Phân tích tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương?

Nguyễn Dữ là một tác giả nổi bật với thể loại truyện truyền kỳ, phản ánh sâu sắc số phận con người trong xã hội phong kiến. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông chính là Chuyện người con gái Nam Xương, kể về cuộc đời bất hạnh của Vũ Nương – người phụ nữ đức hạnh nhưng lại chịu nhiều oan khuất. Qua đó, tác giả không chỉ thể hiện sự trân trọng đối với vẻ đẹp của người phụ nữ mà còn bày tỏ nỗi xót xa trước số phận nghiệt ngã mà họ phải gánh chịu.

Vũ Nương là người con gái mang vẻ đẹp chuẩn mực: hiền thục, đoan trang, lại có dung mạo ưa nhìn. Chồng nàng, Trương Sinh, là người tính khí đa nghi, hay ghen. Thế nhưng, bằng sự khéo léo và nết na, nàng luôn giữ gìn gia đình yên ấm, tránh mọi mâu thuẫn. Khi chồng lên đường đi lính, nàng không mong chàng lập công danh hiển hách mà chỉ cầu mong chồng được bình an trở về. Điều đó cho thấy nàng là người vợ thủy chung, giàu tình nghĩa.

Xa chồng, Vũ Nương một mình gánh vác gia đình, sinh con và chăm sóc mẹ chồng tận tụy. Khi mẹ chồng đau yếu, nàng không quản khó nhọc thuốc thang, thành tâm cầu nguyện cho bà sớm khỏi bệnh. Đến khi bà qua đời, nàng lo liệu ma chay chu toàn như chính cha mẹ ruột của mình. Chính tấm lòng hiếu thảo ấy đã khiến mẹ chồng trước lúc lâm chung vô cùng cảm động, gửi gắm lời chúc phúc cho nàng.

Tuy nhiên, dù là người phụ nữ vẹn toàn đức hạnh, nàng vẫn không thể tránh khỏi số phận bi kịch. Trong thời gian Trương Sinh vắng nhà, mỗi khi con trai nhớ cha, nàng đã chỉ vào bóng mình trên tường và bảo đó là cha nó. Chính lời nói ngây thơ của đứa trẻ đã khiến Trương Sinh hiểu lầm và nghi ngờ lòng chung thủy của vợ. Trước sự ghen tuông vô lý ấy, Vũ Nương ra sức thanh minh, bày tỏ nỗi lòng trong sạch, nhưng Trương Sinh vẫn cố chấp không tin. Quá đau đớn và tuyệt vọng, nàng đã chọn cách gieo mình xuống sông Hoàng Giang để minh chứng cho sự trong sạch của bản thân.

Chi tiết Vũ Nương gửi gắm lời nhắn nhủ qua Phan Lang đến Trương Sinh cũng thể hiện tấm lòng thủy chung và nỗi oan ức chưa được hóa giải của nàng. Khi Trương Sinh nhận ra sai lầm, lập đàn giải oan, Vũ Nương xuất hiện nhưng không thể quay về nhân gian nữa. Hình ảnh nàng hiện lên giữa dòng sông rồi biến mất đã làm nổi bật nỗi tiếc thương và sự xót xa trước số phận bất hạnh của người phụ nữ.

Tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kỳ ảo. Dù có những chi tiết mang màu sắc hoang đường, nhưng nội dung cốt lõi vẫn phản ánh chân thực cuộc đời và nỗi đau của người phụ nữ trong xã hội xưa. Qua đó, Nguyễn Dữ không chỉ tố cáo bất công trong xã hội phong kiến mà còn thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những con người chịu nhiều thiệt thòi.

[I] Mở bài

Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Dữ: Một người học rộng, tài cao nhưng không màng danh lợi, chọn cuộc sống ẩn dật.

Giới thiệu tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương: Một trong những truyện tiêu biểu của Truyền kì mạn lục.

