Sai lầm phổ biến khi tuyển dụng ngành luật hiện nay và cách khắc phục

Nhu cầu tuyển dụng ngành luật và các công việc trong ngành luật

Trong doanh nghiệp, nhu cầu tuyển dụng ngành luật xoay quanh bốn nhóm việc chính:

- Giấy tờ, hợp đồng: kiểm tra hợp đồng, nhắc hạn, theo dõi phụ lục, lưu trữ.

- Tuân thủ, quy trình: theo dõi quy định liên quan đến hoạt động, đề xuất chỉnh quy trình khi phát sinh rủi ro.

- Xử lý tình huống pháp lý: chuẩn bị hồ sơ làm việc với cơ quan, phối hợp các phòng ban khi có vụ việc.

- Tham mưu nội bộ: góp ý điều khoản quan trọng trước khi ký; cảnh báo rủi ro.

Tùy quy mô, có thể gộp vào một vị trí hoặc chia thành thực tập, nhân sự mới ra trường, nhân sự có kinh nghiệm đến người phụ trách chung. Điểm chung cần có: viết rõ ràng, cẩn thận, biết tổ chức công việc và giao tiếp mạch lạc.

Các vị trí thường tuyển dụng trong doanh nghiệp

- Thực tập sinh pháp lý: hỗ trợ tra cứu, soạn thảo văn bản mẫu, sắp xếp hồ sơ, theo dõi hạn hợp đồng.

- Trợ lý pháp lý (Paralegal): soát hợp đồng đơn giản, chuẩn bị tài liệu, nhắc hạn, lập danh mục rủi ro ban đầu.

- Nhân viên/Chuyên viên pháp lý nội bộ: soát hợp đồng đa dạng, đề xuất chỉnh điều khoản, hỗ trợ các phòng ban xử lý tình huống.

- Nhân viên/Chuyên viên pháp chế doanh nghiệp: theo dõi tuân thủ, cập nhật quy định liên quan, đề xuất cải tiến quy trình.

- Pháp lý dự án (BĐS, sản xuất, thương mại…): kiểm tra hồ sơ dự án, điều kiện pháp lý, hợp đồng nhiều bên, mốc tiến độ.

- Luật sư nội bộ (In-house Counsel): tham mưu cho lãnh đạo, kiểm soát điều khoản trọng yếu, xử lý phát sinh phức tạp, làm việc với đối tác bên ngoài khi cần.

- Trưởng nhóm/Trưởng phòng pháp chế: xây quy trình, phân công – kiểm soát chất lượng, huấn luyện đội ngũ, phối hợp đa phòng ban.

...

Khi đã định hình vai trò và vị trí, điều quan trọng là xây lộ trình tuyển chọn rõ ràng: Mô tả công việc cụ thể (JD) → lọc hồ sơ có thang điểm → phỏng vấn sát việc.

Xem thêm bài liên quan: Nghề luật là gì? Nghề luật bao gồm những nghề cụ thể nào?

6 sai lầm khi tuyển dụng khiến tuyển hoài chưa đúng người

1) Mô tả công việc mơ hồ, không nói rõ việc chính

Tin đăng chỉ nêu “hỗ trợ pháp lý” khiến ứng viên khó hình dung việc hằng ngày; HR khó đối sánh hồ sơ.

Cách khắc phục: liệt kê 6-8 đầu việc cụ thể. Ví dụ: “Rà soát 100% hợp đồng trước khi ký; nhắc hạn trước 7 ngày; ghi nhận 3-5 rủi ro chính sau mỗi tuần”. Cách mô tả “công việc - kết quả - ví dụ” là lối viết được nhiều trang tư vấn tuyển dụng khuyến nghị để tăng tỷ lệ ứng tuyển phù hợp. 

2) Đăng tin không trúng đối tượng

Dùng thuật ngữ khó, thiếu ví dụ; đăng sai kênh so với đối tượng (mới ra trường hay đã có kinh nghiệm).

Cách khắc phục: chia thông điệp theo nhóm ứng viên. Với mới ra trường, nêu rõ sẽ kèm cặp 60 ngày và giao việc phù hợp; với người có kinh nghiệm, nhấn mạnh loại hợp đồng, số lượng việc mỗi tuần.

3) Lọc hồ sơ ứng viên theo cảm giác

Chỉ nhìn tên trường, thâm niên, mà bỏ qua bằng chứng công việc: mẫu văn bản từng soạn, loại hợp đồng đã soát, rủi ro từng phát hiện...

Cách khắc phục: dùng bảng điểm để lọc. Ví dụ như:

- Học vấn phù hợp (10đ)

- Kinh nghiệm liên quan (30đ)

- Kỹ năng viết, trình bày (20đ)

- Ví dụ công việc đã xử lý (30đ)

- Ổn định, cam kết (10đ)

Đặt ngưỡng qua vòng (ví dụ 65/100). Cách dùng khung điểm là xu hướng chung trong việc tuyển dụng nhân sự của các doanh nghiệp hiện nay. 

4) Phỏng vấn hỏi chung chung, thiếu câu hỏi phỏng vấn ngành luật theo tình huống

Chỉ hỏi “điểm mạnh - điểm yếu” khiến khó đánh giá năng lực xử lý việc thật.

