Từ khóa gợi ý:
Không tìm thấy từ khóa phù hợp
Việc làm có thể bạn quan tâm
Không tìm thấy việc làm phù hợp

Quyết định 85/QĐ-UBND năm 2021 phê duyệt, công bố danh mục kiểm kê di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố Cần Thơ, giai đoạn 2021-2025

Số hiệu 85/QĐ-UBND
Ngày ban hành 15/01/2021
Ngày có hiệu lực 15/01/2021
Loại văn bản Quyết định
Cơ quan ban hành Thành phố Cần Thơ
Người ký Dương Tấn Hiển
Lĩnh vực Văn hóa - Xã hội

ỦY BAN NHÂN DÂN
THÀNH PHỐ CẦN THƠ

-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 85/QĐ-UBND

Cần Thơ, ngày 15 tháng 01 năm 2021

 

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT, CÔNG BỐ DANH MỤC KIỂM KÊ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA, DANH LAM THẮNG CẢNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ, GIAI ĐOẠN 2021 - 2025

CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19 tháng 6 năm 2015;

Căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22 tháng 11 năm 2019;

Căn cứ Luật Di sản văn hóa ngày 29 tháng 6 năm 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa ngày 18 tháng 6 năm 2009;

Căn cứ Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 9 năm 2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa;

Theo đề nghị của Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại Tờ trình số 3959/TTr-SVHTTDL ngày 30 tháng 12 năm 2020.

Điều 1. Phê duyệt, công bố kèm theo Quyết định này Danh mục kiểm kê di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố Cần Thơ, giai đoạn 2021 - 2025.

Điều 2. Trách nhiệm quản lý và lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di tích đối với các công trình trong danh mục thuộc Điều 1, cụ thể:

a) Ủy ban nhân dân quận, huyện trực tiếp quản lý các công trình trên địa bàn được đưa vào danh mục theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

b) Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân quận, huyện căn cứ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao có trách nhiệm lập hồ sơ khoa học các công trình để trình các cấp thẩm quyền xếp hạng di tích theo quy định.

Điều 3. Ít nhất 05 (năm) năm một lần, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Ủy ban nhân dân quận, huyện, các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức rà soát và tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố quyết định đưa ra khỏi danh mục kiểm kê các công trình không đủ tiêu chí xếp hạng di tích theo quy định.

Điều 4. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố, các Giám đốc Sở: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng; Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này kể từ ngày ký./.

 

 

KT. CHỦ TỊCH
PHÓ CHỦ TỊCH




Dương Tấn Hiển

 

Tổng số di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh: 325 di tích.

Cụ thể:

1. Di tích đã được xếp hạng: 36 di tích (14 di tích quốc gia; 22 di tích cấp thành phố)

2. Di tích thuộc danh mục kiểm kê đủ tiêu chí xếp hạng nhưng chưa được xếp hạng: 13 di tích. Gồm:

- Loại hình lịch sử: 04.

- Loại hình kiến trúc nghệ thuật: 08.

- Loại hình danh lam thắng cảnh: 01.

3. Di tích đã kiểm kê nhưng chưa đủ tiêu chí xếp hạng: 276 di tích.

DI TÍCH ĐÃ ĐƯỢC XẾP HẠNG (36 DI TÍCH)

STT

TÊN DI TÍCH

ĐỊA ĐIỂM

TÓM TẮT GIÁ TRỊ CỦA DI TÍCH

LOẠI HÌNH DI TÍCH

CHỦ SỞ HỮU, QUẢN LÝ

GHI CHÚ

A. DI TÍCH QUỐC GIA: 14 di tích

 

I. QUẬN NINH KIỀU: 02 di tích

 

1

Khám lớn Cần Thơ

Số 08, Ngô Gia Tự, phường Tân An, quận Ninh Kiều

Khám lớn Cần Thơ do thực dân Pháp xây dựng trong khoảng thời gian từ năm 1876 đến năm 1886, mang tên là “Prison Provinciale”, có diện tích rộng 3.762 m2, gồm 21 phòng giam tập thể và nhiều phòng biệt giam, Nhân dân quen gọi là Khám lớn Cần Thơ. Đến năm 1954, khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, chính quyền Sài Gòn đổi tên Khám lớn Cần Thơ thành Trung tâm cải huấn.

Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nhiều chiến sĩ cách mạng và đồng bào yêu nước tham gia đấu tranh, biểu tình ở Cần Thơ và các tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau… đã bị địch bắt giam tại Khám lớn Cần Thơ. Trong đó, có các đồng chí như: Đồng chí Quản Trọng Hoàng (Bí thư Liên Tỉnh ủy Cần Thơ), đồng chí Lê Văn Nhung (Bí thư Tỉnh ủy Cần Thơ), đồng chí Ngô Hữu Hạnh (Thường vụ Tỉnh ủy Cần Thơ) và nhiều chiến sĩ cách mạng khác…

Miền Nam hoàn toàn giải phóng, Khám lớn Cần Thơ trở thành chứng tích ghi dấu tội ác của thực dân đế quốc.

Ngày 28/6/1996 Bộ Văn hóa - Thông tin đã ban hành Quyết định số 1460-QĐ/VH xếp hạng Khám lớn Cần Thơ là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

Bảo tàng thành phố Cần Thơ

 

2

Chùa Ông (Quảng Triệu Hội Quán)

Số 32, Hai Bà Trưng, phường Tân An, quận Ninh Kiều

Chùa Ông còn có tên là Quảng Triệu Hội Quán, là cơ sở tín ngưỡng của người Hoa, được xây dựng vào năm 1894 và hoàn thành năm 1896. Phần lớn các vật liệu xây dựng được mang từ Trung Quốc sang.

Chùa tọa lạc trên diện tích 532m2, toàn bộ kiến trúc được bố cục theo hình chữ Quốc , với các dãy nhà khép kín, vuông góc nhau, ở giữa chừa một khoảng không gian trống gọi là sân thiên tỉnh. Mái chùa lợp ngói âm dương, các gờ bó mái bằng gốm men màu xanh thẫm. Trên nóc chùa trang trí tượng gốm nhiều màu rất phong phú với đề tài như: Lưỡng long tranh châu, cá hóa long, tòa thành, hình nhân… Bên trong bố trí các gian thờ Quan Thánh Đế Quân (Quan Công), Thiên Hậu Thánh Mẫu, Tài Bạch Tinh Quân, Phật Bà Quan Âm. Nổi bật là các bức phù điêu chạm trổ, sơn nhũ vàng rất đẹp, với nội dung phong phú về điển tích của Trung Hoa, cảnh sinh hoạt đời thường, các loại thủy sản…

Ngoài điểm nổi bật về kiến trúc mang nét đặc trưng của dân tộc Hoa, Chùa Ông còn lưu giữ những tác phẩm nghệ thuật thư pháp, hiện diện trên hoành phi, liễn đối…; đồng thời, là nơi giao lưu sinh hoạt văn hóa, lễ hội, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc.

Hàng năm, tại chùa diễn ra lễ vía Quan Công (ngày 24/6 âm lịch), vía Thiên Hậu Thánh Mẫu (ngày 23/3 âm lịch)…

Ngày 21/6/1993, Chùa Ông đã được Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành Quyết định số 774 QĐ/BT xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Quản trị Chùa Ông

 

II. QUẬN BÌNH THỦY: 07 di tích

 

1

Cơ quan Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang (1929-1930)

Số 34/7, Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy

Đầu tháng 9/1929, đồng chí Châu Văn Liêm đại diện An Nam Cộng sản Đảng về Cần Thơ liên hệ với cơ sở An Nam Cộng sản Đảng để chuẩn bị hình thành một tổ chức trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng trong toàn miền Hậu Giang. Đồng chí Trần Thị Thơ (còn gọi là Quyền), một đảng viên rất tích cực lúc bấy giờ được giao nhiệm vụ tìm căn nhà thuận lợi trong khu vực chợ Bình Thủy để làm cơ quan hoạt động. Trong một đêm giữa tháng 9/1929, tại một căn nhà (nay là số nhà 34/7, đường Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ), đã diễn ra Hội nghị thành lập Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang do đồng chí Châu Văn Liêm chủ trì. Đồng chí thay mặt tổ chức cấp trên chỉ đạo bầu Ban Chấp hành Đặc ủy Hậu Giang, đồng chí Ung Văn Khiêm được cử làm Bí thư.

Từ khi được thành lập Đặc ủy Hậu Giang xây dựng được nhiều tổ chức cơ sở Đảng ở khắp miền Hậu Giang, nhằm tập hợp đông đảo lực lượng quần chúng tham gia phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Việt Nam.

Sau khi ba tổ chức Đảng trong nước được thống nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam, Đặc ủy Hậu Giang trực thuộc Xứ ủy Nam kỳ. Tháng 4/1930, do yêu cầu giữ bí mật, an toàn cho cơ sở hoạt động cách mạng, Đặc ủy Hậu Giang được chuyển sang tỉnh Sa Đéc. Đặc ủy tiếp tục thực hiện vai trò lãnh đạo phong trào cách mạng ở miền Hậu Giang theo từng chặng đường phát triển của cách mạng Việt Nam.

Ngày 25/01/1991, Cơ quan Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang (1929 - 1930) đã được Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành Quyết định số 154-QĐ xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

UBND quận Bình Thủy

 

2

Mộ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa

Đường Huỳnh Mẫn Đạt, phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy

Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, hiệu Nghi Chi, sinh năm 1807 tại thôn Bình Thủy, tổng Vĩnh Định, châu Định Viễn, dinh Vĩnh Trấn (nay thuộc quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ). Năm Ất Mùi (1835), Bùi Hữu Nghĩa đỗ đầu kỳ thi Hương ở Gia Định, sau đó làm quan. Trong thời gian làm quan, với đức tính thanh liêm, cương trực, Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa luôn bênh vực quyền lợi của dân nghèo nên ông được nhân dân tin yêu, quý trọng. Ngoài ra, ông còn là nhà thơ, nhà soạn tuồng nổi tiếng với tác phẩm “Kim Thạch Kỳ Duyên”. Với tài “cầm bút thay gươm” tên tuổi của ông gắn liền với phong trào chống thực dân Pháp trên đất Nam kỳ lục tỉnh. Các tác phẩm thơ, văn của Bùi Hữu Nghĩa để lại có giá trị lớn trong văn học Việt Nam cuối thế kỷ XIX.