[II] Thân bài

(1) Nhân vật Vũ Nương

Vẻ đẹp của Vũ Nương

 - Trước khi kết hôn: Là người phụ nữ hiền dịu, nết na, đoan trang, có nhan sắc.

 - Trong cuộc sống hôn nhân: Luôn giữ gìn hòa khí, vun đắp hạnh phúc gia đình.

 - Khi tiễn chồng đi lính:

 + Lời dặn dò đầy tình nghĩa, thể hiện tấm lòng thủy chung.

 + Không mong chồng lập công danh mà chỉ cầu mong sự bình an.

 - Trong thời gian xa chồng:

 + Chăm sóc con cái chu toàn, làm tròn bổn phận dâu con. Luôn hướng về chồng, thể hiện tình yêu và nỗi nhớ qua hình ảnh chiếc bóng.

 + Khi mẹ chồng mất, nàng lo tang lễ chu toàn, giữ trọn đạo hiếu.

⇒ Một hình mẫu người phụ nữ truyền thống với nhiều phẩm chất đáng quý.

 - Khi bị nghi oan:

 + Tìm cách giãi bày, mong chồng hiểu tấm lòng mình.

 + Đau đớn, thất vọng vì không được tin tưởng.

 + Quyết định quyên sinh để chứng tỏ sự trong sạch.

⇒ Hình ảnh người phụ nữ đức hạnh nhưng chịu nhiều oan khuất.

Bi kịch của Vũ Nương

 - Nguyên nhân dẫn đến bi kịch:

 + Cuộc hôn nhân không cân xứng.

 + Chiến tranh chia cắt gia đình.

 + Tính đa nghi của Trương Sinh.

 + Lời nói ngây thơ của bé Đản.

 - Ý nghĩa:

 + Lên án xã hội phong kiến trọng nam quyền, bất công với phụ nữ.

 + Bày tỏ niềm thương cảm sâu sắc đối với số phận người phụ nữ xưa.

(2) Nhân vật Trương Sinh

 - Xuất thân bình dân, ít học.

 - Cuộc hôn nhân với Vũ Nương có sự chênh lệch về địa vị và học vấn.

 - Tính cách đa nghi, nóng nảy.

 - Khi trở về, đau buồn vì mẹ mất.

 - Khi nghe con nói, vội vàng kết luận mà không kiểm chứng, thể hiện sự hồ đồ, độc đoán.

⇒ Chính sự ghen tuông mù quáng đã đẩy Vũ Nương vào bi kịch.

⇒ Tác phẩm phê phán sự thiếu suy xét của người đàn ông trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện sự cảm thông với những người phụ nữ bất hạnh.

(3) Yếu tố kỳ ảo trong tác phẩm

 - Những chi tiết kỳ ảo:

 + Giấc mộng của Phan Lang.

 + Cuộc gặp gỡ giữa Phan Lang và Vũ Nương dưới thủy cung.

 + Hình ảnh Vũ Nương hiện về trên sông Hoàng Giang.

 - Ý nghĩa:

 + Tô đậm vẻ đẹp trong sáng của Vũ Nương.

 + Tạo cái kết có hậu.

Dù có yếu tố kỳ ảo, nhưng bi kịch của Vũ Nương vẫn không được hóa giải, làm tăng thêm giá trị tố cáo xã hội và bày tỏ lòng thương cảm với người phụ nữ.

[III] Kết bài

Khái quát nghệ thuật đặc sắc: Cách kể chuyện hấp dẫn, kết cấu chặt chẽ, ngôn ngữ sinh động, kết hợp giữa tự sự và trữ tình, sử dụng yếu tố kỳ ảo để tăng sức hấp dẫn cho tác phẩm.

Khẳng định giá trị nhân đạo và hiện thực sâu sắc của tác phẩm: Phản ánh số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện niềm cảm thương và sự trân trọng đối với những đức hạnh cao đẹp của họ.