Phân tích cấu thành tội lừa dối khách hàng Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 - sửa đổi mới nhất?

Phân tích cấu thành tội lừa dối khách hàng Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 - sửa đổi mới nhất?

Tội lừa dối khách hàng quy định tại Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

Tội lừa dối khách hàng

1. Người nào trong việc mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mà cân, đong, đo, đếm, tính gian hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

b) Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

d) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Để phân tích cấu thành tội lừa dối khách hàng Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 trước tiên phải xác định đây là tội hình thức hay vật chất.

Tội lừa dối khách hàng Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 được cụ thể hóa bằng mô tả mang tính định lượng “Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng” trong cấu thành cơ bản, “Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng trở lên” ở cấu thành tăng nặng. Do đó, đây là tội cấu thành vật chất. 

Cấu thành tội lừa dối khách hàng như sau:

Khách thể tội phạm: quyền lợi người tiêu dùng (khách hàng). 

Mặt khách quan: hành vi mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mà cân, đong, đo, đếm, tính gian hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác. Hậu quả: thu lợi bất chính ví dụ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

Mặt chủ quan: Lỗi cố ý trực tiếp. Về lý trí: Người phạm tội nhận thức rõ tính chất nguy hiểm của hành vi và nhận thức rõ hậu quả tất yếu xẩy ra hoặc có thể xảy ra.

Chủ thể: Cá nhân, đủ tuổi chịu TNHS. 

>>Xem thêm: Tội sản xuất hàng giả và lừa dối khách hàng, khung hình phạt chi tiết nhất?

Phân tích cấu thành tội lừa dối khách hàng Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 - sửa đổi năm 2017?

Tình tiết nào được xem là giảm nhẹ đối với tội lừa dối khách hàng?

Theo khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, điểm b khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định thì có những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự sau:

[1] Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

[2] Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

[3] Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;

[4] Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;

[5]Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;

[6] Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;

[7] Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;

[8] Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

[9] Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

[10] Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;

[11] Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;

[12] Phạm tội do lạc hậu;

[13] Người phạm tội là phụ nữ có thai;

[14] Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;

[15] Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

[16] Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;

[17] Người phạm tội tự thú;

[18] Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

[19] Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;

[20] Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

[21] Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;

[22] Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.

Theo đó, đối với hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng nếu người phạm tội thuộc các tình tiết giảm nhẹ nêu trên thì sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với hành vi phạm tội của mình.

Bên cạnh đó, tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 được sửa đổi bởi Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 có quy định Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Quyền lợi người tiêu dùng được bảo vệ dựa trên 05 nguyên tắc nào?

Theo Điều 6 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, thì các nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, bao gồm:

[1] Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là trách nhiệm của Nhà nước, tổ chức, cá nhân và toàn xã hội.

[2] Quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng được công nhận, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ theo quy định của pháp luật.

[3] Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng phải được chủ động thực hiện kịp thời, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật.

[4] Hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không được xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân kinh doanh và tổ chức, cá nhân khác.

[5] Bảo đảm công bằng, bình đẳng, không phân biệt về giới, tự nguyện, không vi phạm pháp luật, không trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội trong giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.