Báo cáo 243/BC-BCA tổng kết công tác phòng, chống ma tuý năm 2024 và phương hướng công tác trọng tâm năm 2025 do Bộ Công an ban hành

BÁO CÁO

TỔNG KẾT CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG MA TÚY NĂM 2024 VÀ PHƯƠNG HƯỚNG CÔNG TÁC TRỌNG TÂM NĂM 2025

Thực hiện Chương trình công tác năm của Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm (Ủy ban Quốc gia), Bộ Công an - Cơ quan Thường trực phòng, chống ma túy báo cáo tổng kết công tác phòng, chống ma túy năm 2024 và phương hướng công tác trọng tâm năm 2025, như sau:

I. TÌNH HÌNH

1. Tình hình tội phạm ma túy trên các tuyến trọng điểm

Năm 2024, tình hình ma túy toàn cầu chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tình trạng suy thoái kinh tế, căng thẳng chính trị, xung đột vũ trang tại nhiều khu vực... Bên cạnh đó, sự bùng nổ các dịch vụ trực tuyến và không gian mạng tạo điều kiện để tội phạm ma túy thay đổi phương thức hoạt động, dễ dàng tiếp cận các tiền chất và hóa chất thiết yếu cho việc sản xuất ma túy, mua bán bất hợp pháp các chất ma túy; đặc biệt đã xuất hiện nhiều loại ma túy "cực độc" có nguy cơ gây tử vong cao[1]. Các tổ chức, đường dây tội phạm ma túy mở rộng hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy tại nhiều quốc gia, khu vực với tính liên kết giữa các thị trường ma túy ngày càng chặt chẽ hơn làm cho nguồn cung ma túy toàn cầu tiếp tục gia tăng.

Tại Việt Nam, do chịu tác động của tình hình ma túy trên thế giới và khu vực, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta tiếp tục diễn biến phức tạp. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ngày càng tinh vi, liều lĩnh, liên tục thay đổi, manh động, sẵn sàng trang bị các loại vũ khí, chống trả, gây khó khăn, nguy hiểm cho lực lượng chức năng trong quá trình đấu tranh, bắt giữ. Đáng chú ý:

Tuyến Tây Bắc được xác định là tuyến trọng điểm, phức tạp do chịu ảnh hưởng trực tiếp của tình hình tội phạm ma túy từ khu vực Tam giác vàng. Nguồn ma túy chủ yếu được vận chuyển từ khu vực Tam giác vàng qua các tỉnh Bò Kẹo, U Đôm Xay về khu vực biên giới các tỉnh Luông Pha Băng, Phông Sa Lỳ, Hủa Phăn của Lào tiếp giáp với Việt Nam; khi có cơ hội các đối tượng vận chuyển ma túy qua biên giới vào các tỉnh Sơn La, Điện Biên. Bên cạnh đó, các đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm lẩn trốn tại địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình và huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên cấu kết, móc nối với các đối tượng trong nước và các đối tượng ở các nước Lào, Myanmar, Trung Quốc để hình thành các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào vào Việt Nam và đưa sang Trung Quốc tiêu thụ...

Tuyến Đông Bắc có dấu hiệu phức tạp trở lại, trở thành nơi tập trung các đầu mối tiêu thụ; dễ phát sinh các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy. Thời gian gần đây, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Việt Nam sang Trung Quốc qua biên giới đường bộ (Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn) có dấu hiệu gia tăng. Một số điểm trên hàng rào biên giới giữa Việt Nam - Trung Quốc bị người dân phá dỡ làm đường mòn đi lại được các đối tượng lợi dụng để vận chuyển ma túy sang Trung Quốc. Các đối tượng thường móc nối với người Lào, người Trung Quốc, hình thành các đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy khép kín hoạt động liên tuyến, liên tỉnh, xuyên quốc gia.

