Phân tích bài thơ Lượm (lớp 6) điểm cao? Dàn ý phân tích chi tiết bài thơ Lượm (lớp 6)?

Trong những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp, toàn thể nhân dân Việt Nam đã cùng nhau đoàn kết, kiên cường chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh đó, hình ảnh những chú bé liên lạc đã trở thành biểu tượng tiêu biểu của lòng dũng cảm và tinh thần yêu nước. Nhà thơ Tố Hữu đã tái hiện hình ảnh ấy một cách chân thực, sống động qua bài thơ Lượm.

Tác phẩm được sáng tác vào năm 1949, khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang diễn ra vô cùng ác liệt. Chính những tấm gương anh dũng của các chú bé liên lạc đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng tác giả, khơi nguồn cảm hứng để ông viết nên bài thơ đầy xúc động này:

“Ngày Huế đổ máu,

Chú Hà Nội về,

Tình cờ chú cháu,

Gặp nhau Hàng Bè”

Nhà thơ Tố Hữu đã tái hiện lại khoảnh khắc gặp gỡ với cậu bé liên lạc trong bối cảnh Huế đang chịu tổn thất nặng nề dưới sự tấn công của thực dân Pháp. Khi đó, nhân vật trữ tình trên đường trở ra Hà Nội để tiếp tục hoạt động kháng chiến. Trong những câu thơ tiếp theo, hình ảnh chú bé liên lạc hiện lên đầy sống động với dáng vẻ hồn nhiên, lanh lợi và tràn đầy sức sống:

“Chú bé loắt choắt,

Cái xắc xinh xinh,

Cái chân thoăn thoắt,

Cái đầu nghênh nghênh”

Ấn tượng đầu tiên của nhân vật trữ tình về cậu bé là dáng người nhỏ nhắn, chừng mười bốn, mười lăm tuổi, luôn nhanh nhẹn và hoạt bát. Cậu bé xuất hiện với dáng vẻ linh lợi, đôi chân thoăn thoắt, cái đầu hơi nghênh nghênh đầy tinh nghịch. Ở lứa tuổi ấy, cậu vẫn giữ được sự hồn nhiên, vô tư, thể hiện qua chiếc ca lô đội lệch, tiếng huýt sáo vui vẻ. Trong mắt nhà thơ, hình ảnh cậu bé giống như một chú chim nhỏ nhảy nhót trên cánh đồng vàng, đầy sức sống và lạc quan:

“Ca-lô đội lệch,

Mồm huýt sáo vang,

Như con chim chích,

Nhảy trên đường vàng…”

Không chỉ vậy, trong cuộc trò chuyện với tác giả, cậu bé còn chia sẻ về nhiệm vụ liên lạc đầy quan trọng nhưng cũng tiềm ẩn không ít hiểm nguy. Dù công việc luôn đối mặt với nguy cơ bị giặc phát hiện, thậm chí có thể trúng đạn bất cứ lúc nào, nhưng ở cậu vẫn toát lên tinh thần lạc quan, hồn nhiên. Với người khác, đưa tin trong vùng chiến sự là việc đầy rủi ro, nhưng với cậu, đó lại là niềm vui. Đồn Mang Cá – nơi đầy hiểm họa, bạo tàn dưới sự chiếm đóng của quân thù – lại trở thành chốn thú vị hơn cả ở nhà trong mắt cậu bé:

“Cháu đi liên lạc,

Vui lắm chú à.

Ở đồn Mang Cá,

Thích hơn ở nhà!”

Chú bé luôn vui vẻ với công việc của mình, chẳng hề e sợ những hiểm nguy mà nhiệm vụ mang lại. Đó chính là tinh thần dũng cảm, kiên cường vượt bậc của người chiến sĩ nhỏ tuổi. Bên cạnh đó, cậu còn toát lên nét hóm hỉnh, đáng yêu. Trước khi lên đường làm nhiệm vụ, cậu bé chào tác giả với cách xưng hô “đồng chí” đầy hài hước, thân thiện.

Công việc đầy rẫy nguy hiểm, và trong một lần mang theo bức thư quan trọng của Cách mạng, Lượm đã trúng đạn oan nghiệt của kẻ thù, chiếc áo em mặc bị nhuốm đỏ. Nhà thơ Tố Hữu đã bày tỏ sự bàng hoàng, xót xa tột cùng trước sự ra đi của cậu bé kiên trung:

“Bỗng lòe chớp đỏ,

Thôi rồi, Lượm ơi!

Chú đồng chí nhỏ,

Một dòng máu tươi!”

Bài thơ Lượm của Tố Hữu đã khắc họa sinh động hình ảnh một chiến sĩ nhỏ tuổi kiên cường. Dù tuổi đời còn rất trẻ, nhưng tinh thần quả cảm, ý chí kiên định của cậu bé không hề thua kém những người lính thực thụ. Ở Lượm, ta thấy được nét hồn nhiên, ngây thơ, lạc quan yêu đời, nhưng đồng thời cũng không khỏi xót xa, đau đớn trước sự hy sinh đầy bi tráng của em.

[I] Mở bài

Tố Hữu là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam, với phong cách trữ tình chính trị sâu sắc.

Bài thơ Lượm được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, thể hiện hình ảnh chú bé liên lạc nhỏ tuổi nhưng dũng cảm, hồn nhiên, mang đến cho người đọc sự xúc động và khâm phục.

[II] Thân bài

- Cuộc gặp gỡ giữa tác giả và Lượm

Cuộc gặp gỡ diễn ra giữa thời điểm Huế đang bị chiến tranh tàn phá.

Chân dung của Lượm hiện lên qua những chi tiết sinh động:

Dáng người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn.

Trang phục gọn gàng với chiếc xắc nhỏ, chiếc mũ ca lô đội lệch đầy tinh nghịch.

Tính cách vui tươi, hoạt bát thể hiện qua những hành động thoăn thoắt, bước đi tự tin và tiếng huýt sáo lảnh lót trên đường.

Lời nói chân chất, đầy nhiệt huyết, thể hiện niềm yêu thích công việc liên lạc dù đầy gian khó.

→ Những hình ảnh này đã khắc họa một cậu bé lanh lợi, dũng cảm và tràn đầy sức sống.

- Sự hi sinh anh dũng của Lượm khi làm nhiệm vụ

Lượm hoạt động trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, bom đạn không ngừng rơi.

Dù đối mặt với nguy hiểm, em vẫn gan dạ, không nao núng, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.

Khoảnh khắc hi sinh của Lượm:

Máu chảy trên cánh đồng, thân thể nhỏ bé nằm giữa ruộng lúa.

Tay vẫn nắm chặt bông lúa, như hòa quyện vào quê hương.

→ Một hình ảnh bi tráng, thể hiện sự mất mát đau thương nhưng cũng đầy chất thơ và tinh thần lãng mạn cách mạng.

- Hình ảnh Lượm sống mãi trong lòng mọi người

Câu hỏi "Lượm ơi còn không?" như một tiếng gọi đầy nghẹn ngào, thể hiện sự tiếc thương vô hạn.

Những hình ảnh lặp đi lặp lại cho thấy dù Lượm đã ra đi, nhưng tinh thần của em vẫn luôn hiện hữu, trở thành biểu tượng bất diệt trong lòng quê hương, đất nước.

[III] Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

Giá trị nội dung: Bài thơ khắc họa hình ảnh một chú bé liên lạc dũng cảm, yêu đời và hi sinh vì đất nước. Dù Lượm đã ngã xuống, nhưng hình ảnh của em vẫn mãi sáng ngời trong lòng mọi người.

Giá trị nghệ thuật: Sử dụng thể thơ bốn chữ dễ nhớ, dễ thuộc, kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp tu từ như điệp từ, từ láy và câu hỏi tu từ, giúp bài thơ trở nên giàu cảm xúc.

- Cảm nhận cá nhân: Lượm là một tấm gương sáng về lòng dũng cảm và tinh thần yêu nước, khiến ta thêm trân trọng thế hệ đi trước đã hi sinh để bảo vệ nền độc lập dân tộc.