Công văn 3875/BVHTTDL-VP năm 2025 trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận được kiến nghị của cử tri các tỉnh: Quảng Nam (nay là Thành phố Đà Nẵng), Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) gửi tới trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến theo Công văn số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025 và Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo Công văn số 4814/VPCP-QHĐP ngày 31/5/2025 với nội dung như sau:

1. Cử tri các tỉnh: Quảng Nam, Kiên Giang kiến nghị:“Việc lộ, lọt thông tin cá nhân để tội phạm sử dụng sim rác gọi điện lừa đảo người dân qua không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp, gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng, bên cạnh đó là thông nhiều luồng, sai sự thật, gây hoang mang dư luận. Tuy việc quản lý sim đã được cơ quan chức năng yêu cầu đăng ký, nhưng chưa hiệu quả…; kiến nghị các Bộ, ngành trung ương tăng cường kiểm tra, xử lý và đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng sim rác, lợi dụng không gian mạng, sử dụng công nghệ cao, công nghệ AI… để thực hiện lừa đảo.”

2. Cử tri tỉnh Quảng Nam kiến nghị: tại mục 4, phần 2, Điều 1 Quyết định số 2214/QĐ-TTg ngày 28/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021 - 2026 có quy định việc xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa do Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương công nhận. Điều này không hợp lý, vì ngành văn hóa là cơ quan quản lý nhà nước chủ trì tham mưu, triển khai thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Mặt khác, Liên đoàn lao động là tổ chức chính trị - xã hội, chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, vận động, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động là chính, không có chức năng, nhiệm vụ, nguồn lực đảm bảo tham mưu công tác thẩm định, quyết định công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa. Đề nghị trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, sửa đổi Quyết định số 2214/QĐ-TTg ngày 28/12/2021 chuyển nhiệm vụ công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa từ Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sang cơ quan quản lý nhà nước ngành văn hóa chủ trì quyết định, Liên đoàn lao động là cơ quan phối hợp thực hiện để đảm bảo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xin trả lời như sau:

1. Đối với nội dung kiến nghị liên quan đến việc tăng cường kiểm tra, xử lý và đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng sim rác, lợi dụng không gian mạng, sử dụng công nghệ cao, công nghệ AI… để thực hiện lừa đảo

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xin cung cấp các thông tin như sau:

a. Về ngăn chặn lừa đảo qua mạng trực tuyến

Ngày 03/4/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 29/CĐ- TTg về đẩy mạnh công tác phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng.

Thực hiện hiệu quả các nội dung được giao tại Công điện số 29/CĐ-TTg, nhằm xử lý triệt để tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các nội dung sau:

(1) Tăng cường công tác nắm tình hình; chủ động phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh với tội phạm lừa đảo trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội.

(2) Phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông trong và ngoài ngành Công an xây dựng, đăng tải hàng trăm phóng sự cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng.

(3) Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp viễn thông đối sánh, làm sạch dữ liệu hơn 249 nghìn thông tin thuê bao di động qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; đồng thời, gửi tin nhắn đến các thuê bao di động cảnh báo về quản lý, sử dụng thuê bao di động tránh để các đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội; các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(4) Tổ chức triển khai, thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng trên toàn quốc (từ ngày 15/02/2025 - 14/8/2025) và các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội theo Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(5) Phối hợp với lực lượng chức năng của Lào, Campuchia, Philippines trong hợp tác đấu tranh chuyên án chung đối với các đối tượng lợi dụng địa bàn nước ngoài để hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản công dân trong nước[1].

Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội, Bộ Công an thực hiện đồng bộ các giải pháp từ phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ và đấu tranh trấn áp tội phạm, cụ thể:

(i) Phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, nhất là trên các phương tiện thông tin đại chúng và tại cộng đồng, trên các trang mạng xã hội về các phương thức, thủ đoạn hoạt động và hậu quả của tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội để các cơ quan, tổ chức, cá nhân và Nhân dân biết, cảnh giác, chủ động phòng ngừa, đấu tranh, kịp thời tố giác tội phạm. Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp viễn thông gửi tin nhắn đến các thuê bao di động cảnh báo về quản lý, sử dụng thuê bao di động tránh để các đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội; các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, giúp người dân nâng cao ý thức cảnh giác trước các phương thức hoạt động của tội phạm lợi dụng không gian mạng, tội phạm sử dụng công nghệ cao; mở đợt cao điểm tổng rà soát, kiểm tra, xử lý Sim rác, thuê bao điện thoại không chính chủ.

(ii) Phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động trên không gian mạng; thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật Giao dịch điện tử, Nghị định số 13/2023/NĐ-CP ngày 17/4/2023 của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân; Nghị định số 59/2022/NĐ-CP ngày 05/9/2022 của Chính phủ quy định về định danh và xác thực điện tử; đẩy mạnh thực hiện Đề án về “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030”, nhất là ứng dụng dữ liệu dân cư để xác thực thông tin thuê bao di động, loại bỏ “Sim rác”, xác thực tài khoản ngân hàng, xác thực sinh trắc học khi thực hiện các giao dịch trong thanh toán trực tuyến trên Internet, hạn chế các trường hợp sử dụng vào mục đích hoạt động lừa đảo; sử dụng tài khoản định danh điện tử (VNeID) trong các giao dịch điện tử, góp phần phòng ngừa tội phạm.

(iii) Tiếp tục chỉ đạo thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng trên toàn quốc; triển khai các biện pháp nghiệp vụ phòng ngừa, đấu tranh, xử lý nghiêm tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội; thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố; phối hợp Viện kiểm sát, Tòa án các cấp điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế phối hợp nhanh, “khẩn cấp” truy vết dòng tiền, tạm khóa, phong tỏa tài khoản liên quan đến hoạt động phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(iv) Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm mạng nói chung và phòng ngừa, xử lý hoạt động sử dụng không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng, nhất là chia sẻ xác minh thông tin, thu thập tài liệu, chứng cứ, đấu tranh, bắt giữ và chuyển giao đối tượng gây án, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt.

Về phía Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, căn cứ chức năng, nhiệm vụ và phạm vi quản lý lĩnh vực, Bộ đã tập trung triển khai nhiều giải pháp, tăng cường kiểm tra, giám sát và kịp thời xử lý các trường hợp lợi dụng mạng xã hội để quảng cáo không đúng sự thật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong thời gian qua, cụ thể:

(1) Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026). Theo đó, bổ sung Điều 15a vào sau Điều 15 Luật Quảng cáo năm 2012 về Quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, theo đó người chuyển tải sản phẩm quảng cáo: (i) Tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật có liên quan về việc cung cấp thông tin liên quan đến tính năng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khi thực hiện quảng cáo; (ii) Xác minh về độ tin cậy của người quảng cáo; kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ quảng cáo; trường hợp chưa sử dụng hoặc chưa hiểu rõ về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ thì không được giới thiệu về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ; (iii) Chịu trách nhiệm trước pháp luật trong trường hợp nội dung quảng cáo không bảo đảm các yêu cầu; (iv) Minh bạch trong hoạt động quảng cáo: công khai thông báo về việc thực hiện quảng cáo, phân biệt rõ ràng thông tin quảng cáo với thông tin đăng tải, chia sẻ thông thường trên mạng xã hội. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung Điều 23 Luật Quảng cáo 2012 về Quảng cáo trên mạng. Theo đó, hoạt động quảng cáo trên không gian mạng đã được quy định cụ thể, có quy định về dấu hiệu nhận biết hoạt động quảng cáo trên mạng; trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo trên mạng; yêu cầu giải pháp kiểm tra, giám sát nội dung quảng cáo; quy định cụ thể quyền và trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Bổ sung 01 Điều về yêu cầu đối với nội dung quảng cáo: nội dung quảng cáo phải trung thực, chính xác, rõ ràng; không gây hiểu nhầm về tính năng, chất lượng, công dụng, tác dụng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Trường hợp quảng cáo có yêu cầu phải ghi chú, khuyến cáo, cảnh báo thì phải thể hiện rõ ràng, đầy đủ, dễ tiếp cận.

(2) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành các Công văn gửi Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài phát thanh, truyền hình, Báo và Đài Phát thanh, truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các đơn vị hoạt động truyền hình, mạng xã hội trong nước và nước ngoài, trang thông tin điện tử tổng hợp, đại lý quảng cáo, nhãn hàng để triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công điện số 40/CĐ-TTg ngày 17/4/2025 và 55/CĐ-TTg ngày 02/5/2025, yêu cầu nghiêm túc tuân thủ các quy định pháp luật trong hoạt động quảng cáo và tăng cường quản lý, giám sát, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo thuốc, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Đồng thời, tại các buổi giao ban báo chí hàng tuần, Bộ cũng đã thường xuyên, chủ động định hướng, nhắc nhở, phổ biến tới các cơ quan báo chí, yêu cầu tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động quảng cáo nói chung và đặc biệt là quảng cáo thực phẩm, thực phẩm chức năng; yêu cầu các cơ quan báo chí phải chấn chỉnh, quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động của các phóng viên, biên tập viên, cán bộ, viên chức, người lao động trong việc tham gia quảng cáo các sản phẩm, thực phẩm liên quan đến sức khỏe người dân, cộng đồng. Cùng đó, chỉ đạo các cơ quan báo chí tăng cường truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, trang bị khả năng tự nhận diện quảng cáo sai sự thật, “thổi phồng công dụng” sản phẩm, chủ động kiểm tra thông tin về nguồn gốc, xuất xứ, công dụng, tính năng của thực phẩm trước khi sử dụng.

(3) Tăng cường kiểm tra, xử lý các đối tượng vi phạm, do các sản phẩm quảng cáo đa dạng, theo nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan theo nguyên tắc quảng cáo vi phạm liên quan đến ngành nào, ngành đó chịu trách nhiệm đánh giá, xác minh vi phạm và chủ động xử lý theo thẩm quyền đã được Chính phủ phân công tại Nghị định số 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 hướng dẫn thi hành Luật Quảng cáo. Trong thời gian qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành có liên quan để triển khai cơ chế phối hợp liên ngành tập trung rà soát, xử lý các trường hợp người nổi tiếng, các nghệ sĩ, người có ảnh hưởng trên mạng quảng cáo, tham gia quảng cáo các sản phẩm không đúng với chất lượng sản phẩm[2], gây ảnh hưởng đến niềm tin và sức khỏe của người dân .

Trong quá trình xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo tới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, bổ sung các quy định, chế tài xử lý vi phạm đảm bảo tính răn đe, nghiêm minh của pháp luật đối với các trường hợp người chuyển tải sản phẩm quảng cáo vi phạm pháp luật.

Đối với các quảng cáo trên mạng, đặc biệt trên các nền tảng quảng cáo xuyên biên giới, khó xác định được danh tính người quảng cáo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới chủ động rà quét AI để ngăn chặn nội dung và tài khoản quảng cáo vi phạm.

(4) Tăng cường triển khai đào tạo, tập huấn phổ biến pháp luật cho nghệ sĩ, KOL, nhất là các quy định pháp luật về cung cấp nội dung trên mạng, quảng cáo, nộp thuế; kết nối chặt chẽ với các công ty quảng cáo, truyền thông để phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo của nghệ sĩ, KOL.

(5) Triển khai các chiến dịch tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khả năng “tự đề kháng” cho người dân để nhận diện cảnh giác với quảng cáo có dấu hiệu vi phạm và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để xử lý.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận được kiến nghị của cử tri các tỉnh: Quảng Nam (nay là Thành phố Đà Nẵng), Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) gửi tới trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến theo Công văn số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025 và Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo Công văn số 4814/VPCP-QHĐP ngày 31/5/2025 với nội dung như sau:

1. Cử tri các tỉnh: Quảng Nam, Kiên Giang kiến nghị:“Việc lộ, lọt thông tin cá nhân để tội phạm sử dụng sim rác gọi điện lừa đảo người dân qua không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp, gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng, bên cạnh đó là thông nhiều luồng, sai sự thật, gây hoang mang dư luận. Tuy việc quản lý sim đã được cơ quan chức năng yêu cầu đăng ký, nhưng chưa hiệu quả…; kiến nghị các Bộ, ngành trung ương tăng cường kiểm tra, xử lý và đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng sim rác, lợi dụng không gian mạng, sử dụng công nghệ cao, công nghệ AI… để thực hiện lừa đảo.”

2. Cử tri tỉnh Quảng Nam kiến nghị: tại mục 4, phần 2, Điều 1 Quyết định số 2214/QĐ-TTg ngày 28/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021 - 2026 có quy định việc xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa do Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương công nhận. Điều này không hợp lý, vì ngành văn hóa là cơ quan quản lý nhà nước chủ trì tham mưu, triển khai thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Mặt khác, Liên đoàn lao động là tổ chức chính trị - xã hội, chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, vận động, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động là chính, không có chức năng, nhiệm vụ, nguồn lực đảm bảo tham mưu công tác thẩm định, quyết định công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa. Đề nghị trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, sửa đổi Quyết định số 2214/QĐ-TTg ngày 28/12/2021 chuyển nhiệm vụ công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa từ Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sang cơ quan quản lý nhà nước ngành văn hóa chủ trì quyết định, Liên đoàn lao động là cơ quan phối hợp thực hiện để đảm bảo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xin trả lời như sau:

1. Đối với nội dung kiến nghị liên quan đến việc tăng cường kiểm tra, xử lý và đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng sim rác, lợi dụng không gian mạng, sử dụng công nghệ cao, công nghệ AI… để thực hiện lừa đảo

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xin cung cấp các thông tin như sau:

a. Về ngăn chặn lừa đảo qua mạng trực tuyến

Ngày 03/4/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 29/CĐ- TTg về đẩy mạnh công tác phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng.

Thực hiện hiệu quả các nội dung được giao tại Công điện số 29/CĐ-TTg, nhằm xử lý triệt để tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các nội dung sau:

(1) Tăng cường công tác nắm tình hình; chủ động phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh với tội phạm lừa đảo trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội.

(2) Phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông trong và ngoài ngành Công an xây dựng, đăng tải hàng trăm phóng sự cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng.

(3) Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp viễn thông đối sánh, làm sạch dữ liệu hơn 249 nghìn thông tin thuê bao di động qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; đồng thời, gửi tin nhắn đến các thuê bao di động cảnh báo về quản lý, sử dụng thuê bao di động tránh để các đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội; các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(4) Tổ chức triển khai, thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng trên toàn quốc (từ ngày 15/02/2025 - 14/8/2025) và các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội theo Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(5) Phối hợp với lực lượng chức năng của Lào, Campuchia, Philippines trong hợp tác đấu tranh chuyên án chung đối với các đối tượng lợi dụng địa bàn nước ngoài để hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản công dân trong nước[1].

Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội, Bộ Công an thực hiện đồng bộ các giải pháp từ phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ và đấu tranh trấn áp tội phạm, cụ thể:

(i) Phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, nhất là trên các phương tiện thông tin đại chúng và tại cộng đồng, trên các trang mạng xã hội về các phương thức, thủ đoạn hoạt động và hậu quả của tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội để các cơ quan, tổ chức, cá nhân và Nhân dân biết, cảnh giác, chủ động phòng ngừa, đấu tranh, kịp thời tố giác tội phạm. Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp viễn thông gửi tin nhắn đến các thuê bao di động cảnh báo về quản lý, sử dụng thuê bao di động tránh để các đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội; các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, giúp người dân nâng cao ý thức cảnh giác trước các phương thức hoạt động của tội phạm lợi dụng không gian mạng, tội phạm sử dụng công nghệ cao; mở đợt cao điểm tổng rà soát, kiểm tra, xử lý Sim rác, thuê bao điện thoại không chính chủ.

(ii) Phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động trên không gian mạng; thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật Giao dịch điện tử, Nghị định số 13/2023/NĐ-CP ngày 17/4/2023 của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân; Nghị định số 59/2022/NĐ-CP ngày 05/9/2022 của Chính phủ quy định về định danh và xác thực điện tử; đẩy mạnh thực hiện Đề án về “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030”, nhất là ứng dụng dữ liệu dân cư để xác thực thông tin thuê bao di động, loại bỏ “Sim rác”, xác thực tài khoản ngân hàng, xác thực sinh trắc học khi thực hiện các giao dịch trong thanh toán trực tuyến trên Internet, hạn chế các trường hợp sử dụng vào mục đích hoạt động lừa đảo; sử dụng tài khoản định danh điện tử (VNeID) trong các giao dịch điện tử, góp phần phòng ngừa tội phạm.

(iii) Tiếp tục chỉ đạo thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng trên toàn quốc; triển khai các biện pháp nghiệp vụ phòng ngừa, đấu tranh, xử lý nghiêm tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội; thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố; phối hợp Viện kiểm sát, Tòa án các cấp điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế phối hợp nhanh, “khẩn cấp” truy vết dòng tiền, tạm khóa, phong tỏa tài khoản liên quan đến hoạt động phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

(iv) Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm mạng nói chung và phòng ngừa, xử lý hoạt động sử dụng không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng, nhất là chia sẻ xác minh thông tin, thu thập tài liệu, chứng cứ, đấu tranh, bắt giữ và chuyển giao đối tượng gây án, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt.

Về phía Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, căn cứ chức năng, nhiệm vụ và phạm vi quản lý lĩnh vực, Bộ đã tập trung triển khai nhiều giải pháp, tăng cường kiểm tra, giám sát và kịp thời xử lý các trường hợp lợi dụng mạng xã hội để quảng cáo không đúng sự thật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong thời gian qua, cụ thể:

(1) Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026). Theo đó, bổ sung Điều 15a vào sau Điều 15 Luật Quảng cáo năm 2012 về Quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, theo đó người chuyển tải sản phẩm quảng cáo: (i) Tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật có liên quan về việc cung cấp thông tin liên quan đến tính năng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khi thực hiện quảng cáo; (ii) Xác minh về độ tin cậy của người quảng cáo; kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ quảng cáo; trường hợp chưa sử dụng hoặc chưa hiểu rõ về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ thì không được giới thiệu về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ; (iii) Chịu trách nhiệm trước pháp luật trong trường hợp nội dung quảng cáo không bảo đảm các yêu cầu; (iv) Minh bạch trong hoạt động quảng cáo: công khai thông báo về việc thực hiện quảng cáo, phân biệt rõ ràng thông tin quảng cáo với thông tin đăng tải, chia sẻ thông thường trên mạng xã hội. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung Điều 23 Luật Quảng cáo 2012 về Quảng cáo trên mạng. Theo đó, hoạt động quảng cáo trên không gian mạng đã được quy định cụ thể, có quy định về dấu hiệu nhận biết hoạt động quảng cáo trên mạng; trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo trên mạng; yêu cầu giải pháp kiểm tra, giám sát nội dung quảng cáo; quy định cụ thể quyền và trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Bổ sung 01 Điều về yêu cầu đối với nội dung quảng cáo: nội dung quảng cáo phải trung thực, chính xác, rõ ràng; không gây hiểu nhầm về tính năng, chất lượng, công dụng, tác dụng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Trường hợp quảng cáo có yêu cầu phải ghi chú, khuyến cáo, cảnh báo thì phải thể hiện rõ ràng, đầy đủ, dễ tiếp cận.

(2) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành các Công văn gửi Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài phát thanh, truyền hình, Báo và Đài Phát thanh, truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các đơn vị hoạt động truyền hình, mạng xã hội trong nước và nước ngoài, trang thông tin điện tử tổng hợp, đại lý quảng cáo, nhãn hàng để triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công điện số 40/CĐ-TTg ngày 17/4/2025 và 55/CĐ-TTg ngày 02/5/2025, yêu cầu nghiêm túc tuân thủ các quy định pháp luật trong hoạt động quảng cáo và tăng cường quản lý, giám sát, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo thuốc, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Đồng thời, tại các buổi giao ban báo chí hàng tuần, Bộ cũng đã thường xuyên, chủ động định hướng, nhắc nhở, phổ biến tới các cơ quan báo chí, yêu cầu tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động quảng cáo nói chung và đặc biệt là quảng cáo thực phẩm, thực phẩm chức năng; yêu cầu các cơ quan báo chí phải chấn chỉnh, quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động của các phóng viên, biên tập viên, cán bộ, viên chức, người lao động trong việc tham gia quảng cáo các sản phẩm, thực phẩm liên quan đến sức khỏe người dân, cộng đồng. Cùng đó, chỉ đạo các cơ quan báo chí tăng cường truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, trang bị khả năng tự nhận diện quảng cáo sai sự thật, “thổi phồng công dụng” sản phẩm, chủ động kiểm tra thông tin về nguồn gốc, xuất xứ, công dụng, tính năng của thực phẩm trước khi sử dụng.

(3) Tăng cường kiểm tra, xử lý các đối tượng vi phạm, do các sản phẩm quảng cáo đa dạng, theo nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan theo nguyên tắc quảng cáo vi phạm liên quan đến ngành nào, ngành đó chịu trách nhiệm đánh giá, xác minh vi phạm và chủ động xử lý theo thẩm quyền đã được Chính phủ phân công tại Nghị định số 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 hướng dẫn thi hành Luật Quảng cáo. Trong thời gian qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành có liên quan để triển khai cơ chế phối hợp liên ngành tập trung rà soát, xử lý các trường hợp người nổi tiếng, các nghệ sĩ, người có ảnh hưởng trên mạng quảng cáo, tham gia quảng cáo các sản phẩm không đúng với chất lượng sản phẩm[2], gây ảnh hưởng đến niềm tin và sức khỏe của người dân .

Trong quá trình xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo tới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, bổ sung các quy định, chế tài xử lý vi phạm đảm bảo tính răn đe, nghiêm minh của pháp luật đối với các trường hợp người chuyển tải sản phẩm quảng cáo vi phạm pháp luật.

Đối với các quảng cáo trên mạng, đặc biệt trên các nền tảng quảng cáo xuyên biên giới, khó xác định được danh tính người quảng cáo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới chủ động rà quét AI để ngăn chặn nội dung và tài khoản quảng cáo vi phạm.

(4) Tăng cường triển khai đào tạo, tập huấn phổ biến pháp luật cho nghệ sĩ, KOL, nhất là các quy định pháp luật về cung cấp nội dung trên mạng, quảng cáo, nộp thuế; kết nối chặt chẽ với các công ty quảng cáo, truyền thông để phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo của nghệ sĩ, KOL.

(5) Triển khai các chiến dịch tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khả năng “tự đề kháng” cho người dân để nhận diện cảnh giác với quảng cáo có dấu hiệu vi phạm và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để xử lý.

b. Về quản lý SIM điện thoại di động:

Nhằm ngăn chặn việc sử dụng SIM rác, SIM không chính chủ để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tập trung triển khai các giải pháp sau:

(1) Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Viễn thông năm 2023 (có hiệu lực từ 01/7/2024), trong đó bổ sung quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trong việc xác thực, quản lý thông tin thuê bao, xử lý các SIM có thông tin không đầy đủ, không chính xác.

(2) Tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 163/2024/NĐ-CP ngày 24/12/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Viễn thông năm 2023. Nghị định đã quy định chi tiết về việc tiếp nhận đăng ký thông tin thuê bao di động mặt đất; xác thực thông tin thuê bao trong đó đặc biệt đã yêu cầu tất cả các thuê bao chỉ được đăng ký sau khi có thông tin được xác thực đảm bảo trùng khớp với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, đồng thời xác thực qua video call,… hạn chế tối đa tình trạng SIM kích hoạt sẵn.

(3) Trước khi Nghị định số 163/2024/NĐ-CP có hiệu lực, từ năm 2023, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chỉ đạo, hướng dẫn các nhà mạng triển khai nhiều biện pháp yêu cầu xác thực chính chủ đăng ký (đối soát với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, video call,...). Theo đó, các doanh nghiệp đã xác thực hơn 125 triệu thông tin thuê bao với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, từ đó xử lý hơn 17 triệu thông tin thuê bao có thông tin chưa trùng khớp (chuẩn hoá 11 triệu thông tin thuê bao, chặn 06 triệu thông tin thuê bao); hoàn thành việc rà soát, chuẩn hoá hơn 06 triệu thuê bao thuộc tập sở hữu từ 04 SIM/giấy tờ trở lên.

(4) Ban hành văn bản thông báo gửi các doanh nghiệp viễn thông, từ ngày 15/4/2024, nếu phát hiện vi phạm về SIM rác thì sẽ đình chỉ phát triển thuê bao mới của doanh nghiệp.

Trên cơ sở các quy định của Luật Viễn thông, Nghị định số 163/2024/NĐ-CP đã xác định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp viễn thông trong việc bảo đảm thông tin thuê bao được xác thực, lưu giữ đúng quy định, trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tăng cường triển khai các giải pháp sau:

(i) Phối hợp với Bộ Công an tổ chức Đoàn kiểm tra liên ngành trên toàn quốc để kiểm tra trực tiếp tại các doanh nghiệp viễn thông di động về công tác quản lý thông tin thuê bao, xử lý SIM rác (tập trung vào các tập thuê bao đã bị phản ánh; tập thuê bao sở hữu nhiều SIM; tập thuê bao chưa đối soát, xác thực với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, …) của các doanh nghiệp, từ đó xử lý nghiêm minh theo quy định như đình chỉ phát triển thuê bao mới, kiến nghị các cấp có thẩm quyền xem xét trách nhiệm của người đứng đầu; công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng; chuyển cơ quan công an xử lý đối với các trường hợp có dấu hiệu hình sự… đối với các trường hợp vi phạm.

(ii) Tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật về quản lý thông tin thuê bao; tham mưu trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, đảm bảo xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm nhất là với các hành vi cho thuê, mượn thông tin cá nhân để đăng ký, sử dụng trái quy định; nghiên cứu giải pháp cho phép ngăn chặn ngay các thuê bao có dấu hiệu lợi dụng mạng viễn thông để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

(iii) Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm của bản thân trong việc đảm bảo SIM chính chủ trên các phương tiện thông tin đại chúng.

2. Đối với nội dung kiến nghị đề xuất chuyển nhiệm vụ công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa từ Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sang cơ quan quản lý nhà nước ngành văn hóa

Về cơ sở pháp lý, ngày 15/6/2022, Quốc hội đã ban hành Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, trong đó danh hiệu “cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa” không nằm trong hệ thống các danh hiệu thi đua của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Do đó, Chính phủ hoặc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Bộ tiêu chí, trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu “Cơ quan đạt chuẩn văn hóa”, “Doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”, “Đơn vị đạt chuẩn văn hóa” để áp dụng chung trên phạm vi cả nước là không có căn cứ pháp luật.

Về tình hình thực tế, ngày 28/12/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2214/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021 - 2026, theo đó Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương và các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa; đẩy mạnh các hoạt động chỉ đạo, tổ chức xây dựng đời sống văn hóa công nhân ở khu công nghiệp, khu chế xuất.

Ngày 10/5/2022, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ban hành Hướng dẫn số 58/HD-TLĐ về việc triển khai thực hiện Quyết định số 2214/QĐ-TTg với các nội dung hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc, tiêu chuẩn, trình tự đăng ký, xét và công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Theo đó, vai trò tổ chức công đoàn trong xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa đã được củng cố, thể hiện rõ vai trò chủ trì của tổ chức công đoàn trong việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

Theo kết quả báo cáo, đánh giá thực tiễn của địa phương, trong giai đoạn vừa qua, phong trào xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa được các cấp công đoàn quan tâm triển khai đạt hiệu quả. Các cấp công đoàn nghiêm túc triển khai phong trào ở cấp mình, hướng dẫn các công đoàn cơ sở trực thuộc phối hợp với thủ trưởng cơ quan, đơn vị và chủ doanh nghiệp quán triệt trong đoàn viên về mục đích, ý nghĩa và nội dung cụ thể của phong trào. Các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp trên cả nước đã tích cực hưởng ứng tham gia, thực hiện đăng ký tham gia xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa giai đoạn 2021 - 2026.

Trên cơ sở đó, việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giữ vai trò chủ trì triển khai thực hiện công tác xây dựng, công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa theo Quyết định số 2214/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là phù hợp với tình hình thực tiễn triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021 - 2026.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trân trọng gửi tới Đoàn Đại biểu Quốc hội các tỉnh: Quảng Nam (nay là Thành phố Đà Nẵng), Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) để trả lời cử tri./.