nghiệp.

Người này có thể là một người có kinh nghiệm lâu năm trong ngành nghề bạn muốn theo đuổi, hoặc một người bạn tin tưởng và có thể học hỏi.

(6) Đặt ra những bước hành động cụ thể

Cần xác định những bước hành động cụ thể và khả thi để có thể thực hiện được các mục tiêu nghề nghiệp.

- Cụ thể hóa mục tiêu: Viết ra những việc cụ thể cần làm để đạt được mục tiêu.

- Đặt kế hoạch ngắn hạn: Cân nhắc từng bước bạn sẽ thực hiện trong vòng 3 tháng, 6 tháng, 1 năm tới.

- Kiểm tra và đánh giá tiến độ: Định kỳ kiểm tra lại tiến độ công việc và đánh giá kết quả. Điều này giúp bạn biết được mình có đang đi đúng hướng hay không.

(7) Tìm kiếm cơ hội và mở rộng mối quan hệ

Thực tập, tham gia các chương trình đào tạo, dự án thực tế hoặc tình nguyện giúp bản thân hiểu rõ hơn về công việc và cải thiện kỹ năng thực tế đồng thời cũng có thể mở rộng các mối quan hệ tốt mang lại nhiều cơ hội phát triển cho bản thân sau này.

Người lao động được tự do lựa chọn ngành nghề nào?

Căn cứ tại Điều 10 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

Quyền làm việc của người lao động

1. Được tự do lựa chọn việc làm, làm việc cho bất kỳ người sử dụng lao động nào và ở bất kỳ nơi nào mà pháp luật không cấm.

2. Trực tiếp liên hệ với người sử dụng lao động hoặc thông qua tổ chức dịch vụ việc làm để tìm kiếm việc làm theo nguyện vọng, khả năng, trình độ nghề nghiệp và sức khỏe của mình.

Theo đó, người lao động được tự do lựa chọn việc làm, làm việc cho bất kỳ người sử dụng lao động nào và ở bất kỳ nơi nào mà pháp luật không cấm.