Nghị quyết 69/NQ-CP phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3 năm 2025 do Chính phủ ban hành

NGHỊ QUYẾT

PHIÊN HỌP CHUYÊN ĐỀ VỀ XÂY DỰNG PHÁP LUẬT THÁNG 3 NĂM 2025

CHÍNH PHỦ

Căn cứ Luật Tổ chức Chính phủ ngày 18 tháng 02 năm 2025;

Căn cứ Nghị định số 39/2022/NĐ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2022 của Chính phủ ban hành Quy chế làm việc của Chính phủ;

Trên cơ sở thảo luận của các Thành viên Chính phủ và kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp Chính phủ, tổ chức vào ngày 19 tháng 3 năm 2025,

QUYẾT NGHỊ:

I. Chính phủ thống nhất xác định thể chế là động lực của sự phát triển; việc xây dựng, hoàn thiện thể chế là trọng tâm ưu tiên trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và là cách thức hiệu quả nhất để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, nhất là các điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách, quy định pháp luật. Tập thể Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ, người đứng đầu Bộ, ngành, địa phương tiếp tục quyết tâm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, biển “điểm nghẽn của điểm nghẽn” về thể chế trở thành “đột phá của đột phá”, chuyển hóa thành cơ hội đầu tư và lợi thế cạnh tranh, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, phát huy hiệu quả nguồn lực của xã hội, sức mạnh nội sinh quốc gia, tạo giá trị gia tăng cao cho sự phát triển của đất nước.

Chính phủ quyết tâm tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy trong xây dựng, hoàn thiện pháp luật, trong đó tập trung chỉ đạo quán triệt thực hiện nghiêm một số nội dung trọng tâm sau:

1. Luật chỉ quy định những vấn đề đã chín, đã rõ, mang tính nguyên tắc, đã được đa số đồng tình, chấp thuận và thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Các vấn đề quá cụ thể của Luật cần được rà soát để giao Chính phủ quy định chi tiết, bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp điều kiện thực tiễn và sự biến động, phát triển nhanh chóng của xã hội; đáp ứng các yêu cầu về kiện toàn, tinh giản bộ máy, đơn vị hành chính theo tinh thần chỉ đạo của Đảng hiện nay.

2. Quán triệt, thực hiện nghiêm quy định trong việc xây dựng các dự án Luật, Pháp lệnh, yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan chuẩn bị hồ sơ, trình bày Tờ trình một cách khoa học, trong đó thuyết minh đầy đủ, súc tích, rõ ràng những nội dung cơ bản làm cơ sở cho cơ quan thẩm định, thẩm tra tiếp cận, nghiên cứu, đánh giá và tham mưu cho cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, cụ thể như sau:

a) Đối với các dự án Luật, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung, cần làm rõ: (1) Những quy định kế thừa hoặc lược bỏ, vì sao? (2) Những quy định sửa đổi, hoàn thiện cụ thể, vì sao? (3) Những quy định bổ sung mới, vì sao? (4) Những nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính là bao nhiêu, vì sao? (5) Những nội dung phân cấp, phân quyền, cụ thể là gì, cho ai, vì sao? (6) Những vấn đề còn ý kiến khác nhau hoặc cần báo cáo Thường trực Chính phủ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo.

b) Đối với các dự án Luật, Pháp lệnh mới, cần làm rõ các nội dung: (1) Đường lối, chính sách của Đảng được cụ thể hóa như thế nào? (2) Những vấn đề thực tiễn pháp luật chưa quy định là gì? (3) Những vấn đề gì pháp luật đã quy định nhưng chưa phù hợp? (4) Những nội dung vướng mắc cần tháo gỡ là gì? (5) Việc đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính như thế nào? (6) Việc phân cấp, phân quyền như thế nào? (7) Các vấn đề còn ý kiến khác nhau cần báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

3. Việc xây dựng Luật cần tập trung nguồn lực, tận dụng tiến bộ khoa học công nghệ, chuyển đổi số, các công cụ trợ lý ảo, cơ sở dữ liệu hỗ trợ…; đồng thời tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chế độ, chính sách xứng đáng cho đội ngũ cán bộ, công chức làm pháp luật để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật cả về chất lượng và tiến độ. Giao Bộ Tư pháp chuẩn bị trình Chính phủ trong tháng 4 năm 2025 Quy định về đảm bảo nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật.

4. Tập trung rà soát, đánh giá các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thí điểm một số chính sách đang được triển khai có hiệu quả tốt, phát huy tác dụng để đề xuất tiếp tục thí điểm, bổ sung giải pháp phù hợp giúp tháo gỡ các điểm nghẽn, xóa bỏ ách tắc.

5. Yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát các văn bản quy phạm pháp luật dự kiến cần sửa đổi, bổ sung theo định hướng sửa đổi Hiến pháp, gửi Bộ Tư pháp tổng hợp xây dựng báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội đúng thời hạn.