Cách khắc phục: dùng tình huống thực tế (hợp đồng, kỷ luật lao động, thay đổi điều khoản…) để xem cách tiếp cận, bước làm, giao tiếp với các bên. Cấu trúc “hỏi theo tình huống và quan sát cách giải quyết” là cách mà nhiều kênh nghề nghiệp khuyến nghị cho nhóm vị trí tuyển dụng ngành luật.

5) Không kiểm tra kỹ năng viết/nghiên cứu

Hồ sơ có thể đẹp nhưng văn bản rời rạc khi giao việc.

Cách khắc phục: Đưa ra bài tập, tình huống thực tế, ví dụ như: tóm tắt rủi ro của một hợp đồng mẫu 1-2 trang, hoặc chỉnh lại một điều khoản theo yêu cầu. Cách yêu cầu bài viết ngắn cũng được nhiều trang phỏng vấn khuyên dùng để kiểm tra mạch lập luận và độ rõ ràng.

6) Thử việc không có mục tiêu

Vào việc nhưng không biết phải hoàn thành gì, đến cuối kỳ thiếu căn cứ đánh giá.

Cách khắc phục: ngay từ lúc offer, thống nhất mục tiêu theo tuần/tháng và người kèm cặp; mỗi tuần có buổi rà soát 15-20 phút về tiến độ và vướng mắc.

Xem thêm bài liên quan: 5 sai lầm phổ biến khi tuyển dụng và nhà tuyển dụng nên tránh những điều gì?

Sai lầm phổ biến khi tuyển dụng ngành luật hiện nay và cách khắc phục (Hình từ Internet)

Lộ trình tuyển dụng theo từng bước, dễ áp dụng ngay

Bước 1 - Xác định việc cần làm và viết mô tả công việc rõ ràng

- Ghi ra 6 - 8 đầu việc chiếm thời gian nhất mỗi tuần.

- Viết kết quả cần đạt theo từng việc (ví dụ: “100% hợp đồng được soát trước khi ký”, “nhắc hạn tối thiểu 7 ngày”).

- Đưa 2-3 ví dụ điển hình để ứng viên hình dung.

Bước 2 - Lọc hồ sơ ứng viên bằng bảng điểm

- Chấm trên 100 điểm như khung ở trên; ưu tiên bằng chứng công việc.

- Với người mới ra trường: cân nhắc cộng điểm cho hoạt động học thuật, báo cáo, bài viết.

- Với người có kinh nghiệm: xem loại hợp đồng và tình huống từng xử lý.

Bước 3 - Phỏng vấn theo tình huống + câu hỏi nền tảng

- Phần 1: kiến thức nền tảng; cách tổ chức công việc; phối hợp phòng ban.

- Phần 2: 2-3 tình huống thật; đánh giá cách tiếp cận, bước làm, giao tiếp.

- Kết thúc: hỏi mở “sẽ cải thiện quy trình gì nếu gia nhập trong tháng đầu?” để xem tư duy hệ thống. Mô hình hai phần và đưa ví dụ thực tế là cách tiếp cận phổ biến khi tuyển dụng việc làm pháp lý.

Bước 4 - Bài tập viết ngắn + tham chiếu

- Giao bài 30-45 phút (tóm tắt rủi ro, chỉnh điều khoản).

- Gọi tham chiếu từ quản lý cũ/giảng viên hướng dẫn (nếu là thực tập hoặc mới ra trường).

Bước 5 - Thống nhất mục tiêu thử việc ngắn gọn

- Chốt 3-5 kết quả công việc trong thời gian thử việc (ví dụ: tự soát X hợp đồng/tháng; lập danh sách rủi ro định kỳ).

- Rà soát hàng tuần; ghi nhận kết quả đạt được.

Xem thêm bài liên quan: Cách đánh giá, sàng lọc ứng viên? Giữ chân ứng viên giỏi ngay từ vòng tuyển dụng?

Kết luận: làm rõ việc - lọc đúng người - phỏng vấn theo tình huống

Muốn tuyển dụng ngành luật đi vào quỹ đạo, điều quan trọng không phải “đăng nhiều” mà là làm đúng từ đầu: mô tả đúng việc, sàng lọc có tiêu chí, phỏng vấn bám tình huống thực tế. Khi ba mảnh ghép này khớp nhau, quy trình trở nên rõ ràng, chi phí tuyển sai giảm và thời gian lấp vị trí rút ngắn.

Muốn tuyển dụng ngành luật hiệu quả, hãy đi theo ba điểm mấu chốt:

- Làm rõ việc ngay trong mô tả công việc bằng 6-8 đầu việc kèm kết quả đầu ra.

- Lọc đúng người bằng bảng điểm 100, ưu tiên bằng chứng công việc.

- Phỏng vấn theo tình huống, có bài viết ngắn để kiểm tra mạch lập luận.

Khi quy trình rõ ràng, sai lầm khi tuyển dụng sẽ giảm đáng kể; thời gian tuyển rút ngắn; chất lượng ứng viên ổn định hơn.