Bài mẫu phân tích hay nhất: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ?

Bài mẫu phân tích: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ?

Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

(Trích)

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi

Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ

Me giã gạo mẹ nuôi bộ đội

Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng

Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi

Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối

Lưng đưa nôi và tim hát thành lời

 Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi

Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội

Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần

Mai sau con lớn vung chày lún sân...

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi

Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ

Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi

Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ

Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi

Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi

Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng

 Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi...

(Nguyễn Khoa Điềm)

Bài phân tích 1: Tình mẹ con trong khói lửa chiến tranh

Bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm là một khúc ca vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, vừa đậm chất trữ tình vừa thấm đẫm tinh thần cách mạng. Qua lời ru của người mẹ dân tộc Tà-ôi dành cho em cu Tai, nhà thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn tôn vinh tinh thần yêu nước, sự hy sinh thầm lặng của người mẹ trong thời chiến.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh gần gũi, thân thương: “Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi / Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ”. Lời ru nhẹ nhàng như một lời dỗ dành, nhưng ẩn sau đó là hoàn cảnh đặc biệt: em bé không nằm trong nôi mà lớn lên trên lưng mẹ giữa núi rừng Trường Sơn. Lưng mẹ trở thành chiếc nôi di động, vừa là nơi che chở vừa là điểm tựa cho giấc ngủ của con. Điệp ngữ “ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ” không chỉ là lời nhắc nhở mà còn là khát vọng của mẹ: mong con luôn ở bên, được bình yên giữa khói lửa chiến tranh.

Ở khổ thơ đầu, hình ảnh mẹ hiện lên trong lao động gian khó: “Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội / Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng”. Công việc giã gạo không chỉ để nuôi con mà còn để “nuôi bộ đội” – những người chiến sĩ ngoài mặt trận. Nhịp chày nghiêng hòa cùng giấc ngủ của con, tạo nên một nhịp điệu vừa đều đặn vừa xúc động, như nhịp tim của mẹ hòa cùng nhịp sống của con. Chi tiết “Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi / Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối” khắc họa sự tảo tần, hy sinh của mẹ. Mồ hôi – biểu tượng của lao động vất vả – rơi xuống má con, vừa nóng bỏng vừa ấm áp, là minh chứng cho tình yêu mẹ dành cho con và cho cách mạng. Vai mẹ gầy guộc không chỉ là chỗ dựa vật chất mà còn là bến bờ tinh thần, nâng đỡ giấc mơ của con.

Khổ thơ thứ hai chuyển cảnh mẹ “tỉa bắp trên núi Ka-lưi”, tiếp tục gắn tình mẹ con với lao động và thiên nhiên. Hình ảnh “Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ” tạo sự đối lập đầy ý nghĩa: lưng mẹ nhỏ bé trước thiên nhiên hùng vĩ, nhưng lại lớn lao trong vai trò nuôi dưỡng con và góp phần cho cuộc kháng chiến. “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi / Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” là một so sánh sáng tạo, nâng tầm ý nghĩa của em cu Tai: con là ánh sáng, là niềm hy vọng, là tất cả những gì mẹ trân quý. Lời ru “Ngủ ngoan a-kay ơi…” lặp lại như một điệp khúc, vừa dịu dàng vừa tha thiết, thể hiện tình thương bao la của mẹ dành cho con và cả những chiến sĩ ngoài tiền tuyến.

Điểm nhấn của bài thơ là ước mơ mẹ gửi gắm qua lời ru: “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần / Mai sau con lớn vung chày lún sân”. Hạt gạo trắng ngần – kết tinh của lao động và tình yêu – là mong muốn của mẹ về một tương lai no ấm. Hình ảnh “vung chày lún sân” không chỉ là ước mơ con lớn lên khỏe mạnh mà còn là hy vọng con sẽ tiếp nối mẹ, góp sức xây dựng đất nước. Qua đó, tình mẹ con không chỉ giới hạn trong gia đình mà mở rộng thành tình yêu Tổ quốc, tinh thần cách mạng.

Bằng ngôn từ mộc mạc, hình ảnh giàu sức gợi và nhịp điệu ru êm ái, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên một bài thơ vừa là khúc hát ru, vừa là bản anh hùng ca. Tác phẩm không chỉ ca ngợi tình mẫu tử mà còn tôn vinh người phụ nữ Việt Nam trong chiến tranh: vừa là hậu phương vững chắc, vừa là nguồn cảm hứng cho tiền tuyến. Bài thơ là lời nhắc nhở thế hệ trẻ về những hy sinh thầm lặng của mẹ, của dân tộc trong hành trình giành độc lập.

Bài phân tích 2: Hành trình lớn lên của em bé trên lưng mẹ

"Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm độc đáo, kết hợp giữa chất trữ tình của lời ru và tinh thần cách mạng của thời chiến. Qua hình ảnh em cu Tai lớn lên trên lưng mẹ, bài thơ không chỉ khắc họa tình mẹ con sâu đậm mà còn gửi gắm thông điệp về sự trưởng thành trong tình yêu gia đình và lý tưởng đất nước.

Bài thơ bắt đầu bằng lời ru dịu dàng: “Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi / Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ”. Lời thơ như một khúc hát ru truyền thống, nhưng bối cảnh lại rất đặc biệt: em bé không nằm trong nôi mà lớn lên trên lưng mẹ giữa núi rừng Trường Sơn. Lưng mẹ là chiếc nôi đặc biệt, không chỉ là nơi con ngủ mà còn là nơi con cảm nhận nhịp sống của mẹ, của cuộc kháng chiến. Điệp ngữ “ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ” vừa là lời dỗ dành, vừa là khát khao của mẹ mong con luôn gần gũi, được che chở giữa bom đạn.