Ngày 21 tháng Giêng năm 1872, Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa qua đời tại quê nhà, thọ 65 tuổi.

Hiện nay, Khu tượng niệm Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa có diện tích rộng 10.000 m2, được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống Việt Nam, gồm các hạng mục: nhà tưởng niệm, nhà trưng bày, phần mộ… Hàng năm, vào ngày 21 tháng Giêng, chính quyền địa phương và Nhân dân trong vùng tổ chức lễ giỗ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa rất trang trọng.

Ngày 25/01/1994, Bộ Văn hóa - Thông tin đã ban hành Quyết định số 152 VH/QĐ xếp hạng Mộ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

UBND quận Bình Thủy

 

3

Đình Bình Thủy

Phường Bình Thủy, quận Bình Thủy

Đình Bình Thủy được khởi công xây dựng năm 1909, hoàn thành năm 1910, tọa lạc trên diện tích rộng 4.000m2, có các hạng mục: Khu đình chính, dãy nhà lục ấp và các miếu thờ trong khuôn viên.

Đình thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng, bên cạnh đó còn thờ ông Đinh Công Chánh, người đã đóng góp nhiều công sức xây dựng làng, được dân làng phong Hậu thần. Ngoài ra, đình thờ các vị anh hùng có công với nước như Trần Hưng Đạo, Phan Bội Châu, Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Trung Trực,…

Kiến trúc đình Bình Thủy mang nét tiêu biểu của đình làng Nam Bộ. Mái đình lợp ngói, dọc trên bờ nóc trang trí nhiều tượng bằng gốm sứ như: Rồng, quả châu, kỳ lân, các vị thần tiên, hoa lá… rất đẹp và sinh động. Nội thất của đình cao ráo, đặc biệt có 6 hàng cột tròn to, chân hơi choãi ra, vừa thoáng mát, vừa tạo cho đình thêm vững chắc. Ngoài ra, đình còn lưu giữ những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc gỗ rất đẹp, nét hoa văn chạm trổ sắc xảo, tinh vi, sơn nhũ vàng lấp lánh nổi bật thể hiện bởi hệ thống bao lam, hoành phi, liễn đối dàn trải từ tiền điện đến hậu điện.

Hàng năm đình có 2 kỳ lễ hội lớn, được tổ chức long trọng: lễ Thượng điền (ngày 12, 13 và 14/4 âm lịch) và lễ Hạ điền (ngày 14/12 âm lịch).

Ngày 05/9/1989, Đình Bình Thủy được Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành Quyết định số 1570-VH/QĐ xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Trị sự Đình Bình Thủy

 

4

Chùa Nam Nhã

Số 612, Cách mạng tháng Tám, phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy

Chùa Nam Nhã còn có tên là Nam Nhã đường, theo đạo Minh Sư, do ông Nguyễn Giác Nguyên sáng lập vào năm 1895. Năm 1905, chùa được tái thiết và tu bổ hoàn thiện bằng bê tông, mái lợp ngói vào năm 1917.

Chùa Nam Nhã là một trong những công trình kiến trúc mang nét cổ kính, tiêu biểu ở Cần Thơ vào đầu thế kỷ XX. Chùa có các hạng mục: Chính điện, Càn Đạo đường và Khôn Đạo đường. Các hạng mục xây dựng cân đối, vững chãi, không chỉ đẹp về kiến trúc mà còn hài hòa với cảnh quan thiên nhiên.

Sau khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, tại Cần Thơ, chùa Nam Nhã là một trong những trụ sở hoạt động của phong trào Đông Du ở Cần Thơ. Tại đây, vào tháng 02/1913, sau khi từ Pháp trở về nước, chí sĩ yêu nước Cường Để cùng với ông Nguyễn Giác Nguyên bàn quốc sự, vận động phong trào yêu nước ở Nam Kỳ. Sau thời gian theo dõi, thực dân Pháp phát hiện nên chùa bị đóng cửa, tuy nhiên, các chí sĩ cách mạng yêu nước vẫn bí mật hoạt động tại đây. Năm 1929, khi Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang được thành lập ở Bình Thủy, chùa là cơ sở liên lạc giữa Đặc ủy Hậu Giang với Xứ ủy Nam kỳ của những nhà cách mạng, trong đó có đồng chí Ngô Gia Tự, Bí thư Chấp ủy Lâm thời Đảng bộ Nam kỳ.

Hàng năm, Chùa Nam Nhã có các kỳ lễ hội lớn như: Cúng rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy, rằm tháng Mười và kỷ niệm ngày Phật Đản (Đản sanh). Các lễ hội thực hiện theo nghi thức truyền thống tôn giáo, giữ được bản sắc văn hóa của dân tộc.

Ngày 25/01/1991, Chùa Nam Nhã đã được Bộ Văn hóa - Thông tin - Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 154-QĐ xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

Ban Trị sự Chùa Nam Nhã

 

5

Chùa Long Quang

Số 155, khu vực Bình Nhựt B, phường Long Hòa, quận Bình Thủy

Chùa Long Quang có diện tích khoảng 12.000m2, gồm các hạng mục: Cổng tam quan, chính điện, giảng đường, thất trụ trì, tháp cốt, trai đường…

Chùa theo hệ Bắc tông, phái “Thiền tông Lâm tế”, ngoài thờ Phật Tổ còn thờ Phật Thích Ca, Long Vương, Ngọc Hoàng, Chuẩn Đề, Địa Tạng, Giám Trai… Đặc biệt là nhóm tượng 18 vị La Hán được điêu khắc bằng gỗ. Trên tay mỗi vị đều cầm một bửu bối khác nhau, tượng trưng cho phẩm hạnh, đức độ hoặc phương tiện mà các vị chứng quả. Các con vật cưỡi của các vị La Hán chạm khắc nhiều tư thế khác nhau, rất uyển chuyển, mềm mại…

Qua đó, thể hiện nét chạm trổ rất khéo léo, tinh vi từng chi tiết, thể hiện tay nghề của nghệ nhân đạt trình độ nghệ thuật cao.

Hàng năm, tại đây tổ chức 4 kỳ lễ hội lớn theo ngày âm lịch: cúng Thượng Ngươn (Rằm tháng Giêng), cúng Trung Ngươn (Rằm tháng Bảy), cúng Hạ Ngươn (Rằm tháng Mười); cúng Phật Đản sanh (Rằm tháng Tư).

Ngày 21/6/1993, Bộ Văn hóa - Thông tin đã ban hành Quyết định số 774 QĐ/BT xếp hạng Chùa Long Quang là di tích nghệ thuật cấp quốc gia.

Nghệ thuật

Ban Trị sự chùa Long Quang, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quận Bình Thủy

 

6

Chùa Hội Linh

Số 314/36, Cách mạng tháng Tám, phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy

Chùa Hội Linh được khởi lập vào năm 1907, theo hệ Bắc tông, phái Thiền tông Lâm Tế.

Từ năm 1941 trong kháng chiến chống thực dân Pháp, chùa là cơ sở bí mật của cách mạng. Các Hòa thượng, tăng ni và bà con phật tử nơi đây đã che chở, đùm bọc, nuôi chứa nhiều cán bộ, lãnh đạo cách mạng. Năm 1946, để bảo vệ cơ sở cách mạng tại đây, Hòa thượng Thích Pháp Thân đã đốt một phần ngôi chính điện, thể hiện tinh thần yêu nước, bảo vệ cán bộ, bảo vệ cơ sở cách mạng của các vị Hòa thượng và tăng ni.

Trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, chùa vẫn tiếp tục là cơ sở cách mạng vững chắc, bảo vệ an toàn cho nhiều cán bộ cách mạng bám trụ hoạt động. Nhà chùa công khai tiếp đón, giúp đỡ, lo chu đáo về chỗ ăn chỗ ở cho hơn 200 gia đình từ các nơi về đây thăm thân nhân là cán bộ, chiến sĩ cách mạng bị địch bắt giam tại Trại tù binh Lộ Tẻ.

Với những đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của chùa Hội Linh, Nhà nước đã truy tặng nhiều bằng khen, giấy khen và huân chương, huy chương cao quý cho các vị hòa thượng trụ trì và bà con phật tử tham gia nuôi chứa cán bộ, lãnh đạo cách mạng.

Chùa Hội Linh còn là nơi lưu giữ những tác phẩm có giá trị về nghệ thuật điêu khắc. Các tượng Phật Thích Ca, Di Lặc, Ngọc Hoàng, các vị Kim Cang, Giám Trai… là những tác phẩm điêu khắc gỗ, có giá trị nghệ thuật cao.

Hàng năm, tại đây tổ chức các kỳ lễ hội lớn theo ngày âm lịch: cúng Thượng Ngươn (Rằm tháng Giêng), cúng Trung Ngươn (Rằm tháng Bảy), cúng Hạ Ngươn (Rằm tháng Mười); cúng Phật Đản sanh (Rằm tháng Tư) và Lễ giỗ Hòa thượng Thích Pháp Thân (18/8).

Ngày 21/6/1993, Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành Quyết định số 774 QĐ/BT xếp hạng Chùa Hội Linh là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

Ban Trị sự chùa Hội Linh, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quận Bình Thủy

 

7

Nhà thờ họ Dương

Phường Bình Thủy, quận Bình Thủy

Ngôi nhà do ông Dương Văn Vị xây dựng lần đầu năm 1870, bằng gỗ, mái lợp ngói, để thờ tổ tiên. Sau thời gian sử dụng, ông Vị cho thiết kế xây dựng lại. Năm 1904, sau khi ông mất, con trai là Dương Chấn Kỷ (tức Hội đồng Ba) tiếp tục công việc xây dựng ngôi nhà và hoàn thiện vào năm 1911.