Tuyến Bắc miền Trung - Tây Nguyên tiếp tục diễn biến phức tạp với nguồn ma túy được mua bán, vận chuyển trái phép từ Lào, Campuchia vào nội địa. Các đối tượng trong nước câu kết với các đối tượng sống ở khu vực giáp biên để điều hành hoạt động mua bán ma túy; đồng thời thuê các nhóm người Lào vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới vào địa bàn các tỉnh giáp biên Việt Nam. Đặc biệt đã phát hiện số lượng lớn (hàng tấn) ma túy tổng hợp được một số đối tượng người Trung Quốc mở xưởng điều chế, sản xuất ngay tại Lào; sau đó vận chuyển vào Việt Nam rồi vận chuyển đi nước thứ ba (Đài Loan - Trung Quốc). Thời gian gần đây xuất hiện tình trạng các đối tượng cất giấu ma túy trong các vali được vận chuyển bằng xe ô tô qua cửa khẩu vào Việt Nam[2].

Tuyến Tây Nam: Các đối tượng gia tăng hoạt động vận chuyển ma túy từ khu vực Tam giác vàng vào Campuchia; tiếp tục biến Campuchia trở thành một trong những địa bàn sản xuất, điều chế ma túy tổng hợp (chủ yếu là ketamine), tạo ra áp lực lớn đối với tình hình ma túy ở nước ta. Bên cạnh đó, tình hình người Việt phạm tội về ma túy tại Campuchia có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Trong đó, nhiều đối tượng thường xuyên qua lại Campuchia làm ăn, sinh sống, cầm đầu hoặc câu kết với đối tượng người Trung Quốc hình thành các đường dây vận chuyển ma túy từ Campuchia (qua các tỉnh Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, Bình Phước, An Giang) và từ Lào (qua các tỉnh Bắc miền Trung) về địa bàn TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh giáp ranh (Bình Dương, Đồng Nai, Long An...); sau đó được phân phối cho các “đại lý” mua bán và đầu mối tiêu thụ tại các tỉnh, thành phía Nam hoặc để ngụy trang trong các loại hàng hóa rồi dùng các công ty do các đối tượng thành lập để xuất đi nước thứ 3 tiêu thụ (như: Úc, Đài Loan - Trung Quốc, Nhật Bản...).

Tuyến hàng không, bưu điện diễn biến rất phức tạp[3]. Các đối tượng lợi dụng hình thức chuyển phát nhanh, ký gửi hàng hóa qua tuyến hàng không sân bay quốc tế Nội Bài (TP. Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh), Đà Nẵng từ các nước Châu Âu, Châu Mỹ để ngụy trang cất giấu ma túy vận chuyển vào trong nước[4].

Tuyến đường biển tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường[5]. Lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều vụ ma túy trôi dạt trên khu vực biển miền Trung, miền Nam, trong đó có vụ ma túy gắn thiết bị định vị GPS[6]. Các đối tượng lợi dụng tuyến đường biển, sử dụng tàu, thuyền đi đến vùng biển quốc tế giáp ranh với Việt Nam để mua bán, giao nhận ma túy hoặc thả các bao, phao cứu sinh cất giấu ma túy, có gắn định vị GPS theo luồng nước hoặc thả trôi ma túy tại các tọa độ, vị trí quy ước trước; sau đó thông báo cho các đối tượng khác theo định vị nhận ma túy. Đặc biệt, trên tuyến xuất hiện tình trạng các nhóm đối tượng cung cấp trái phép chất ma túy cho ngư dân, lao động làm thuê trên các tàu cá (chủ yếu trên khu vực biển miền Trung, phía Nam).

Tình hình tội phạm ma túy hoạt động với phương thức thủ đoạn mới, lợi dụng công nghệ cao, nhất là không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp. Xuất hiện tình trạng sử dụng thiết bị máy bay không người lái (flycam) để vận chuyển trái phép chất ma túy[7]. Đặc biệt, các đối tượng gia tăng sử dụng các hội nhóm mạng xã hội (như: zalo, facebook, telegram...) để quảng cáo, giao dịch, mua bán, lôi kéo, rủ rê, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Số điểm, tụ điểm về ma túy trên không gian mạng có xu hướng gia tăng. Trong năm 2024, Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh ngăn chặn 662 hội nhóm, fanpage, các tài khoản cá nhân trên mạng xã hội facebook có hoạt động quảng cáo, mua bán trái phép chất ma túy với hàng chục nghìn lượt người theo dõi, hàng trăm bài đăng mỗi ngày.

