Hiểu đúng công việc Kế toán - Kiểm toán là gì, làm gì mỗi ngày?

Nhắc đến kế toán hay kiểm toán, nhiều người vẫn hình dung rất đơn giản: ngồi văn phòng, làm sổ sách, cuối tháng lên báo cáo. Cách hiểu này không sai, nhưng chỉ phản ánh một phần rất nhỏ của nghề.

Trong thực tế doanh nghiệp, kế toán và kiểm toán là hai vị trí đứng ngay trung tâm của dòng tiền và rủi ro tài chính. Không có số liệu kế toán, lãnh đạo không thể ra quyết định. Không có kiểm toán, doanh nghiệp lớn khó tạo được niềm tin với cổ đông, ngân hàng hay đối tác.

Hiểu ngành kế toán - kiểm toán không phải là học thuộc tên nghề, mà là hiểu mình đang kiểm soát điều gì mỗi ngày và chịu trách nhiệm đến đâu.

Hiểu đúng công việc Kế toán - Kiểm toán là gì, làm gì mỗi ngày? (Hình từ Internet)

Vai trò thật sự của Kế toán - Kiểm toán trong doanh nghiệp là gì?

Kế toán không chỉ là “ghi chép”

Về bản chất, kế toán là người ghi nhận, hệ thống hóa và phản ánh toàn bộ hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Từ một hóa đơn mua văn phòng phẩm cho đến doanh thu hàng chục tỷ, tất cả đều phải đi qua hệ thống kế toán.

Trong doanh nghiệp Việt Nam, công việc kế toán thường xoay quanh:

- Hạch toán chứng từ, theo dõi chi phí và doanh thu

- Quản lý công nợ, dòng tiền

- Lập và phân tích báo cáo tài chính

- Kê khai, quyết toán thuế và làm việc với cơ quan thuế

Chính vì gắn chặt với vận hành, ngành kế toán luôn có nhu cầu tuyển dụng ổn định ở hầu hết doanh nghiệp. Phân tích chi tiết hơn có thể xem tại: Ngành kế toán (Accounting) tại Việt Nam có những cơ hội nghề nghiệp nào hấp dẫn?

Kiểm toán không làm số, mà kiểm tra số

Khác với kế toán, kiểm toán không tạo ra số liệu. Nhiệm vụ chính của kiểm toán là đánh giá xem:

- Báo cáo tài chính có trung thực và hợp lý hay không

- Quy trình kế toán có tuân thủ quy định không

- Hệ thống kiểm soát nội bộ có rủi ro tiềm ẩn hay không

Kiểm toán thường làm việc theo kỳ hoặc theo dự án, phổ biến ở:

- Công ty kiểm toán độc lập

- Doanh nghiệp lớn có bộ phận kiểm toán nội bộ

Bản chất nghề và cơ hội nghề nghiệp của ngành kiểm toán đã được phân tích tại: Ngành kiểm toán (audit) là gì và cơ hội nghề nghiệp như thế nào?

Nếu phải nói ngắn gọn:

- Kế toán: ghi nhận đúng - tổng hợp đủ - báo cáo kịp. Mục tiêu là giúp doanh nghiệp nhìn rõ tiền đang đi đâu, về đâu để vận hành trơn tru.

- Kiểm toán: soi lại số liệu và quy trình từ góc nhìn độc lập. Mục tiêu là xác nhận báo cáo có đáng tin không và chỉ ra rủi ro cần chặn sớm.

Kế toán - Kiểm toán làm gì mỗi ngày? Các vị trí phổ biến

Nhóm công việc kế toán

Trong doanh nghiệp, kế toán không phải chỉ có một vị trí. Các vai trò phổ biến gồm:

- Kế toán nội bộ: hạch toán chứng từ, theo dõi chi phí

- Kế toán thanh toán, kế toán công nợ: quản lý tiền vào - ra, đối chiếu công nợ

- Kế toán thuế, chuyên viên thuế: kê khai, quyết toán, làm việc với cơ quan thuế

- Kế toán tổng hợp, kế toán trưởng: lập báo cáo tài chính, quản lý toàn bộ hệ thống kế toán

Công việc kế toán hiện nay gắn rất chặt với phần mềm kế toán như MISA, Fast Accounting. Người quen hệ thống sớm thường dễ tìm việc làm và thăng tiến nhanh hơn.