Công trình có kiến trúc độc đáo vừa mang nét cổ kính, trang nghiêm, vừa thể hiện tính phóng khoáng, trang nhã. Đây là mẫu nhà cổ hiếm hoi còn lại khá nguyên vẹn ở Bình Thủy - Cần Thơ nên người dân thường gọi là Nhà cổ Bình Thủy. Ngoài ra, vào những năm 1980 hậu duệ đời thứ 5 là ông Dương Văn Ngôn có thú chơi hoa kiểng, sưu tập nhiều giống lan quý, tổ chức hội hoa lan, nên từ đó nơi đây còn có tên gọi “Vườn lan Bình Thủy”. Nhà tọa lạc trên diện tích 6.000m2, nằm theo hướng Đông - Tây. Không gian nội thất gồm: Nhà trước là nơi tiếp khách trong các dịp lễ nghi trang trọng, ở đây trang trí theo phong các Châu Âu. Nhà giữa bố trí là nơi thờ tự trang trí theo truyền thống thuần Việt. Ngăn cách giữa nơi tiếp khách và nơi thờ là hệ thống bao lam tạo tác bằng gỗ, với các đồ án quy ước quen thuộc trong kiến trúc cổ, gần gũi với đời sống của người dân Việt ở Nam Bộ.

Tổng thể về kiến trúc và cách trang trí của ngôi nhà có sự giao thoa giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Chính nhờ sự tiếp thu có chọn lọc và vận dụng, sáng tạo tài tình hợp lý trong kiến trúc giao thời giữa hai thế kỷ XIX và XX, chủ nhân đã tạo cho ngôi nhà có phong cách kiến trúc riêng của tầng lớp cư dân giàu có ở Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, Cần Thơ nói riêng.

Ngày 22/01/2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 314/QĐ-BVHTTDL xếp hạng Nhà thờ họ Dương là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Kiến trúc nghệ thuật

Đại diện gia tộc: Ông Dương Minh Hiển

 

III. QUẬN CÁI RĂNG: 01 di tích

 

1

Hiệp Thiên Cung

Số 27, đường Hàm Nghi, phường Lê Bình, quận Cái Răng

Hiệp Thiên Cung (thường gọi Quan Đế Miếu hay chùa Ông Cái Răng) xây dựng vào năm 1856, đến năm 1904 được tu bổ kiến trúc như ngày nay. Chùa thờ Quan Thánh Đế Quân, Thiên Hậu Thánh Mẫu, Phúc Đức Chính Thần (Thần Tài)...

Chùa xây dựng trên diện tích 567,8 m2, theo hình chữ Quốc , gồm 4 dãy nhà khép kín vuông góc nhau. Hệ thống mái lợp ngói ống, diềm mái hình lá đề bằng gốm men xanh; bờ nóc trang trí tượng lưỡng long tranh châu. Toàn bộ công trình được nâng đỡ bởi 6 hàng cột, tán kê chân cột bằng đá xanh. Hệ đấu củng, các cây dầm, xà ngang, xà dọc đều nối với cột bằng mộng, tạo thành khối kiến trúc liên hoàn vững chắc. Ngoài kiến trúc mang nét đặc trưng của dân tộc Hoa, chùa còn có nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ, thể hiện trên những con đỡ hình hoa sen, con đội hình kỳ lân... cùng với các tác phẩm nghệ thuật thư pháp chữ Hán được chạm khắc trên hoành phi, liễn đối... Tất cả tạo nên những giá trị nổi bật về kiến trúc nghệ thuật của công trình.

Hàng năm tại đây diễn ra các kỳ cúng lễ: Tết Nguyên Đán, Tết Nguyên Tiêu (ngày 15 tháng Giêng), lễ vía Thiên Hậu Thánh Mẫu (ngày 23/3 âm lịch), lễ vía Quan Thánh Đế (ngày 13/5 âm lịch)...

Ngày 14/4/2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 1532/QĐ-BVHTTDL xếp hạng Hiệp Thiên Cung là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Quản trị Hiệp Thiên Cung

 

IV. QUẬN THỐT NỐT: 01 di tích

 

1

Đình Thạnh Hòa

Khu vực Long Thạnh A, phường Thốt Nốt, quận Thốt Nốt

Đình xây dựng kiến cố vào đầu thế kỷ XX, thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng, các bậc Tiền hiền, Hậu hiền và những người có công với quê hương, đất nước…

Khối đình chính có diện tích 1.424,3 m2, được cất theo hình chữ Nhất , mặt quay về hướng Đông, gồm các hạng mục: võ ca, võ qui, chính điện. Ngoài ra, trong khuôn viên đình còn có nhà Tiên sư và các ngôi miếu nhỏ. Trên nóc khối đình chính và đầu các góc mái trang trí các tượng bằng gốm men xanh trắng với những đề tài: lưỡng long tranh châu, lưỡng long chầu nhật, các tòa nhà, hình cá hóa long, trái châu, dây hoa lá đủ màu sắc; các đầu đao gắn tượng kỳ lân, ông Nhật, bà Nguyệt,… Bên trong đình trang hoàng bởi nhiều bức hoành phi, liễn đối và các mảng thành vọng, bao lam được chạm lộng rất sắc xảo, tinh tế… Các mảng đề tài trang trí ở đây rất phong phú đa dạng, tạo cho không gian nơi thờ tự vừa cổ kính vừa trang nghiêm. Ngoài ra, đình còn lưu giữ sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng được vua Tự Đức phong tặng, niên đại 1852.

Hàng năm, tại đình diễn ra các kỳ lễ hội truyền thống: Lễ Thượng điền (ngày 19, 20 và 21/4 âm lịch), lễ Hạ điền (ngày 19 và 20/11 âm lịch), lễ Khai hạ hay còn gọi là Lễ Khai sơn trảm mộc (ngày mùng 7 tháng Giêng).

Ngày 04/11/2020, Đình Thạnh Hòa đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 3234/QĐ-BVHTTDL xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Quản trị Đình Thạnh Hòa

 

V. HUYỆN PHONG ĐIỀN: 02 di tích

 

1

Mộ Nhà thơ Phan Văn Trị

Xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền

Nhà thơ Phan Văn Trị sinh năm 1830 tại thôn Hưng Thạnh, huyện Bảo An, phủ Hoằng An, trấn Vĩnh Thanh (nay là xã Thạnh Phú Đông, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre).

Năm 19 tuổi, Phan Văn Trị đạt học vị Cử nhân, nhưng không ra làm quan mà về quê dạy học, làm thơ. Năm 1858, khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, Phan Văn Trị về Vĩnh Long mở trường dạy học và hốt thuốc chữa bệnh cho dân nghèo. Tại đây, ông cùng với các sĩ phu đề xướng phong trào “Tỵ địa”, tập hợp lực lượng cổ vũ hỗ trợ cho các phong trào yêu nước. Năm 1868, Phan Văn Trị về làng Nhơn Ái (thuộc Cần Thơ), tiếp tục mở trường dạy học và sáng tác thơ văn, nhằm chỉ trích quan lại “mãi quốc cầu vinh”, đồng thời ca ngợi sĩ khí của các nghĩa quân, sĩ phu yêu nước.

Với tài dùng thơ như một vũ khí vô cùng sắc bén chống lại chế độ phong kiến và thực dân Pháp, Phan Văn Trị thực sự là một nhà thơ - chiến sĩ, xứng đáng là một trong những vị lãnh đạo tinh thần trên mặt trận đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Nam bộ vào giai đoạn nửa cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX.

Ngày 16 tháng 5 năm Canh Tuất (ngày 22/6/1910), nhà thơ Phan Văn Trị đã yên nghỉ tại làng Nhơn Ái. Hiện nay, khu mộ của nhà thơ Phan Văn Trị có diện tích rộng 2.060m2, gồm các hạng mục: Nhà tưởng niệm, nhà trưng bày, phần mộ,… Hàng năm, vào dịp kỷ niệm ngày mất của ông, chính quyền địa phương và nhân dân tổ chức Lễ giỗ rất trang trọng.

Ngày 25/01/1991, Mộ Nhà thơ Phan Văn Trị đã được Bộ Văn hóa - Thông tin - Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 154-QĐ xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

Trung tâm Xúc tiến, Thương mại - Du lịch và Quản lý di tích huyện Phong Điền

 

2

Địa điểm chuyển quân, trạm quân y tiền phương và nơi cất giấu vũ khí thuộc Lộ vòng cung Cần Thơ trong kháng chiến chống Mỹ

Xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền

Lộ Vòng Cung dài gần 30 km, nối với Quốc lộ 1A từ cầu Cái Răng vào huyện Phong Điền. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, lộ Vòng Cung là địa điểm chuyển quân (ấp Mỹ Nhơn); Trạm Quân y Tiền phương (ấp Mỹ Long); nơi cất giấu vũ khí (ấp Mỹ Thuận) của lực lượng cách mạng. Tại đây, ta đã tổ chức vận chuyển lương thực, vũ khí, nhu yếu phẩm nuôi chứa cán bộ cách mạng, các đơn vị bộ đội và là nơi tập kết của các lực lượng cách mạng. Do đó, đế quốc Mỹ tiến hành nhiều đợt phi pháo càn quét, bắn phá tan hoang nhà cửa, ruộng vườn của bà con Nhân dân và rải chất khai quang hủy diệt sự sống, với quyết tâm đánh bật lực cách mạng ra khỏi Vòng Cung, cắt đường dây kết nối liên lạc giữa lực lượng cách mạng và Nhân dân nơi đây.