2. Tình hình trồng trái phép cây có chứa chất ma túy: Cơ bản được kiểm soát; tuy nhiên tại địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên vẫn xảy ra tình trạng gieo trồng cây thuốc phiện, cây cần sa xen lẫn với các loại hoa màu, diện tích gieo trồng nhỏ lẻ; cùng với gia tăng hoạt động sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, mua bán cây, quả thuốc phiện, rượu ngâm các sản phẩm từ cây thuốc phiện. Đáng chú ý tiếp tục phát hiện tình trạng trồng cây cần sa tại nhà riêng ở một số đô thị lớn và trong nhà xưởng tại các khu công nghiệp, khu đô thị ở phía Nam[8].

3. Tình hình sử dụng trái phép ma túy: Tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm về an ninh trật tự (ANTT)[9]. Thời gian gần đây nổi lên tình trạng các đối tượng thuê, sử dụng nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, căn hộ chung cư, resort nghỉ dưỡng cao cấp để tổ chức sử dụng trái phép ma túy. Hiện cả nước có 183 điểm phức tạp, 04 tụ điểm phức tạp về ma tuý, 2.969 điểm nguy cơ phức tạp về ma túy, 4.077 đối tượng bán lẻ ma túy. Đáng chú ý, xuất hiện nhiều vụ việc có cán bộ, công chức nhà nước, văn nghệ sĩ tham gia tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy[10]. Tình trạng sử dụng “bóng cười” và ma túy “núp bóng”, tẩm ướp, pha trộn vào thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử... gia tăng phức tạp, nhất là trong thanh, thiếu niên, tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm về ANTT[11].

4. Tình hình người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy

Tính đến 12/01/2025, toàn quốc có 249.072 người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy; trong đó có: 41.574 người sử dụng trái phép chất ma túy, 181.898 người nghiện ma túy, 25.600 người bị quản lý sau cai nghiện ma túy. Tổng số người nghiện ma túy ở ngoài xã hội: 75.917 người (chiếm 41,7%); trong cơ sở cai nghiện: 50.777 người; trong các trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng: 55.204 phạm nhân. Toàn quốc hiện có 989 người bị loạn thần “ngáo đá”.

Đây được xác định là “nguồn cầu” tiêu thụ ma túy lớn, gây áp lực cho công tác phòng, chống ma túy, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao gây mất an ninh trật tự tại các địa phương. Trong năm 2024 có 25.951 người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vi phạm pháp luật, trong đó: Vi phạm hành chính: 8.119 đối tượng (vi phạm hành chính về ma tuý: 7.004 đối tượng; vi phạm hành chính khác 1.115 đối tượng); phạm tội: 17.832 đối tượng (phạm tội về ma tuý: 15.663 đối tượng; phạm tội khác: 2.169 đối tượng); xảy ra 36 vụ án xâm phạm trật tự xã hội do 36 đối tượng loạn thần “ngáo đá” gây ra, trong đó có 05 vụ giết người, 07 vụ cố ý gây thương tích, còn lại là chống người thi hành công vụ, huỷ hoại tài sản, gây rối trật tự công cộng, bắt giữ người trái pháp luật... Đáng chú ý, tình trạng người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, nhất là lái xe tải, xe khách, xe taxi dương tính với chất ma túy tiếp tục tăng; trong đó đã phát hiện, xử lý 5.175 trường hợp lái xe dương tính với chất ma túy (chiếm 0,12% tổng số vi phạm về trật tự an toàn giao thông; tăng 2.240 trường hợp, tương đương 76,3% so với năm 2023).

II. KẾT QUẢ CÁC MẶT CÔNG TÁC

1. Công tác tham mưu, chỉ đạo

Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030; chỉ đạo Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 theo chỉ đạo của Bộ Chính trị. Ủy ban Quốc gia tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, ban hành Chương trình công tác năm 2024; chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các chủ trương, giải pháp đồng bộ trên các mặt “giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại” trong công tác phòng, chống ma túy.

Bộ Công an thực hiện có hiệu quả chức năng thường trực trong tham mưu, hướng dẫn, đôn đốc, triển khai các mặt công tác phòng, chống ma túy. Nổi bật là tham mưu tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy (trong đó đã trình Bộ Chính trị Tờ trình số 310-TTr/ĐUCA, Báo cáo số 563 BC/ĐUCA ngày 11/12/2024 và dự thảo Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị); chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan[12] tham mưu Chính phủ xây dựng, hoàn thiện trình Quốc hội thông qua Nghị quyết số 163/2024/QH15 ngày 27/11/2024 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; tổ chức sơ kết 02 năm thực hiện Luật Phòng, chống ma túy năm 2021; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025; tham mưu ban hành và triển khai Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030; triển khai Chương trình công tác phòng, chống ma túy năm 2024 của Ủy ban Quốc gia; triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy, tạo lan tỏa sâu rộng trong các cấp, các ngành và quần chúng nhân dân.

Tổ chức chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai nhiều giải pháp đột phá nhằm kéo giảm nguồn cầu ma túy như ban hành, triển khai Kế hoạch số 483/KH-BCA-C04 ngày 07/10/2024 về cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy; tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai các giải pháp về giảm nguồn cầu về ma túy[13]. Chỉ đạo triển khai có hiệu quả các Dự án về phòng, chống ma túy; thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh, các cao điểm tuyên truyền, tấn công trấn áp tội phạm về ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; đẩy mạnh công tác phối hợp liên ngành, nhất là với các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma tuý[14], tăng cường công tác quản lý đối tượng, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, quản lý sau cai, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, bảo đảm an ninh, trật tự...

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát Biển tăng cường kiểm soát, mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy trên các tuyến biên giới và trên biển; đấu tranh triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia. Bộ Tài chính chỉ đạo ngành Hải quan tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hàng hóa, loại hình xuất, nhập khẩu tiềm ẩn nguy cơ cất giấu, vận chuyển trái phép ma túy, tiền chất; kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép chất ma túy và tiền chất qua biên giới; ban hành 13 cảnh báo nghiệp vụ toàn ngành về phương thức, thủ đoạn mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xây dựng Thông tư hướng dẫn xếp hạng Cơ sở cai nghiện ma túy công lập và Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ cai nghiện ma túy; chỉ đạo kiểm tra, chấn chỉnh việc tổ chức hoạt động của các cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện. Bộ Y tế trình Chính phủ ban hành Nghị định số 141/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống HIV/AIDS, trong đó bổ sung quy định về điều trị methadone; chỉ đạo các Sở Y tế tiếp tục mở rộng Trạm y tế xác định tình trạng nghiện; ban hành Thông tư quy định đặc điểm kinh tế - kỹ thuật dịch vụ y tế dự phòng về lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS tại cơ sở y tế công lập (bao gồm dịch vụ xác định tình trạng nghiện ma túy), Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone tại các đơn vị sự nghiệp công lập; ban hành quy trình kỹ thuật điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone và xác định tình trạng nghiện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn và phối hợp với Bộ Công an xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ; ma túy đến năm 2030; tham mưu tổ chức thẩm định cấp nhà nước đối với Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình. Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai Chương trình phối hợp số 03/CTrPHBCA-BGDĐT với Bộ Công an về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy trong các cơ sở giáo dục giai đoạn 2024 - 2030. Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở và các nhà mạng viễn thông tăng thời lượng, tần suất và đa dạng các hình thức, nội dung truyền thông về phòng, chống ma túy; chủ động định hướng, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho báo chí và các phương thức truyền thông về phòng, chống ma túy.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo triển khai Đề án “Phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch”. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo phối hợp với Công an các địa phương kiểm tra, phát hiện, triệt phá cây trồng có chứa chất ma túy; kiểm soát chặt chẽ việc sản xuất, nhập khẩu, buôn bán, sử dụng thuốc thú y, nguyên liệu thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất. Bộ Công Thương xây dựng Luật hóa chất sửa đổi, bổ sung, trong đó có nội dung quản lý chặt chẽ từ khâu cấp phép tiền chất công nghiệp đến hậu kiểm việc sử dụng tiền chất công nghiệp, không để thất thoát tiền chất công nghiệp vào các mục đích bất hợp pháp; ban hành Kế hoạch kiểm tra, thanh tra năm 2024 đối với 35 doanh nghiệp có hoạt động hóa chất.

BÁO CÁO

TỔNG KẾT CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG MA TÚY NĂM 2024 VÀ PHƯƠNG HƯỚNG CÔNG TÁC TRỌNG TÂM NĂM 2025

Thực hiện Chương trình công tác năm của Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm (Ủy ban Quốc gia), Bộ Công an - Cơ quan Thường trực phòng, chống ma túy báo cáo tổng kết công tác phòng, chống ma túy năm 2024 và phương hướng công tác trọng tâm năm 2025, như sau:

I. TÌNH HÌNH

1. Tình hình tội phạm ma túy trên các tuyến trọng điểm

Năm 2024, tình hình ma túy toàn cầu chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tình trạng suy thoái kinh tế, căng thẳng chính trị, xung đột vũ trang tại nhiều khu vực... Bên cạnh đó, sự bùng nổ các dịch vụ trực tuyến và không gian mạng tạo điều kiện để tội phạm ma túy thay đổi phương thức hoạt động, dễ dàng tiếp cận các tiền chất và hóa chất thiết yếu cho việc sản xuất ma túy, mua bán bất hợp pháp các chất ma túy; đặc biệt đã xuất hiện nhiều loại ma túy "cực độc" có nguy cơ gây tử vong cao[1]. Các tổ chức, đường dây tội phạm ma túy mở rộng hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy tại nhiều quốc gia, khu vực với tính liên kết giữa các thị trường ma túy ngày càng chặt chẽ hơn làm cho nguồn cung ma túy toàn cầu tiếp tục gia tăng.

Tại Việt Nam, do chịu tác động của tình hình ma túy trên thế giới và khu vực, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta tiếp tục diễn biến phức tạp. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ngày càng tinh vi, liều lĩnh, liên tục thay đổi, manh động, sẵn sàng trang bị các loại vũ khí, chống trả, gây khó khăn, nguy hiểm cho lực lượng chức năng trong quá trình đấu tranh, bắt giữ. Đáng chú ý:

Tuyến Tây Bắc được xác định là tuyến trọng điểm, phức tạp do chịu ảnh hưởng trực tiếp của tình hình tội phạm ma túy từ khu vực Tam giác vàng. Nguồn ma túy chủ yếu được vận chuyển từ khu vực Tam giác vàng qua các tỉnh Bò Kẹo, U Đôm Xay về khu vực biên giới các tỉnh Luông Pha Băng, Phông Sa Lỳ, Hủa Phăn của Lào tiếp giáp với Việt Nam; khi có cơ hội các đối tượng vận chuyển ma túy qua biên giới vào các tỉnh Sơn La, Điện Biên. Bên cạnh đó, các đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm lẩn trốn tại địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình và huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên cấu kết, móc nối với các đối tượng trong nước và các đối tượng ở các nước Lào, Myanmar, Trung Quốc để hình thành các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào vào Việt Nam và đưa sang Trung Quốc tiêu thụ...

Tuyến Đông Bắc có dấu hiệu phức tạp trở lại, trở thành nơi tập trung các đầu mối tiêu thụ; dễ phát sinh các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy. Thời gian gần đây, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Việt Nam sang Trung Quốc qua biên giới đường bộ (Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn) có dấu hiệu gia tăng. Một số điểm trên hàng rào biên giới giữa Việt Nam - Trung Quốc bị người dân phá dỡ làm đường mòn đi lại được các đối tượng lợi dụng để vận chuyển ma túy sang Trung Quốc. Các đối tượng thường móc nối với người Lào, người Trung Quốc, hình thành các đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy khép kín hoạt động liên tuyến, liên tỉnh, xuyên quốc gia.

Tuyến Bắc miền Trung - Tây Nguyên tiếp tục diễn biến phức tạp với nguồn ma túy được mua bán, vận chuyển trái phép từ Lào, Campuchia vào nội địa. Các đối tượng trong nước câu kết với các đối tượng sống ở khu vực giáp biên để điều hành hoạt động mua bán ma túy; đồng thời thuê các nhóm người Lào vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới vào địa bàn các tỉnh giáp biên Việt Nam. Đặc biệt đã phát hiện số lượng lớn (hàng tấn) ma túy tổng hợp được một số đối tượng người Trung Quốc mở xưởng điều chế, sản xuất ngay tại Lào; sau đó vận chuyển vào Việt Nam rồi vận chuyển đi nước thứ ba (Đài Loan - Trung Quốc). Thời gian gần đây xuất hiện tình trạng các đối tượng cất giấu ma túy trong các vali được vận chuyển bằng xe ô tô qua cửa khẩu vào Việt Nam[2].

Tuyến Tây Nam: Các đối tượng gia tăng hoạt động vận chuyển ma túy từ khu vực Tam giác vàng vào Campuchia; tiếp tục biến Campuchia trở thành một trong những địa bàn sản xuất, điều chế ma túy tổng hợp (chủ yếu là ketamine), tạo ra áp lực lớn đối với tình hình ma túy ở nước ta. Bên cạnh đó, tình hình người Việt phạm tội về ma túy tại Campuchia có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Trong đó, nhiều đối tượng thường xuyên qua lại Campuchia làm ăn, sinh sống, cầm đầu hoặc câu kết với đối tượng người Trung Quốc hình thành các đường dây vận chuyển ma túy từ Campuchia (qua các tỉnh Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, Bình Phước, An Giang) và từ Lào (qua các tỉnh Bắc miền Trung) về địa bàn TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh giáp ranh (Bình Dương, Đồng Nai, Long An...); sau đó được phân phối cho các “đại lý” mua bán và đầu mối tiêu thụ tại các tỉnh, thành phía Nam hoặc để ngụy trang trong các loại hàng hóa rồi dùng các công ty do các đối tượng thành lập để xuất đi nước thứ 3 tiêu thụ (như: Úc, Đài Loan - Trung Quốc, Nhật Bản...).

Tuyến hàng không, bưu điện diễn biến rất phức tạp[3]. Các đối tượng lợi dụng hình thức chuyển phát nhanh, ký gửi hàng hóa qua tuyến hàng không sân bay quốc tế Nội Bài (TP. Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh), Đà Nẵng từ các nước Châu Âu, Châu Mỹ để ngụy trang cất giấu ma túy vận chuyển vào trong nước[4].

Tuyến đường biển tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường[5]. Lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều vụ ma túy trôi dạt trên khu vực biển miền Trung, miền Nam, trong đó có vụ ma túy gắn thiết bị định vị GPS[6]. Các đối tượng lợi dụng tuyến đường biển, sử dụng tàu, thuyền đi đến vùng biển quốc tế giáp ranh với Việt Nam để mua bán, giao nhận ma túy hoặc thả các bao, phao cứu sinh cất giấu ma túy, có gắn định vị GPS theo luồng nước hoặc thả trôi ma túy tại các tọa độ, vị trí quy ước trước; sau đó thông báo cho các đối tượng khác theo định vị nhận ma túy. Đặc biệt, trên tuyến xuất hiện tình trạng các nhóm đối tượng cung cấp trái phép chất ma túy cho ngư dân, lao động làm thuê trên các tàu cá (chủ yếu trên khu vực biển miền Trung, phía Nam).