II. Tại Phiên họp ngày 19 tháng 3 năm 2025, Chính phủ thảo luận, cho ý kiến đối với các dự án luật, đề nghị xây dựng Luật: (1) Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); (2) Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; (3) Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp; (4) Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Xây dựng tại Phiên họp, Chính phủ thống nhất chưa xem xét, cho ý kiến đối với các dự án Luật Cấp thoát nước và Luật Quản lý, phát triển đô thị.

Chính phủ quyết nghị các nội dung cụ thể như sau:

1. Về dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo

Chính phủ đánh giá cao Bộ Khoa học và Công nghệ đã tích cực khẩn trương phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án Luật nhằm thể chế hóa các đường lối chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; tiếp tục tạo hành lang pháp lý để giải quyết điểm nghẽn về cơ chế chính sách trong nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đơn giản hoá thủ tục hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền một cách tối đa; tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương, tổ chức khoa học và công nghệ, tổ chức chủ trì nghiên cứu và phát triển.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu đầy đủ ý kiến các Thành viên Chính phủ để hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng:

(1) Tiếp tục nghiên cứu, rà soát bám sát Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị liên quan đến khoa học và công nghệ, đặc biệt Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, kế thừa các chính sách tại Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia đảm bảo thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối chỉ đạo trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

(2) Xây dựng các cơ chế, chính sách của Luật theo hướng nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo cần tạo không gian nghiên cứu, sáng tạo mở cho các nhà khoa học, chấp nhận đổi mới, rủi ro, có độ trễ trong nghiên cứu khoa học và bảo hộ sở hữu trí tuệ.

(3) Tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến khoa học và công nghệ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trường hợp phát sinh vướng mắc cần sửa đổi, bổ sung thì xử lý cụ thể ngay tại Luật này để thực hiện hoặc đề xuất một luật sửa nhiều luật.

(4) Tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ các khái niệm, nội hàm để định nghĩa rõ ràng, chính xác, dễ hiểu; bổ sung cơ chế chính sách về thử nghiệm có kiểm soát; có chính sách cho các tổ chức khoa học và công nghệ cho khu vực công lập và tư nhân. Nghiên cứu bổ sung chính sách để tôn vinh người tài, nhà khoa học; các hình thức tôn vinh, giải thưởng phù hợp với thông lệ quốc tế và đảm bảo văn hóa Việt Nam.

(5) Rà soát xây dựng khung ưu đãi, đủ hấp dẫn phù hợp với điều kiện của Việt Nam để thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước sinh sống và làm việc tại Việt Nam (chính sách về nhà ở, visa, hợp đồng lao động...).

(6) Đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền triệt để hơn gắn với phân bổ nguồn lực và trách nhiệm của cá nhân, tập thể để tháo gỡ về thủ tục hành chính.

Giao Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan và trực tiếp làm việc với các Bộ chuyên ngành để rà soát hoàn thiện cơ chế, chính sách, báo cáo Thường trực Chính phủ; thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua đối với dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo xây dựng dự án Luật này.

2. Về dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi)

Chính phủ cơ bản thống nhất nội dung dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và đánh giá cao việc Bộ Khoa học và Công nghệ đã tích cực, chủ động phối hợp các Bộ, cơ quan, địa phương trong việc xây dựng dự án Luật. Yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu tối đa ý kiến các Thành viên Chính phủ, ý kiến các cơ quan liên quan, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đáp ứng các yêu cầu sau:

(1) Rà soát để thể chế hóa tại dự thảo Luật này các cơ chế, chính sách đặc thù liên quan đã được nêu tại Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

(2) Nội dung dự thảo Luật phải đúng thẩm quyền của Quốc hội, đúng với chủ trương về đổi mới công tác xây dựng pháp luật, phù hợp thực tiễn; bổ sung nội dung về trường hợp có các quy định pháp luật khác nhau về cùng một vấn đề liên quan đến lĩnh vực năng lượng nguyên tử thì ưu tiên áp dụng Luật này để tạo điều kiện triển khai nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam; các quy định phải ngắn gọn, cụ thể, dễ hiểu, dễ làm, dễ kiểm tra, giám sát; bảo đảm tính ổn định, lâu dài, thông thoáng và khả thi trong tổ chức thực hiện để các doanh nghiệp, nhà đầu tư yên tâm áp dụng.

(3) Tiếp tục rà soát, nghiên cứu một số vấn đề cụ thể: (i) Các khoản, điều, chương, mục dự thảo Luật, bảo đảm tính logic, không mâu thuẫn, quy định rõ trong Luật các điều khoản nào sẽ có hiệu lực ngay; bổ sung quy định về bảo đảm an toàn, an ninh các cơ sở hạt nhân như nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng nghiên cứu, quy định về cơ quan pháp quy hạt nhân và giải trình cụ thể về sự cần thiết; (ii) các quy định liên quan đến quyền con người, quyền công dân để quy định rõ trong dự thảo Luật; (iii) kinh nghiệm, pháp luật của các nước phát triển trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, các khuyến cáo của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để luật hóa các nội dung phù hợp với nhu cầu phát triển và đặc thù của Việt Nam, bảo đảm tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết.