Nhiều cuộc chiến đấu giữa ta và địch diễn ra vô cùng gay go ác liệt, có biết bao máu xương của chiến sĩ, đồng bào đã ngã xuống mảnh đất Vòng Cung. Vì vậy, lộ Vòng Cung Cần Thơ không chỉ là địa danh mà còn ghi dấu sự kiện lịch sử trong kháng chiến chống ngoại xâm của Cần Thơ. Bên cạnh đó, nơi đây còn mang đậm tình nghĩa quân dân, gắn liền với những đau thương, mất mát, hy sinh của những đồng bào, chiến sĩ đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Ngày 07/02/2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 677/QĐ-BVHTTDL xếp hạng Địa điểm chuyển quân, Trạm Quân y Tiền phương và nơi cất giấu vũ khí thuộc lộ Vòng Cung Cần Thơ trong kháng chiến chống Mỹ là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Lịch sử

UBND huyện Phong Điền

 

VI. HUYỆN CỜ ĐỎ: 01 di tích

 

1

Địa điểm thành lập Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ

Ấp Thới Hòa, thị trấn Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ

Tháng 9 năm 1929 Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang được thành lập. Để nhân rộng tổ chức Đảng, Đặc ủy quyết định chọn Đồn điền Cờ Đỏ thuộc làng Thới Đông, quận Ô Môn (nay là thị trấn Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ, thành phố Cần Thơ) để xây dựng tổ chức cộng sản đầu tiên của tỉnh Cần Thơ, bởi lẽ Đồn điền Cờ Đỏ là nơi tập trung mâu thuẫn sâu sắc, cao độ giữa nông dân tá điền với chủ điền Tây và là điều kiện thuận lợi để vận động giác ngộ tổ chức quần chúng theo cách mạng.

Vào đêm 10 tháng 11 năm 1929, tại căn chòi nhỏ gần lẫm lúa đồn điền Cờ Đỏ, Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ được thành lập, đồng chí Hà Huy Giáp là Bí thư.

Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ đã tuyên truyền, vận động nâng cao, giác ngộ cách mạng cho đông đảo nông dân lao động, hướng dẫn đấu tranh đòi quyền lợi thiết thân và chọn lọc quần chúng tích cực đưa vào các tổ chức Đảng; tác động mạnh mẽ việc xây dựng phát triển các tổ chức cơ sở Đảng trong toàn tỉnh để lãnh đạo phong trào cách mạng những năm tiếp theo.

Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ là Chi bộ Đảng đầu tiên của Đảng bộ Cần Thơ.

Ngày 31/10/2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 3824/QĐ-BVHTTDL, xếp hạng Địa điểm thành lập Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Di tích Địa điểm thành lập Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ, được xây dựng và khánh thành nhân dịp kỷ niệm 90 năm thành lập Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng Cờ Đỏ (10/11/1929 - 10/11/2019). Di tích có diện tích rộng trên 40.000 m2, gồm các hạng mục: tượng đài, phù điêu, quảng trường, nhà bia, nhà trưng bày... Hiện nay, ngoài địa điểm lưu niệm sự kiện lịch sử, nơi đây còn là địa điểm tham quan, học tập, sinh hoạt truyền thống, văn hóa văn nghệ và thể dục thể thao của các tầng lớp Nhân dân.

Lịch sử

UBND huyện Cờ Đỏ

 

B. DI TÍCH CẤP THÀNH PHỐ: 22 di tích

 

I. QUẬN NINH KIỀU: 03 di tích

 

1

Nhà lồng chợ Cần Thơ

Phường Tân An, quận Ninh Kiều

Nhà lồng Chợ Cần Thơ được xây dựng trên diện tích 1.723m2, thiết kế theo hình chữ T, kết cấu chủ yếu bằng bê tông, cốt thép, mái lợp ngói với phong cách kiến trúc vừa cổ kính, vừa hiện đại. Mặt chính của chợ có ba tháp, ở giữa là tháp lớn nhất, đối xứng có hai tháp nhỏ hơn. Đỉnh tháp trang trí hình hỏa châu và long vân cách điệu, mặt tháp có gắn đồng hồ nên người dân gọi là tháp đồng hồ.

Về quy mô Chợ Cần Thơ có kiến trúc gọn, đẹp, tinh tế theo lối không gian mở, bốn bề lộng gió, kết hợp hài hòa giữa hai phong cách kiến trúc Đông - Tây từ chất liệu, màu sắc đến đường nét. Chính những đặc điểm này làm tăng thêm vẻ đẹp của chợ và mang nét đặc trưng văn hóa của vùng sông nước.

Chợ Cần Thơ hoạt động liên tục hơn 100 năm qua, làm tròn vai trò sứ mệnh lịch sử của chợ đầu mối thương mại ở Nam kỳ lục tỉnh từ đầu thế kỷ XX. Đến khi Cần Thơ được công nhận là thành phố trực thuộc Trung ương, chợ Cần Thơ vẫn tiếp tục phát huy vai trò của chợ trung tâm đầu mối, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế thương mại, dịch vụ cho Cần Thơ và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Nhà lồng chợ Cần Thơ được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 846/QĐ-UBND, ngày 10 tháng 4 năm 2012 xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Công ty Cổ phần thương nghiệp tổng hợp Cần Thơ (CTC)

 

2

Địa điểm thành lập Chi bộ An Hòa tại Đền thờ Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Phường An Hòa, quận Ninh Kiều

Hải Thượng Lãn Ông tên thật là Lê Hữu Trác (1720-1791), quê ở Hải Dương (nay là tỉnh Hưng Yên). Ông không chì là một thầy thuốc giỏi, có tài, có đức mà còn là một nhà văn, nhà thơ, nhà tư tưởng lớn của thế kỷ XVIII, được tôn vinh là bậc Y tổ của dân tộc. Tác phẩm có giá trị nhất của ông để lại hiện nay là bộ sách “Hải Thượng Lãn Ông Y Tông Tâm Linh”.

Đền thờ Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác được một số Đông y, dược sĩ ở Cần Thơ cùng với nhân dân đóng góp xây dựng lần đầu tiên vào năm 1967 bằng tre lá. Trải qua thời gian, ngôi đền bị xuống cấp. Ngày 25/2/2012 Đền được xây dựng lại với kiến trúc như hiện nay.

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Đền thờ Hải Thượng Lãn Ông ở Cần Thơ không chỉ là nơi thờ Đức Y tổ của dân tộc, mà còn là cơ sở hoạt động cách mạng của nhiều cán bộ. Tại đây, có phòng khám, điều trị bệnh cho Nhân dân, các thầy thuốc vừa điều trị bệnh, vừa tuyên truyền, giác ngộ ý thức cách mạng cho quần chúng Nhân dân. Đặc biệt, đây là địa điểm thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của khu phố An Hòa (nay là phường An Hòa, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ).

Vào ngày 16 tháng Giêng hàng năm, tại đây diễn ra lễ giỗ Đức Y tổ - Hải Thượng Lãn Ông do Hội Đông y thành phố Cần Thơ và chính quyền địa phương tổ chức.

Ngày 09/01/2013, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 79/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm thành lâp Chi bộ An Hòa tại Đền thờ Hải Thượng Lãn Ông-Lê Hữu Trác là di tích lịch sử.

Lịch sử

UBND quận Ninh Kiều

 

3

Đình Thới Bình

Số 21, Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Cái Khế, quận Ninh Kiều

Đình được hình thành khoảng những năm đầu thế kỷ XIX, thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng. Trải qua thời gian, đình có nhiều lần tu bổ, nhưng vẫn được bảo lưu về kiến trúc nghệ thuật.

Đình xây dựng trên diện tích khoảng 1.000m2, tổng thể kiến trúc bố cục theo hình chữ Nhất , gồm 3 nhà vuông (võ ca, võ qui, chính điện) liền kề nối tiếp nhau trên một trục thẳng với đặc điểm nổi bật là mỗi nhà có bốn cột chính “Tứ trụ”. Hệ thống kèo được liên kết bằng mộng, nối vào nhau bởi các cây trính, tất cả tạo thành hệ khung sườn “kẻ chuyền - đâm trính - cột kê - tường gạch” hay còn gọi theo kiểu xếp đọi. Mái đình kiểu mái bát dần, gồm 3 tầng, lợp ngói âm dương. Hai bên gờ bó mái trang trí tượng Rồng theo môtíp “Long bàn” bằng gốm men xanh thể hiện ước nguyện cầu mong mưa thuận gió hòa, đất nước thanh bình, dân cư an lạc. Đây có thể nói là điểm nổi bật và khác biệt nhất của Đình Thới Bình so với các đình làng ở thành phố Cần Thơ.

Bên cạnh giá trị về kiến trúc, đình Thới Bình còn lưu giữ các hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hóa, như bao lam, hoành phi, liễn đối, đặc biệt là sắc phong, niên đại 1852.

Hàng năm tại đây diễn ra 2 kỳ lễ hội chính: lễ Hạ điền (ngày 10, 11 và 12/4 âm lịch) và lễ Thượng điền (ngày 14, 15 và 16/11 âm lịch).