Nhóm công việc kiểm toán

Với kiểm toán, các vị trí thường gặp gồm:

- Trợ lý kiểm toán, kiểm toán viên

- Kiểm toán báo cáo tài chính

- Kiểm toán nội bộ doanh nghiệp

- Kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động

Đặc thù của nghề kiểm toán là cường độ cao theo mùa, áp lực deadline và yêu cầu đạo đức nghề nghiệp rất rõ. Những phẩm chất cần có đã được phân tích tại: 05 đức tính kiểm toán cần phải có trong nghề?

Một ngày làm việc thực tế

- Kế toán thuế thường dành phần lớn thời gian rà soát chứng từ, đối chiếu số liệu và xử lý sai sót nhỏ nhưng lặp lại liên tục.

- Trợ lý kiểm toán có thể làm việc từ sáng sớm đến tối muộn trong mùa cao điểm, liên tục kiểm tra hồ sơ, phỏng vấn bộ phận kế toán và lập working paper.

Đây là khác biệt lớn khiến nhiều người chọn sai hướng ngay từ đầu.

Lương kế toán - kiểm toán bao nhiêu? Nhìn theo cấp độ và môi trường làm việc

 Mức lương trong ngành kế toán - kiểm toán không có một con số cố định cho tất cả, mà thay đổi rõ rệt theo vị trí công việc, cấp độ kinh nghiệm và môi trường làm việc. Vì vậy, cách nhìn thực tế nhất là tách theo từng vị trí và loại hình làm việc.

Mức lương kế toán - kiểm toán phụ thuộc cấp độ và loại hình doanh nghiệp (Hình từ Internet)

Lương kế toán trong doanh nghiệp (theo từng vị trí)

Mức lương mang tính tham khảo, phổ biến tại TP.HCM, Hà Nội và các đô thị lớn.

Thu nhập thực tế có thể chênh lệch theo quy mô doanh nghiệp - ngành nghề - KPI - địa phương.

Đơn vị: triệu VNĐ/tháng

Nhận xét nhanh:

- Kế toán thuế và kế toán tổng hợp thường có mức lương cao hơn vì gắn trực tiếp với báo cáo tài chính và rủi ro tuân thủ.

- Kế toán kho/giá thành và kế toán quản trị có biên độ lương rất rộng ở doanh nghiệp sản xuất.

- Các vị trí quản lý chênh lệch lớn do mức độ chịu trách nhiệm tài chính khác nhau.

Lương kiểm toán tại công ty kiểm toán (audit firm)

Lưu ý:

- Mức trên là lương cơ bản, chưa bao gồm OT.

- Trong mùa cao điểm kiểm toán, thu nhập thực nhận có thể cao hơn đáng kể.

Lương tăng theo những yếu tố nào?

Thực tế, người trong nghề ít hỏi “lương bao nhiêu” mà quan tâm hơn đến:

- Quy mô và loại hình doanh nghiệp (SME, FDI, niêm yết)

- Vị trí công việc và phạm vi chịu trách nhiệm

- Chứng chỉ nghề nghiệp như CPA, ACCA

- Kinh nghiệm xử lý tình huống thực tế, không chỉ số năm làm việc

- Mùa cao điểm và giờ làm thêm (đặc biệt với kiểm toán)

Chọn hướng nào để tối ưu thu nhập?

- Kế toán doanh nghiệp: tăng lương đều, ổn định, phù hợp đi đường dài.

- Kiểm toán (firm): tăng lương nhanh, áp lực cao, phù hợp người chịu được cường độ và deadline.

Thị trường việc làm hiện nay

Kế toán và kiểm toán là nhóm nghề có nhu cầu tuyển dụng ổn định, vì doanh nghiệp nào cũng cần vận hành sổ sách và tuân thủ tài chính.

Danh sách việc làm Kế toán / Kiểm toán mới nhất được cập nhật tại NhanSu.vn.

Kết luận

Kế toán - kiểm toán không phải ngành “nhẹ đầu”, nhưng là ngành đi đường dài rất chắc nếu chọn đúng hướng. Điều quan trọng không nằm ở tên nghề, mà ở:

- Chọn đúng vị trí phù hợp với tính cách

- Xây nền kỹ năng thực tế từ sớm

- Đầu tư chứng chỉ đúng thời điểm

Làm được điều đó, đây vẫn là một trong những nhóm nghề có cơ hội việc làm và thu nhập bền vững trên thị trường lao động hiện nay.