Khổ thơ đầu tái hiện hình ảnh mẹ trong lao động: “Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội / Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng”. Hành động giã gạo không chỉ là công việc thường nhật mà còn mang ý nghĩa cách mạng: mẹ nuôi con và nuôi cả bộ đội – những người bảo vệ đất nước. Nhịp chày nghiêng hòa cùng giấc ngủ của con tạo nên một nhịp điệu sống động, như sự hòa quyện giữa lao động của mẹ và sự lớn lên của con. “Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi” là chi tiết giàu sức gợi: mồ hôi – kết tinh của sự vất vả – rơi xuống má con, vừa nóng bỏng vừa ấm áp, như sợi dây gắn kết tình mẹ con. “Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối” khắc họa sự tần tảo, hy sinh của mẹ, biến thân hình gầy guộc thành chỗ dựa vững chắc cho con.

Khổ thứ hai chuyển sang hình ảnh mẹ “tỉa bắp trên núi Ka-lưi”, mở rộng không gian lao động và tình yêu thương. “Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ” là sự đối lập đầy ý nghĩa: lưng mẹ nhỏ bé trước thiên nhiên, nhưng lại lớn lao trong việc nuôi dưỡng con và góp phần cho kháng chiến. “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi / Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” là một so sánh đầy sáng tạo: em cu Tai là ánh sáng, là niềm vui, là hy vọng lớn nhất của mẹ. Lời ru “Ngủ ngoan a-kay ơi…” lặp lại như một điệp khúc, vừa dịu ngọt vừa tha thiết, thể hiện tình yêu vô bờ của mẹ dành cho con và lý tưởng cách mạng.

Điểm sáng của bài thơ nằm ở ước mơ mẹ gửi gắm: “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần / Mai sau con lớn vung chày lún sân”. Hạt gạo trắng ngần là biểu tượng của sự no ấm, là món quà con mơ ước dâng tặng mẹ để đền đáp công lao nuôi dưỡng. Hình ảnh “vung chày lún sân” không chỉ là mong muốn con khỏe mạnh mà còn là khát vọng con sẽ trưởng thành, tiếp nối mẹ trong lao động và cống hiến cho đất nước. Qua đó, hành trình lớn lên của em cu Tai không chỉ là sự phát triển thể chất mà còn là sự kế thừa tinh thần yêu nước từ mẹ.

Với nghệ thuật sử dụng hình ảnh giàu sức gợi, nhịp điệu ru êm ái và ngôn từ mộc mạc, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên một bài thơ vừa là khúc hát ru, vừa là lời nhắn nhủ sâu sắc. Tác phẩm tôn vinh tình mẹ con trong chiến tranh, đồng thời khẳng định vai trò của gia đình trong việc nuôi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ tương lai. Bài thơ là một viên ngọc quý, gợi nhắc chúng ta về những giá trị bất diệt của tình thân và đất nước.

Lưu ý: "Bài mẫu phân tích hay nhất về bài thơ: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ?" chỉ mang tính chất tham khảo

Xem thêm:

• 3 mẫu viết bài văn tả mẹ lớp 5 điểm cao? Học sinh lớp 5 có nhiệm vụ gì?
• Tổng hợp 10 mẫu viết đoạn văn thể hiện tình cảm cảm xúc trước một sự việc lớp 5 hay nhất?
• Tìm hiểu cách viết chương trình hoạt động lớp 5 hay nhất? Học sinh lớp 5 có nhiệm vụ gì?

Bài mẫu phân tích hay nhất về bài thơ: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ? (Hình ảnh Internet)

Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái được pháp luật quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 69 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, quy định về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ như sau:

Nghĩa vụ và quyền giáo dục con

1. Cha mẹ có nghĩa vụ và quyền giáo dục con, chăm lo và tạo điều kiện cho con học tập.

Cha mẹ tạo điều kiện cho con được sống trong môi trường gia đình đầm ấm, hòa thuận; làm gương tốt cho con về mọi mặt; phối hợp chặt chẽ với nhà trường, cơ quan, tổ chức trong việc giáo dục con.

2. Cha mẹ hướng dẫn con chọn nghề; tôn trọng quyền chọn nghề, quyền tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của con.

3. Cha mẹ có thể đề nghị cơ quan, tổ chức hữu quan giúp đỡ để thực hiện việc giáo dục con khi gặp khó khăn không thể tự giải quyết được.

Như vậy, theo pháp luật quy định, cha mẹ có các quyền và nghĩa vụ được nêu trên đây đối với con mình, không phân biệt con đẻ hay con nuôi, và phải thực hiện những nghĩa vụ đó một cách đầy đủ, đúng theo quy định của pháp luật. Đồng thời, cha mẹ cần tạo môi trường gia đình lành mạnh, an toàn để con có thể phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần, nhân cách và đạo đức, trở thành công dân có ích cho gia đình và xã hội.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần tôn trọng ý kiến của con, lắng nghe, chia sẻ và hướng dẫn con khi cần thiết, nhằm giúp con hình thành những giá trị tốt đẹp, lòng tự trọng và ý thức trách nhiệm.