Ngày 30/8/2018, Đình Thới Bình đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 2267/QĐ-UBND xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Tế tự Đình Thới Bình

 

II. QUẬN BÌNH THỦY: 01 di tích

 

1

Căn cứ Ban Chỉ huy Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 ở Cần Thơ (Căn cứ Vườn Mận)

Khu vực Bình Thường B, phường Long Tuyền, quận Bình Thủy

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, khi Đội Biệt động thành phố được thành lập, đơn vị đã chọn khu vườn mận của nhà ông Lê Văn Tiểu (thường gọi ông Hai Tiểu) để xây dựng căn cứ bám trụ hoạt động trong lòng địch, nên Căn cứ thường gọi là Căn cứ Vườn Mận. Nơi đây là một trong những địa điểm nằm trên tuyến lộ Vòng Cung của thành phố Cần Thơ - chiến trường ác liệt nhất ở khu Tây Nam Bộ. Năm 1968, Khu ủy Khu 9, Tỉnh ủy Cần Thơ chọn nơi đây làm Căn cứ Ban Chỉ huy Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 ở Cần Thơ. Khu vườn rộng hơn 6.000 m2, cách thị trấn Cái Răng 2 km, cách đồn Bà Chủ Kiểu và đồn Hàng Bàng - Cầu Đá của địch non 400 m. Căn cứ nằm trong vòng vây của hệ thống đồn bót địch nên còn có tên gọi khác là Căn cứ lõm Vườn Mận. Trong khu vườn, có nhiều hầm bí mật cá nhân, dọc theo bìa vườn là những công sự chiến đấu. Trung tâm Căn cứ Ban Chỉ huy là ngôi nhà cây, vách lá, ba gian của gia đình ông Hai Tiểu. Từ căn cứ, các lực lượng vũ trang của ta đã đồng loạt xuất kích tấn công vào nội thành Cần Thơ. Qua 3 đợt tiến công vào thị xã, quân dân Cần Thơ đã cùng toàn miền Nam làm phá sản chiến lược "Chiến tranh cục bộ" của đế quốc Mỹ, góp phần to lớn vào thắng lợi chung của cả nước, buộc chính phủ Mỹ phải xuống thang chiến tranh và ngồi vào bàn Hội nghị tại Paris để bàn về việc chấm dứt chiến tranh xâm lược Việt Nam; đồng thời, tạo tiền đề thắng lợi cho Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Căn cứ Vườn Mận không chỉ là cơ sở hoạt động của cách mạng, nơi đây còn là minh chứng về niềm tin của nhân dân đối với cách mạng, đối với Đảng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước.

Ngày 15/11/2004, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 3447/QĐ-CT.UB xếp hạng Căn cứ Ban Chỉ huy Tổng tấn công và Nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 ở Cần Thơ (Căn cứ Vườn Mận) là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

UBND quận Bình Thủy

 

III. QUẬN CÁI RĂNG: 03 di tích

1

Địa điểm Chiến thắng của Tiểu đoàn Tây đô tại Rạch Ông Cửu năm 1968

Khu vực Thạnh Hòa, phường Thường Thạnh, quận Cái Răng

Ngày 10/6/1968 tại rạch Ông Cửu, xã Thường Thạnh, huyện Châu Thành B (nay là xã Thường Thạnh, quận Cái Răng), Tiểu đoàn Tây Đô và lực lượng vũ trang địa phương đánh bại cuộc hành quân “Tìm diệt” của Sư đoàn 21 vùng IV chiến thuật của chính quyền Sài Gòn.

Trận chiến đấu kéo dài từ 9 giờ đến 14 giờ, ta và địch tranh chấp quyết liệt, giành giật từng công sự, bờ mương… Mặc dù địch chiếm ưu thế về số lượng và rất mạnh về hỏa lực, được trang bị vũ khí hiện đại như: Pháo binh mặt đất, xe M113, các loại máy bay ném bom, chất độc hóa học…; nhưng với tinh thần chiến đấu kiên cường ta đã tiêu diệt hơn 400 tên địch thuộc Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 33, thu 22 súng M16, đại liên M60, súng M79, hàng trăm mũ phòng hóa học, 2 máy PRC25 và nhiều quân trang quân dụng.

Chiến thắng của Tiểu đoàn Tây Đô tại rạch Ông Cửu năm 1968, là kết tinh sức mạnh đoàn kết, trí tuệ, mưu lược của quân dân ta, với tinh thần quyết chiến, quyết thắng đã đánh bại cuộc hành quân càn quét của Sư đoàn 21 ngụy tại vùng IV chiến thuật.

Ngày 02/12/2013, UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 3824/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm chiến thắng của Tiểu đoàn Tây Đô tại rạch Ông Cửu năm 1968 là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử

UBND quận Cái Răng

 

2

Địa điểm Chiến thắng của Đội Cảm tử - Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ năm 1945 (trận Lê Bình)

Khu vực Thị trấn, phường Lê Bình, quận Cái Răng

Vào ngày 12/11/1945, lợi dụng việc cấp giấy hồi cư và giấy phép sinh hoạt mua bán cho dân, Đội Cảm tử - Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ do đồng chí Lê Bình - Trưởng Quốc gia tự vệ cuộc Cần Thơ làm chỉ huy đã dùng phương án “Hóa trang kỳ tập”, tổ chức đánh vào Ban chỉ huy quân Pháp đóng ở Nhà Việc làng Thường Thạnh. Đây là căn nhà 2 tầng kiến trúc kiểu Pháp, được xây dựng vào khoảng cuối thế kỳ XIX đầu thế kỷ XX, phía trước nhà là một khoảng sân rộng; bên phải là Hiệp Thiên Cung, bên trái là dãy phố lầu của người Hoa.

Trận đánh diễn ra quyết liệt. Quân ta lợi dụng địa hình từng vách nhà, cánh cửa để tiêu diệt địch. Đội Cảm tử đã tiêu diệt 27 tên và làm bị thương 17 tên, trong đó có quan ba Rouen bị thương nặng. Nhưng trận chiến không cân sức, đồng chí Lê Bình cùng các đồng chí trong Đội cảm tử quân đã anh dũng hy sinh.

Trận “Hóa trang kỳ tập”, được xem là trận đánh mang tính chất biệt động, đặc công đầu tiên của Công an Nhân dân Nam Bộ nói chung, Công an Cần Thơ nói riêng. Tấm gương chiến đấu dũng cảm của các chiến sĩ Đội Cảm tử trong những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp đã ghi một nét son rực rỡ, tô thắm truyền thống lịch sử anh hùng của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam.

Ngày 06/6/2006, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 1431/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm Chiến thắng của Đội Cảm tử - Quốc gia Tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ năm 1945 là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Công an thành phố Cần Thơ

 

3

Đình Thường Thạnh

Khu vực Thạnh Mỹ, phường Thường Thạnh, quận Cái Răng

Đình Thường Thạnh được xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XIX dưới dạng ngôi miếu nhỏ để thờ cúng thần linh. Năm 1823 các vị bô lão trong làng bàn bạc di dời xây dựng miếu ở vị trí như hiện nay và đến năm 1939 đổi tên là đình Thường Thạnh. Do ban đầu đình cất gần ngã ba sông nơi có dòng nước xoáy (vận) nên còn gọi là đình Nước Vận.

Đình Thường Thạnh quay về hướng Đông- Bắc, gồm các hạng mục chính: võ ca, tiền điện và chính điện. Ngoài ra, trong khuôn viên đình còn có bia thờ họ Lâm (dòng họ đã có công lao đối với ngôi đình, với làng), miếu thờ Thần Hổ, miếu thờ Thần Nông, miếu Bà Chúa Xứ… Chính điện và võ ca được xây dựng bằng vật liệu bền vững, bố trí đối xứng nhau trên một bình đồ hình chữ nhật. Toàn bộ hệ thống cột được nối liên hoàn với nhau tạo thành một hệ thống kiến trúc hoàn chỉnh, chịu lực, vững chắc, nâng đỡ các vì kèo cánh ác (cánh dơi) và các tầng mái.

Đình Thường Thạnh thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng, được vua Tự Đức phong tặng vào năm 1852.

Hàng năm, tại đình có diễn ra các lễ chính: lễ Hạ điền (ngày 10 và 11/5 âm lịch), lễ Thượng điền (ngày 15 và 16/11 âm lịch). Ngoài ra, nơi đây còn có nghi thức tế lễ Bà Chúa Xứ và diễn xướng của nghệ nhân múa bóng rỗi diễn ra trong kỳ cúng lễ Hạ điền và Thượng điền.

Ngày 31/3/2008, Đình Thường Thạnh đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 745/QĐ-UBND xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Ban Trung đình Đình Thường Thạnh

 

IV. QUẬN Ô MÔN: 04 di tích

 

1

Đình Thới An

Khu vực Thới Trinh A, phường Thới An, quận Ô Môn

Đình Thới An được xây dựng năm 1832, ban đầu bằng tre lá, thờ các vị thần linh. Năm 1852, làng Thới An được vua Tự Đức phê sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng, từ đó đình được xây dựng lại kiên cố vào đầu thế kỷ XX.

Đình xây dựng trên diện tích khoảng 3.000m2, theo hình chữ Nhất  mặt quay về hướng Đông. Toàn bộ kết cấu mái khối đình chính được nâng đỡ bởi hệ thống vì kèo cánh ác và 6 hàng cột to, mỗi hàng 10 cây tạo cho đình thêm vững chắc. Các mảng đề tài trang trí trong và ngoài ngôi đình rất đa dạng, phong phú với những đường nét, màu sắc tinh tế, các hình khối bố cục hài hòa, cân xứng giữa các mảng trong không gian kiến trúc. Ngoài những giá trị văn hóa và kiến trúc nghệ thuật, trong giai đoạn chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đình còn là trụ sở của Ủy ban Kháng chiến Hành chánh lâm thời huyện Ô Môn.

Hàng năm, tại đình có tổ chức 2 lễ cúng chính: lễ Thượng điền (ngày 15 và 16 tháng 4 âm lịch); lễ Hạ điền (ngày 15 và 16 tháng 12 âm lịch)…

Ngày 15/11/2004, Đình Thới An đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 3446/QĐ-CT.UB xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa

Lịch sử - văn hóa

Ban Tế tự Đình Thới An

 

2

Chùa PôthiSomrôn

Số 415, khu vực IV, phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn

Chùa được xây dựng lần đầu vào năm 1735, vật liệu bằng cây, lá. Năm 1856, chùa được cất lại bằng gỗ quý, đến năm 1950, chùa được tu bổ, nhưng trải qua nhiều năm tồn tại toàn bộ kiến trúc chùa xuống cấp. Năm 2003, chùa được xây dựng lại bằng bê tông, trên khuôn viên có diện tích 8.600 m2, gồm các hạng mục: Chính điện, sala, tháp cốt, trai đường, … Chính điện là ngôi nhà trung tâm, thờ duy nhất Phật Thích Ca, đây là nơi diễn ra các nghi lễ truyền thống của đồng bào Khmer. Trên các vách tường chính điện trang trí các tác phẩm hội họa và hoa văn mang nét đặc trưng của dân tộc Khmer, với chủ đề lấy từ sự tích của Phật Thích Ca. Khuôn viên chùa, còn có 5 tháp cốt, trong đó, tháp cốt xưa nhất xây dựng bằng ô dước, đá ong và gạch thẻ, niên đại khoảng thế kỷ XVIII.

Trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc, chùa còn góp phần tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia kháng chiến bảo vệ quê hương.

Ngoài chức năng hoạt động tôn giáo, chùa còn là nơi sinh hoạt cộng động và bảo lưu giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer. Hàng năm tại chùa có tổ chức các lễ như: Lễ Phật Đản, Chol Chnam Thmay, lễ Dâng y, lễ hội Ok-Om-Bok…

Ngày 27/3/2006, Chùa Pôthi Somrôn đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 985/QĐ-UBND xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Ban Trị sự chùa PôthiSomrôn Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quận Ô Môn

 

3

Linh Sơn Cổ Miếu

Khu vực Thới Hòa 1, phường Thới Long, quận Ô Môn

Linh Sơn Cổ Miếu do cộng đồng người Hoa góp công xây dựng vào năm 1890, thờ Quan Thánh Đế. Ban đầu miếu cất bằng cây, lá, đến năm 1930 miếu được cất lại vững chắc bằng gỗ quý, mái lợp ngói. Sau đó, miếu có nhiều lần tôn tạo khang trang bằng bê tông như hiện nay vào các năm 2002, 2004.

Miếu xây dựng trên diện tích 517,5m2, theo hình chữ Quốc , kiến trúc mang nét đặc trưng của dân tộc Hoa. Hệ thống vì kèo được chống đỡ bởi 4 cột tròn đắp nổi hình rồng gọi là long trụ. Các mảng tường bên trong được trang trí bích họa về điển tích Trung Hoa, phong cảnh thiên nhiên… Bên cạnh đó, miếu có một số tượng thờ bằng gỗ, nét chạm khắc vừa mộc mạc, chân phương vừa gần gũi và có giá trị nghệ thuật.

Ngoài là cơ sở tín ngưỡng của cộng đồng người Hoa, trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Linh Sơn Cổ Miếu còn là cơ sở hội họp của cán bộ cách mạng. Mặc dù nhiều lần địch khả nghi đến lùng sục khắp nơi trong miếu, nhưng nhờ ngụy trang khéo léo và sự đùm bọc của bà con người Hoa nên cán bộ cách mạng được bảo vệ an toàn.

Hàng năm, tại đây có diễn ra các lễ cúng như: Lễ vía Thiên Hậu Thánh Mẫu (ngày 23/3 âm lịch), vía Quan Thánh Đế (ngày 13/5 âm lịch), cúng ngày Trùng Cửu (ngày 9/9 âm lịch),...

Linh Sơn Cổ Miếu đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 744/QĐ-UBND xếp hạng là di tích lịch sử vào ngày 31/3/2008.

Lịch sử - văn hóa

Ban Quản trị Miếu Linh Sơn

 

4

Chùa Cảm Thiên Đại Đế

Khu vực Thới Hòa, phường Thới An, quận Ô Môn

Chùa Cảm Thiên Đại Đế là một trong những ngôi chùa được người Hoa gốc Triều Châu xây dựng trong khoảng cuối thế kỷ XIX. Chùa thờ Trịnh Ân - Phó quan khai quốc công thần, được vua nhà Tống phong tước vị Cảm Thiên Đại Đế.

Chùa được xây dựng theo hình chữ Quốc , với các dãy nhà khép kín vuông góc với nhau, gồm các hạng mục: Tiền điện, trung điện, chính điện và nhà khói. Chùa có hệ thống vì kèo được trang trí khá độc đáo. Ngoài tác dụng nâng đỡ hệ thống mái, trên những cây kèo ngang, kèo đứng, còn thể hiện bàn tay tài hoa của các nghệ nhân xưa, với những đường nét chạm chìm, chạm nổi, tinh tế, tỉ mỉ, hình ảnh cuốn thư, bài thơ chữ Hán, mây nước, hoa lá, chim muông… Có thể nói, đây là những tác phẩm điêu khắc có giá trị nghệ thuật cao mà không phải ngôi chùa Hoa nào cũng có được.

Hàng năm tại đây có tổ chức các lễ cúng theo ngày âm lịch như: lễ Rước Ông (ngày 4 tháng Giêng); Tết Nguyên Tiêu (Rằm tháng Giêng); Lễ vía Ông vào (ngày 29/3 âm lịch); lễ thí thực (ngày 16/7 âm lịch)...

Ngày 05/02/2016, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 337/QĐ-UBND xếp hạng Chùa Cảm Thiên Đại Đế là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Ban Quản trị Chùa Cảm Thiên Đại Đế

 

V. QUẬN THỐT NỐT: 04 di tích

 

1

Mộ Soạn giả Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền

Phường Trung Kiên, quận Thốt Nốt

Soạn giả Mộc Quán (1876 - 1953) tên thật là Nguyễn Trọng Quyền sinh năm Bính Tý (1876) tại làng Thạnh Hòa Trung Nhứt, tổng Định Mỹ, quận Thốt Nốt, hạt Long Xuyên (nay thuộc phường Trung Kiên, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ). Ông vừa là nhà nho, vừa tinh thông chữ quốc ngữ và tiếng Pháp. Ông sáng tác nhiều thể loại như thơ, thơ tuồng, đặc biệt là tuồng cải lương… Trong sự nghiệp, Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền đã sáng tác 90 vở cải lương, làm thầy tuồng cho 5 gánh hát ở Cần Thơ và 3 gánh hát lớn ở Nam Bộ. Chủ đề xuyên suốt trong các tác phẩm của Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền là cổ vũ lòng yêu nước, nghĩa đồng bào, tinh thần bất khuất chống ngoại xâm, đề cao lòng trung hiếu tiết hạnh, truyền thống dân tộc. Ông cũng chính là người đưa bản “Dạ cổ hoài lang” của cố Soạn giả Cao Văn Lầu lên sân khấu cải lương; đồng thời góp phần đào tạo nhiều tài năng sân khấu cải lương như: Nghệ sĩ Nhân dân Phùng Há, nghệ sĩ Huỳnh Năng Nhiêu, Kim Cúc, Kim Lan, và nhiều nghệ sĩ tên tuổi khác.

Sau khi ông mất được an táng tại quê nhà. Hiện nay, phần mộ của ông nằm trong khuôn viên Khu tưởng niệm Soạn giả Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền, có diện tích rộng khoảng 12.000 m2, tọa lạc tại khu vực Quy Thạnh 1, phường Trung Kiên, quận Thốt Nốt. Công trình xây dựng Khu tưởng niệm được khánh thành nhân dịp kỷ niệm 142 năm ngày sinh của Soạn giả.

Ngày 01/8/2019, Mộ Soạn giả Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 1850/QĐ-UBND xếp hạng là di tích lịch sử cấp thành phố.

Lịch sử

UBND quận Thốt Nốt

 

2

Đình Tân Lộc Đông

Khu vực Tân Mỹ 1, phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt

Đình Tân Lộc Đông được cất ban đầu vào đầu thế kỷ XIX, bằng tre, lá, tại cù lao Cát (phường Tân Lộc ngày nay), để thờ cúng thần linh. Năm 1852, vua Tự Đức phê sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng cho làng Tân Lộc Đông, từ khi làng có sắc phong, đình thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng và xây dựng kiên cố khang trang hơn. Năm 1922, đình được khởi công xây dựng lại, hoàn thành vào năm 1925 và tồn tại cho đến nay.

Đình xây dựng trên diện tích 2.884m2, theo hình chữ Nhất , gồm các hạng mục: cổng tam quan, võ ca, võ qui, chính điện,... Đình có kết cấu kiểu nhà tứ trụ (hay gọi là nhà xuyên trính), liên kết với nhau qua các mộng gỗ khít khao, chắc chắn; hệ mái theo kiểu hình chữ Bát , gồm ba tầng mái lợp ngói âm dương.

Hệ thống cột được nối liên hoàn với nhau tạo thành một hệ thống kiến trúc hoàn chỉnh, chịu lực, vững chắc, nâng đỡ các vì kèo và các tầng mái phía trên.

Bên cạnh giá trị về kiến trúc, đình còn bảo lưu giá trị về nghệ thuật qua các mảng chạm khắc tinh tế, tỉ mỉ trên hoành phi, bao lam, liễn đối. Ngoài ra, đình còn lưu giữ sắc phong, hệ thống hoành phi, liễn đối, long sa, khánh thờ, những đồ thờ tự.

Hàng năm, tại đây có tổ chức 2 kỳ lễ hội lớn: lễ Hạ điền (ngày 11, 12, 13 tháng 4 âm lịch); lễ Thượng điền (ngày 20, 21 tháng 11 âm lịch).

Ngày 22/5/2017, Đình Tân Lộc Đông đã được UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 1342/QĐ-UBND xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố.

Lịch sử - văn hóa

Ban Tế tự Đình Tân Lộc Đông

 

3

Đình Thới Thuận

Khu vực Thới Thạnh 2, phường Thới Thuận, quận Thốt Nốt

Đình được cất vào khoảng đầu thế kỷ XIX, vật liệu ban đầu bằng cây, lá, tại rạch Chanh (khu vực Thới Bình). Đến đầu thế kỷ XX, đình được xây dựng kiên cố tại vị trí như hiện nay, thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng.

Đình xây dựng trên diện tích 2.828 m2, theo kiến trúc truyền thống ba gian hai chái, mang nét đặc trưng của đình làng Nam Bộ. Đình có các hạng mục võ ca, tiền điện và chính điện… các hạng mục xây dựng nối liền nhau với hệ thống mái lợp ngói. Trên nóc và các đầu hồi khối đình chính trang trí tượng gốm men nhiều màu, đề tài lưỡng long triều nhật, cá hóa long... thể hiện sự hòa hợp âm dương. Bên cạnh giá trị về kiến trúc, đình còn lưu giữ nhiều di vật có giá trị, như: Nghi thờ, khánh thờ, hương án, bát bửu, hoành phi, bao lam, liễn đối, đặc biệt là sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng, niên đại 1852.

Hàng năm, tại đây diễn ra lễ lớn: lễ Kỳ yên Hạ điền trong (ngày 16,17,18/4 âm lịch), lễ Thượng điền (ngày 15 và 16/11 âm lịch).

Ngày 19/11/2018 UBND thành phố ban hành Quyết định số 2995/QĐ-UBND xếp hạng Đình Thới Thuận là di tích kiến trúc nghệ thuật.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Tế tự Đình Thới Thuận

 

4

Đình Thuận Hưng

Khu vực Tân Phú, phường Thuận Hưng, quận Thốt Nốt

Đình được hình thành vào khoảng đầu thế kỷ XIX. Ban đầu xây dựng dưới dạng ngôi miếu nhỏ bằng cây, lá, có tên là “Tòa Miếu Võ”, tại làng Tân Thuận Đông, thờ “Bổn Cảnh Sơn Hà”, sau đó được dân làng tu bổ dần trở thành ngôi đình.

Năm 1848, vua Tự Đức phong sắc Bổn Cảnh Thành Hoàng cho làng, từ khi có sắc phong dân làng làm ăn ngày càng phát đạt, ngôi đình cũng được tu bổ dần khang trang. Năm 1935, làng Tân Hưng và làng Tân Thuận Đông sáp nhập thành làng Thuận Hưng, đình Tân Hưng cũng được dời về sáp nhập với đình Tân Thuận Đông, lấy tên là đình Thuận Hưng.

Đình xây dựng trên diện tích 1.050 m2, theo hình chữ Nhất , mặt quay về hướng Đông. Mái Đình lợp ngói, chia 2 tầng, riêng chính điện có 3 tầng mái. Nóc đình trang trí tượng lưỡng long chầu thái cực, đầu mái cong lên phía trên tạo dáng mềm mại nhưng uy nghiêm, cổ kính. Khoảng cách giữa các tầng mái vẽ hoa văn dây lá, các điển tích và chữ Hán theo kiểu “nhất thi nhất họa”. Kết cấu khung sườn chính điện bằng gỗ, tường xây gạch. Vách ngăn phía trước bằng gỗ, gắn liên hoàn vào cột theo chiều ngang, trên vách chạm nổi các khung vuông, chữ nhật, các đường viền đường rãnh tạo nên các ô hộc trang trí khá đẹp mắt. Đặc biệt, có 3 ô hộc ở giữa chạm trổ hoa lá, thể hiện sự khéo léo, tài hoa của các nghệ nhân xưa. Nhà võ ca xây dựng theo kiểu “tam gian tứ trụ”, diện tích được mở ra 4 phía, vuông vức, có khoảng không gian rộng để bà con ngồi xem hát trong các dịp lễ hội. Bên cạnh giá trị về kiến trúc, đình còn lưu giữ sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng, niên đại 1852.

Hàng năm, tại đây có tổ chức 02 kỳ lễ hội: Thượng điền và Hạ điền, cầu cho mưa thuận gió hòa, dân cư được ấm no, hạnh phúc. Từ năm 2010 đến nay, đình còn có tổ chức lễ dâng hương hướng về ngày Giỗ tổ Hùng Vương (ngày 10/3 âm lịch).

Ngày 12/12/2006, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 2706/QĐ-UBND xếp hạng Đình Thuận Hưng là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Ban Tế tự Đình Thuận Hưng

Di tích đủ tiêu chí đề nghị cấp thẩm quyền xếp hạng di tích cấp quốc gia

VI. HUYỆN PHONG ĐIỀN: 04 di tích

 

1

Chiến thắng Ông Hào

Xã Trường Long, huyện Phong Điền

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, vào ngày 08 tháng 6 năm 1965, Tiểu đoàn Tây Đô và lực lượng vũ trang huyện Ô Môn đã tổ chức phòng ngự và tập kích các tiểu đoàn của địch: Trung đoàn 31, 32, 33 thuộc sư đoàn 2, tiểu đoàn biệt động 44, tiểu đoàn Thủy quân lục chiến, tiểu đoàn bảo an 429… cùng với 60 lượt máy bay các loại, 14 xe bọc thép M113 càn vào địa bàn các xã Trường Xuân, Trường Thành, Trường Long huyện Ô Môn.

Trận chiến đấu diễn ra vô cung ác liệt, địch càng đánh càng thua đau nên điên cuồng dùng máy bay ném bom hủy diệt địa hình và nhà thờ công giáo Ông Hào, làm chết 121 người vô tội, trong đó có 112 giáo dân. Kết quả trận đánh, ta tiêu diệt 889 tên địch, xóa sổ tiểu đoàn “Cọp đen”; bắn rơi 01 máy bay B57 và thu nhiều quân trang, quân dụng.

Đây là trận tập kích lớn đầu tiên, khẳng định lực lượng vũ trang Cần Thơ, trưởng thành vượt bậc, phá vỡ cuộc hành quân càn quét quy mô lớn của địch tại vùng IV chiến thuật.

Địa điểm Chiến thắng Ông Hào đã được UBND tỉnh Cần Thơ ban hành Quyết định số 2569/1998/QĐ.Ct.VH ngày 25 tháng 9 năm 1998 xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

Trung tâm Xúc tiến, Thương mại - Du lịch và Quản lý di tích huyện Phong Điền

 

2

Giàn Gừa

Ấp Nhơn Khánh, xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền

Trước đây, khu này có diện tích khoảng 10.000m2, xung quanh ít nhà dân, nhiều cỏ cây, lau sậy. Nơi đây có một ngôi miếu bằng tre lá do nhân dân xây dựng để thờ Bà Thượng Động Cố Hỉ dưới tán cây gừa và lấy ngày 28 tháng 2 âm lịch hàng năm là ngày Vía Bà.

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Chi bộ xã Nhơn Nghĩa đã chọn nơi đây làm địa điểm hội họp, triển khai kế hoạch, Nghị quyết, Chỉ thị của Khu ủy khu Tây Nam Bộ. Đặc biệt, nơi đây được lực lượng biệt động thị xã Cần Thơ chọn làm địa điểm mở lớp đào tạo, huấn luyện đội “Biệt động mật”, để cung cấp cho các cơ sở nội thành hoạt động, do đồng chí Nguyễn Việt Dũng - Thị đội trưởng Thị xã Cần Thơ phụ trách. Địa điểm đào tạo, huấn luyện đội “Biệt động mật” đã góp phần cho các phong trào đấu tranh vũ trang tiến lên một bước mới. Phong trào đấu tranh chính trị và vũ trang có hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị lực lượng vũ trang tấn công vào nội ô, đánh thẳng vào cơ quan đầu não của địch.

Ngoài ra, trong cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 ở Cần Thơ, giàn gừa còn là địa điểm cất giấu vũ khí và đạn dược để chuyển qua Lộ Vòng Cung phục vụ cách mạng.

Ngày 05/4/2013, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 1225/QĐ-UBND xếp hạng Giàn Gừa là di tích lịch sử.

Lịch sử

Ban Quản lý Miếu Bà Giàn Gừa

 

3

Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành

Xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền

Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành, là một trong những trung tâm dân cư mang nét đặc trưng của Văn hóa Óc Eo vùng đồng bằng Tây Nam Bộ có niên đại từ thế kỷ I - VI. Qua các tư liệu khảo cổ học thu thập được các nhà nghiên cứu phát hiện nơi đây nhiều loại hình có giá trị khoa học, tiêu biểu như: loại hình cư trú và kiến trúc nhà ở; xưởng chế tác thủ công, trong đó chế tác sản phẩm chủ lực là đồ trang sức bằng kim loại. Việc phát hiện chiếc cầu thang gỗ và thuyền độc mộc có kích thước lớn tại di tích cho thấy, nơi đây có khả năng tồn tại cầu cảng hay bến thuyền, đóng vai trò trung tâm vận chuyển hàng hóa, đáp ứng nhu cầu trao đổi thương mại của cộng đồng cư dân Óc Eo - Nhơn Thành.

Đặc biệt, việc phát hiện bộ sưu tập khuôn đúc Nhơn Thành, thế kỷ I - VII AD (sau Công nguyên); Tượng phật gỗ Nhơn Thành, thế kỷ IV - VI AD và Bình gốm (Kendi), thế kỷ V AD, là 03 nhóm hiện vật Văn hóa Óc Eo tại thành phố Cần Thơ đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia. Các hiện vật không những có giá trị tiêu biểu, quý hiếm- đại diện cho ngành thủ công nghiệp bản địa vốn rất phát triển trong thời kỳ Văn hóa Óc Eo mà còn là những sản phẩm văn hóa vật chất, phản ánh diện mạo đời sống văn hóa, xã hội.

Địa điểm khảo cổ Nhơn Thành có vị trí quan trọng, là mắc xích trong việc nghiên cứu lịch sử hình thành và phát triển vùng đất Nam Bộ.

Ngày 20/10/2014, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 3015/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành là di tích lịch sử - văn hóa.

Khảo cổ

UBND huyện Phong Điền

Đang thực hiện hồ sơ đề nghị cấp thẩm quyền xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt

4

Địa điểm Đế quốc Mỹ thảm sát đồng bào vô tội tại Cầu Nhiếm năm 1966

Ấp Trường Đông A, xã Tân Thới, huyện Phong Điền

Địa điểm đế quốc Mỹ thảm sát đồng bào vô tội tại Cầu Nhiếm năm 1966, là một trong những địa điểm ghi dấu tội ác chiến tranh, do đế quốc gây ra đối với Nhân dân vô tội trên địa bàn Cần Thơ.