(4) Tiếp tục rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh mạnh phân cấp, phân quyền nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân trong việc thực thi pháp luật, về phân cấp thẩm quyền cấp phép nhà máy hạt nhân, hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng Quốc hội quy định về nguyên tắc cơ bản, tiêu chí chung việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân, giao Bộ quản lý ngành hoặc cơ quan kỹ thuật chuyên ngành trực thuộc thực hiện cấp phép xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu đầy đủ chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, ý kiến các Thành viên Chính phủ, bảo đảm các quy định được diễn đạt cụ thể, dễ hiểu, tránh trường hợp nội dung dự thảo Luật quá dài và chi tiết hoặc quá ngắn, sơ lược; phối hợp với Bộ Tư pháp khẩn trương rà soát ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật bảo đảm chặt chẽ, đúng trình tự, thủ tục theo quy định, lưu ý báo cáo, phân tích rõ các nội dung được sửa đổi và bổ sung mới.

Giao Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Quốc hội để xem xét, thông qua đối với dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo xây dựng dự án Luật này.

3. Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Chính phủ đánh giá cao Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thống nhất các nội dung của Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả để thể chế hóa 04 nhóm chính sách được thông qua trong giai đoạn đề nghị xây dựng Luật và các chủ trương của Đảng về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả nhằm thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đề ra, trong đó có mục tiêu đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050 như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc lần thứ 26 (COP 26). Đồng thời, khắc phục các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành pháp luật liên quan đến lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Bộ Công Thương nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của Thành viên Chính phủ, ý kiến của các cơ quan liên quan hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật bảo đảm đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và trình bày rõ tại Tờ trình Chính phủ về 06 yêu cầu cần làm rõ được nêu tại Nghị quyết này. Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật lưu ý thêm các nội dung sau:

(1) Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có phạm vi, đối tượng rộng, cần được triển khai trong tất cả các công đoạn: sản xuất điện, truyền tải điện, phân phối điện và sử dụng điện (bao gồm cả sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng). Do đó, dự thảo Luật cần rà soát, nghiên cứu kỹ, quy định đầy đủ cho các đối tượng trong các công đoạn nói trên để đảm bảo việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được triển khai đồng bộ.

(2) Việc xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng các quy định ở pháp luật khác có liên quan mà có vướng mắc thì xem xét sửa đổi ngay tại Luật này hoặc đề xuất một luật sửa nhiều luật, bảo đảm sau khi Luật được ban hành có thể triển khai được ngay, phát huy tính khả thi cao.

Giao Bộ trưởng Bộ Công Thương thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến thông qua đối với dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn chỉ đạo xây dựng dự án Luật này.

4. Về đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.

Chính phủ đánh giá cao Bộ Tài chính đã chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan nghiên cứu, lập Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; thống nhất sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Doanh nghiệp nhằm thể chế đầy đủ các định hướng, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực thi các quy định của Luật Doanh nghiệp, phù hợp với thực tiễn; thực hiện đúng các cam kết của Việt Nam với Lực lượng đặc nhiệm tài chính (FATF).

Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp thu ý kiến các thành viên Chính phủ, các Bộ, cơ quan liên quan, hoàn thiện các chính sách của dự án Luật, đáp ứng các yêu cầu sau:

(1) Tiếp tục rà soát, thể chế hóa các chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng về phát triển doanh nghiệp; tháo gỡ những vướng mắc bất cập, tồn tại hạn chế của các quy định hiện hành;

(2) Kịp thời nghiên cứu, bổ sung quy định về chủ sở hữu hưởng lợi, bảo đảm thực hiện đúng, đầy đủ các cam kết của Việt Nam với FATF;

(3) Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt bỏ các quy định không còn hợp lý;

(4) Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, chủ thể tham gia;

(5) Thiết kế chính sách cần thông thoáng tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, bảo đảm tăng về số lượng doanh nghiệp, nâng cao về chất lượng, tăng cường tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, chủ động, tiên phong trong nghiên cứu chuyển giao khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy cho nền kinh tế nước ta phát triển nhanh, mạnh và bền vững;

(6) Trong công tác quản lý, cần chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát;

Bộ Tài chính khẩn trương phối hợp với Bộ Tư pháp chuẩn bị văn bản đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung dự án Luật này vào Chương trình lập pháp 2025 và cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung dự án Luật này vào Chương trình lập pháp năm 2025.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan chủ động soạn thảo nội dung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước ngày 05 tháng 4 năm 2025 để kịp thời báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội trình Quốc hội ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khoá XV.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo xây dựng dự án Luật này.

III. Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ tập trung chỉ đạo công tác xây dựng thể chế, pháp luật và chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ này