Đề xuất tài xế công nghệ được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế từ năm 2026

Đề xuất tài xế công nghệ được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế từ năm 2026 (Hình từ Internet)

Mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Dự thảo Luật Chuyển đổi số, đáng chú ý có nội dung liên quan đến người lao động nền tảng số (trong đó có tài xế công nghệ).

Chính thức đề xuất tài xế công nghệ được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế từ năm 2026

Theo Dự thảo Luật Chuyển đổi số, người lao động nền tảng số là cá nhân thực hiện công việc, dịch vụ hoặc nhiệm vụ có trả công (bằng tiền hoặc lợi ích phi vật chất) trên cơ sở thỏa thuận trực tiếp hoặc bằng phương thức điện tử với đơn vị vận hành nền tảng hoặc thông qua trung gian nhằm cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho người sử dụng nền tảng trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam và chịu sự kiểm soát, giám sát đáng kể của đơn vị vận hành nền tảng về cách thức, thời điểm, điều kiện thực hiện, tiền công, tiền thưởng bởi công nghệ, thuật toán hoặc các công cụ số.

Các đơn vị vận hành nền tảng số đối với lao động nền tảng số phải có trách nhiệm đóng góp hoặc phối hợp đóng góp bảo hiểm thương tật lao động, bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội cho người lao động nền tảng nếu thuộc diện bắt buộc hoặc theo thỏa thuận, phù hợp với pháp luật.

Nếu được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025), Luật Chuyển đổi số sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Khi đó, từ năm 2026, người tài xế công nghệ sẽ thuộc đối tượng được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; trách nhiệm đóng sẽ do đơn vị vận hành nền tảng số thực hiện.

Cơ sở pháp lý: Khoản 1 và khoản 5 Điều 40 Dự thảo Luật Chuyển đổi số.

Quyền và trách nhiệm của tài xế công nghệ từ năm 2026 dự kiến ra sao?

Theo Dự thảo Luật Chuyển đổi số, từ ngày 01/01/2026, tài xế công nghệ sẽ có các quyền và trách nhiệm như sau:

[1] Về phần quyền

- Quyền lựa chọn việc làm và nền tảng số: được tự do lựa chọn nền tảng số để làm việc, loại hình dịch vụ và thời gian thực hiện công việc; không bị phân biệt đối xử, ép buộc hay cản trở khi tham gia hoặc chấm dứt thỏa thuận cung cấp dịch vụ, nhiệm vụ.

- Quyền được trả công công bằng và minh bạch: được nhận thù lao công bằng trên cơ sở chính sách minh bạch của nền tảng về đơn giá, cách tính lương, chiết khấu, khấu trừ và thời gian thanh toán

- Quyền được tiếp cận thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân: được cung cấp thông tin rõ ràng về rủi ro nghề nghiệp; được thông báo, truy cập và được yêu cầu cung cấp thông tin đầy đủ về các quyết định tự động có ảnh hưởng đến thu nhập hoặc tài khoản làm việc của cá nhân, bao gồm nguyên tắc của thuật toán phân phối việc làm, cách thức đánh giá hiệu suất, thù lao và xử phạt; được bảo vệ dữ liệu cá nhân và thông tin nghề nghiệp.

- Quyền được chấm dứt hoặc từ chối công việc có rủi ro cao: Có quyền từ chối hoặc chấm dứt thực hiện dịch vụ hoặc nhiệm vụ có nguy cơ rõ ràng đe dọa đến tính mạng, sức khỏe hoặc nhân phẩm mà không bị nền tảng xử lý bất lợi.

- Các quyền của người lao động khác theo quy định của pháp luật.

[2] Về phần trách nhiệm

- Thực hiện dịch vụ, nhiệm vụ trung thực, đúng thỏa thuận; không gian dối hoặc gian lận trong quá trình cung cấp dịch vụ.

- Tuân thủ đầy đủ các điều khoản sử dụng, quy chế, hướng dẫn nghiệp vụ, tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ và quy tắc đạo đức nghề nghiệp được ban hành bởi đơn vị vận hành nền tảng một cách hợp pháp, công khai, minh bạch.

- Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn lao động.

Cơ sở pháp lý: Khoản 2 và khoản 3 Điều 40 Dự thảo Luật Chuyển đổi số.

Căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 01/7/2025 quy định ra sao?

Cụ thể tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 01/7/2025 như sau:

- Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định như sau:

+ Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có);

+ Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Trường hợp người lao động ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc;

+ Đối tượng quy định tại các điểm đ, e và k khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do Chính phủ quy định;

+ Đối tượng quy định tại các điểm g, h, m và n khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn thì người lao động được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội;

+ Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

- Thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

>> Xem thêm:

• 02 trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng lương hưu theo quy định mới nhất?
• Quy trình giải quyết hưởng BHXH một lần từ 29/7/2025 theo Quyết định 2222/QĐ-BHXH năm 2025
• Hỗ trợ tiền đóng BHXH với người tham gia thuộc thuộc hộ nghèo, người đang sinh sống tại xã đảo, đặc khu bao nhiêu theo quy định?