Nhằm thực hiện mục tiêu “tìm diệt” lực lượng chủ lực cách mạng tại Cần Thơ, vào lúc 5 giờ ngày 09/8/1966 (nhằm ngày 23/6 năm Bính Ngọ), đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã dùng máy bay phản lực liên tiếp dội bom bi dọc hai bên bờ rạch từ Bòng Bọng, Ông Tạc, Ông Nghĩa dài ra Cầu Nhiếm. Với mật độ bom pháo ác liệt của quân địch đã thảm sát hơn 200 đồng bào vô tội, chủ yếu là người già, phụ nữ, trẻ em,… Đây là một trong vụ thảm sát điển hình của đế quốc Mỹ trong chiến tranh tại Việt Nam, nhằm phô trương sức mạnh quân sự và làm lung lay tinh thần đấu tranh của Nhân dân.

Để tưởng nhớ những người đã khuất và ghi tội ác do chiến tranh do đế quốc Mỹ gây ra. Năm 1993, chính quyền và Nhân dân xã Tân Thới dựng lên “Bia Căm thù”, nay là bia tưởng niệm, nhằm giáo dục tinh thần cách mạng và ý chí đấu tranh của ông cha ta cho các tầng lớp Nhân dân ở địa phương.

Ngày 04/10/2019, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 2374/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm đế quốc Mỹ thảm sát đồng bào vô tội tại Cầu Nhiếm năm 1966 là di tích lịch sử.

Lịch sử

UBND huyện Phong Điền

 

VII. HUYỆN THỚI LAI: 02 di tích

 

1

Địa điểm Chiến thắng Ông Đưa năm 1960

Ấp Định Khánh A, xã Định Môn, huyện Thới Lai

Ngày 06/6/1960 tại xã Định Môn, huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ (nay là ấp Định Khánh A, xã Định Môn, huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ) diễn ra trận chiến đấu của Đơn vị Tây Đô và dân quân du kích xã Trường Thành với 03 Tiểu đoàn Bảo an của địch.

Mặc dù so sánh tình hình giữa ta và địch có sự chênh lệch tỷ lệ 1: 10, địch chiếm ưu thế về quân số và mạnh về vũ khí, đạn dược, nhưng với khí phách, tinh thần chiến đấu kiên cường dũng cảm và sáng tạo của các lực lượng cách mạng, ta đã giành thế chủ động. Kết thúc trận đánh ta tiêu diệt 180 tên địch, đánh tan tát 01 tiểu đoàn, làm thiệt hại nặng 02 tiểu đoàn, tiêu diệt và thu nhiều vũ khí, quân trang, quân dụng.

Đây là trận chống càn quy mô quyết liệt và tiêu biểu nhất của Đơn vị Tây Đô, mở đầu cho phong trào đấu tranh chính trị kết hợp với vũ trang ở Cần Thơ giành thắng lợi theo tinh thần Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng.

Ngày 18/5/2011, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 1248/QĐ-UBND xếp hạng “Địa điểm Chiến thắng Ông Đưa năm 1960” là di tích lịch sử - văn hóa.

Lịch sử - văn hóa

UBND huyện Thới Lai

 

2

Địa điểm Căn cứ Huyện ủy Ô Môn (1971 - 1975)

Khu vực ấp Trường Tây, xã Trường Thành, huyện Thới Lai

Tại Cần Thơ, sau khi thất bại trong cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968, đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn âm mưu tiến hành kế hoạch bình định. Xã Trường Thành, huyện Ô Môn, là một trong những địa bàn quan trọng nằm trong vành đai chiến lược phía Tây của Cần Thơ. Tại đây, ngoài hệ thống đồn bót, địch còn cho mật thám theo dõi, càn quét đánh phá các cứ điểm cách mạng, phát quang dọn sạch địa hình rậm rạp, gom dân vào ấp chiến lược…, với quyết tâm xóa sạch cơ sở cách mạng của ta.

Để đối phó tình hình đó, quán triệt thực hiện chỉ đạo của Đảng, các đồng chí lãnh đạo huyện Ô Môn kiên quyết bám dân, bám đất để xây dựng căn cứ cách mạng. Lúc bấy giờ, địa điểm căn cứ lõm Lò Mo là khu vườn rộng lớn, diện tích rộng khoảng 1.000 - 1.500m2, được bao phủ bởi nhiều cây, dây leo rậm rạp và xung quanh có nhiều sông rạch chằng chịt, đặc biệt cách căn cứ vài trăm mét là có nhiều đồn bót của địch. Lợi dụng địa thế, tại đây ta bố trí bãi mìn, hầm chông, hệ thống công sự, hầm trú ẩn..., đồng thời bố trí lực lượng đóng quân, bí mật theo dõi hoạt động của địch, với khẩu hiệu: “Đi không dấu, nấu không khói, nói không lớn và xuất hiện vào ban đêm”.

Tại Căn cứ, các đồng chí Huyện ủy Ô Môn đã vượt khó khăn, linh hoạt chỉ đạo, chuyển từ thế bị động sang chủ động. Tổ chức nhiều trận đánh làm hạn chế mức độ càn quét của địch, có 64 lần ta tấn công vào đồn bót địch, diệt 30 đồn, nội ứng khởi nghĩa được 17 đồn, diệt trên 1.000 tên địch... vừa bảo vệ được căn cứ, vừa mở rộng vùng giải phóng, tạo được niềm tin vững vàng của Nhân dân với Đảng.

Căn cứ Huyện ủy Ô Môn là địa điểm lịch sử tiêu biểu của thành phố Cần Thơ, nơi triển khai thực hiện chỉ đạo chiến lược của Đảng, góp phần đánh bại kế hoạch bình định của chính quyền Sài Gòn, giải phóng Cần Thơ năm 1975. Ngoài ra, đây còn là địa điểm căn cứ của lòng dân, nhân dân tin vào Đảng, vào cách mạng suốt trong thời kỳ kháng chiến cứu quốc vĩ đại của dân tộc Việt Nam.

Ngày 21/9/2018, UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 2393/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm Căn cứ Huyện ủy Ô Môn (1971 - 1975) là di tích lịch sử.

Lịch sử

UBND huyện Thới Lai

 

VIII. HUYỆN VĨNH THẠNH: 01 di tích

 

1

Đình Vĩnh Trinh

Ấp Vĩnh Long, xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh

Đình Vĩnh Trinh được hình thành từ những năm đầu thế kỷ XIX với kiến trúc đơn giản ở Ngã Tắc (nay thuộc phường Thới Thuận, quận Thốt Nốt) để thờ cúng thần linh. Đến năm 1852, được vua Tự Đức phong sắc “Bổn Cảnh Thành Hoàng”. Vào đầu thế kỷ XX, các vị bô lão, Hương chức, Hội tề họp bàn bạc và quyết định dời đình về xây dựng trên diện tích đất do ông Nguyễn Thiện Tích, Hương Cả của làng bấy giờ hiến tặng (vị trí đình tọa lạc hiện nay). Nơi đây vừa có cảnh quan đẹp vừa thuận tiện cho bà con đến chiêm bái và tổ chức lễ hội.

Đình xây dựng trên diện tích 1.557,8m2, theo hình chữ Nhất , bố cục gồm các hạng mục xây liền kề nối tiếp với nhau là võ ca, chính điện, hậu điện và nhà khói… Nổi bật trong kiến trúc của đình là ngôi chính điện. Chính điện được xây dựng theo kiểu nhà ba gian hai chái truyền thống của người Việt ở Nam Bộ. Mái của công trình được nâng đỡ bằng các hàng cột gỗ liên kết với nhau bởi hệ thống xuyên, trính và mở rộng ra bốn phía nhờ kèo, cột. Toàn bộ khung sườn gắn kết với nhau theo kỹ thuật ghép mộng, gài chốt khéo léo, không những tạo sự cân đối mà còn có tính năng chịu lực cao. Bên cạnh vẻ đẹp về kiến trúc, đình còn là nơi bảo lưu một số di vật có giá trị văn hóa, khoa học như: Sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng, niên đại 1852 và các linh vị, hoành phi, chân đèn, bát bửu..., có niên đại khoảng cuối thế kỷ XIX, đầu XX.

Hàng năm, tại đây diễn ra 2 kỳ lễ hội truyền thống: Lễ Hạ điền (ngày 16/7 - 18/7 âm lịch) và Lễ Thượng điền (ngày 27/12 - 28/12 âm lịch).

Ngày 11/4/2018, UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 902/QĐ-UBND xếp hạng Đình Vĩnh Trinh là di tích kiến trúc nghệ thuật.

Kiến trúc nghệ thuật

Ban Tế tự Đình Vĩnh Trinh

 

 

DI TÍCH KIỂM KÊ, CÓ TIÊU CHÍ NHƯNG CHƯA XẾP HẠNG (13 DI TÍCH)

[...]
0

CHỦ QUẢN: Công ty TNHH THƯ VIỆN PHÁP LUẬT

Mã số thuế: 0315459414, cấp ngày: 04/01/2019, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM.

Đại diện theo pháp luật: Ông Bùi Tường Vũ

GP thiết lập trang TTĐTTH số 30/GP-TTĐT, do Sở TTTT TP.HCM cấp ngày 15/06/2022.

Giấy phép hoạt động dịch vụ việc làm số: 4639/2025/10/SLĐTBXH-VLATLĐ cấp ngày 25/02/2025.

Địa chỉ trụ sở: P.702A, Centre Point, 106 Nguyễn Văn Trỗi, phường Phú Nhuận, TP. HCM

THƯ VIỆN PHÁP LUẬT
THƯ VIỆN PHÁP LUẬT
...loại rủi ro pháp lý, nắm cơ hội làm giàu...
Thư Viện Nhà Đất
Thư Viện Nhà Đất
...hiểu pháp lý, rõ quy hoạch, giao dịch nhanh...