Công chứng viên là gì? Cần phải đáp ứng những điều kiện gì để được xem xét bổ nhiệm công chứng viên?

Công chứng viên là gì?

Công chứng là dịch vụ công do công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện để chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của giao dịch mà luật quy định phải công chứng, luật giao Chính phủ quy định phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng (theo khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng 2024).

Theo khoản 2 Điều 2 Luật Công chứng 2024, công chứng viên được định nghĩa là người có đủ tiêu chuẩn quy định của pháp luật và được Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm để hành nghề công chứng.

Cần đáp ứng điều kiện gì để trở thành công chứng viên?

Theo đó, để được xem xét bổ nhiệm công chứng viên, cá nhân cần đáp ứng các tiêu chuẩn tại Điều 10 Luật Công chứng 2024 như sau: 

- Là công dân Việt Nam không quá 70 tuổi;

- Thường trú tại Việt Nam, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt và bảo đảm sức khỏe để hành nghề công chứng;

- Có bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ luật hoặc tiến sĩ luật;

- Có thời gian công tác pháp luật từ đủ 03 năm trở lên tại cơ quan, tổ chức sau khi có bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ luật hoặc tiến sĩ luật;

- Tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng;

- Đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng.

Công chứng viên là gì? Cần đáp ứng điều kiện gì để trở thành công chứng viên? (Hình internet)

Công chứng viên có những nghĩa vụ nào?

Căn cứ khoản 2 Điều 18 Luật Công chứng viên 2024, công chứng viên có những nghĩa vụ sau đây:

+ Tuân thủ các nguyên tắc hành nghề công chứng;

+ Tôn trọng và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người yêu cầu công chứng;

+ Hành nghề tại 01 tổ chức hành nghề công chứng; bảo đảm thời gian làm việc theo ngày, giờ làm việc của tổ chức hành nghề công chứng;

+ Hướng dẫn người yêu cầu công chứng thực hiện đúng các quy định về thủ tục công chứng và quy định của pháp luật có liên quan; giải thích cho người yêu cầu công chứng hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của họ, ý nghĩa và hậu quả pháp lý của việc công chứng;

+ Từ chối công chứng trong trường hợp giao dịch vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội và các trường hợp khác theo quy định của Luật này; giải thích rõ lý do từ chối công chứng;

+ Giữ bí mật về nội dung công chứng, trừ trường hợp được người yêu cầu công chứng đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác;

+ Tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng hằng năm;

+ Gia nhập Hội công chứng viên tại địa phương nơi muốn hành nghề và duy trì tư cách hội viên trong suốt quá trình hành nghề công chứng tại địa phương đó;

+ Chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước người yêu cầu công chứng về văn bản công chứng mà mình thực hiện;

+ Chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động của Văn phòng công chứng mà mình là thành viên hợp danh hoặc chủ doanh nghiệp tư nhân;

+ Nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Công chứng viên có thể hành nghề ở đâu?

Căn cứ Điều 19 Luật Công chứng 2024 quy định về hình thức hành nghề của công chứng viên, cụ thể như sau:

Tổ chức hành nghề công chứng

1. Tổ chức hành nghề công chứng bao gồm Phòng công chứng và Văn phòng công chứng được tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Bộ Tư pháp có trách nhiệm xây dựng, trình Chính phủ ban hành chiến lược phát triển về lĩnh vực công chứng; hướng dẫn các địa phương xây dựng Đề án quản lý, phát triển các tổ chức hành nghề công chứng.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm ban hành Đề án quản lý, phát triển các tổ chức hành nghề công chứng; xem xét, quyết định chuyển giao thẩm quyền chứng thực giao dịch từ Phòng Tư pháp cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng tại những địa bàn cấp huyện đã phát triển được tổ chức hành nghề công chứng đáp ứng yêu cầu công chứng của cá nhân, tổ chức theo quy định của Chính phủ.

Theo đó công chứng viên có thể hành nghề tại:

- Phòng công chứng.

- Văn phòng công chứng.

* Lưu ý: Luật Công chứng 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.

Xem thêm:

• Sẽ có hình thức công chứng điện tử từ 01/7/2025?
• Những trường hợp nào công chứng viên không được làm từ ngày 11/03/2025?
• Trường hợp nào không được bổ nhiệm làm công chứng viên kể từ ngày 01/7/2025?