Tình hình tội phạm ma túy hoạt động với phương thức thủ đoạn mới, lợi dụng công nghệ cao, nhất là không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp. Xuất hiện tình trạng sử dụng thiết bị máy bay không người lái (flycam) để vận chuyển trái phép chất ma túy[7]. Đặc biệt, các đối tượng gia tăng sử dụng các hội nhóm mạng xã hội (như: zalo, facebook, telegram...) để quảng cáo, giao dịch, mua bán, lôi kéo, rủ rê, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Số điểm, tụ điểm về ma túy trên không gian mạng có xu hướng gia tăng. Trong năm 2024, Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh ngăn chặn 662 hội nhóm, fanpage, các tài khoản cá nhân trên mạng xã hội facebook có hoạt động quảng cáo, mua bán trái phép chất ma túy với hàng chục nghìn lượt người theo dõi, hàng trăm bài đăng mỗi ngày.

2. Tình hình trồng trái phép cây có chứa chất ma túy: Cơ bản được kiểm soát; tuy nhiên tại địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên vẫn xảy ra tình trạng gieo trồng cây thuốc phiện, cây cần sa xen lẫn với các loại hoa màu, diện tích gieo trồng nhỏ lẻ; cùng với gia tăng hoạt động sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, mua bán cây, quả thuốc phiện, rượu ngâm các sản phẩm từ cây thuốc phiện. Đáng chú ý tiếp tục phát hiện tình trạng trồng cây cần sa tại nhà riêng ở một số đô thị lớn và trong nhà xưởng tại các khu công nghiệp, khu đô thị ở phía Nam[8].

3. Tình hình sử dụng trái phép ma túy: Tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm về an ninh trật tự (ANTT)[9]. Thời gian gần đây nổi lên tình trạng các đối tượng thuê, sử dụng nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, căn hộ chung cư, resort nghỉ dưỡng cao cấp để tổ chức sử dụng trái phép ma túy. Hiện cả nước có 183 điểm phức tạp, 04 tụ điểm phức tạp về ma tuý, 2.969 điểm nguy cơ phức tạp về ma túy, 4.077 đối tượng bán lẻ ma túy. Đáng chú ý, xuất hiện nhiều vụ việc có cán bộ, công chức nhà nước, văn nghệ sĩ tham gia tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy[10]. Tình trạng sử dụng “bóng cười” và ma túy “núp bóng”, tẩm ướp, pha trộn vào thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử... gia tăng phức tạp, nhất là trong thanh, thiếu niên, tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm về ANTT[11].

4. Tình hình người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy

Tính đến 12/01/2025, toàn quốc có 249.072 người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy; trong đó có: 41.574 người sử dụng trái phép chất ma túy, 181.898 người nghiện ma túy, 25.600 người bị quản lý sau cai nghiện ma túy. Tổng số người nghiện ma túy ở ngoài xã hội: 75.917 người (chiếm 41,7%); trong cơ sở cai nghiện: 50.777 người; trong các trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng: 55.204 phạm nhân. Toàn quốc hiện có 989 người bị loạn thần “ngáo đá”.

Đây được xác định là “nguồn cầu” tiêu thụ ma túy lớn, gây áp lực cho công tác phòng, chống ma túy, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao gây mất an ninh trật tự tại các địa phương. Trong năm 2024 có 25.951 người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vi phạm pháp luật, trong đó: Vi phạm hành chính: 8.119 đối tượng (vi phạm hành chính về ma tuý: 7.004 đối tượng; vi phạm hành chính khác 1.115 đối tượng); phạm tội: 17.832 đối tượng (phạm tội về ma tuý: 15.663 đối tượng; phạm tội khác: 2.169 đối tượng); xảy ra 36 vụ án xâm phạm trật tự xã hội do 36 đối tượng loạn thần “ngáo đá” gây ra, trong đó có 05 vụ giết người, 07 vụ cố ý gây thương tích, còn lại là chống người thi hành công vụ, huỷ hoại tài sản, gây rối trật tự công cộng, bắt giữ người trái pháp luật... Đáng chú ý, tình trạng người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, nhất là lái xe tải, xe khách, xe taxi dương tính với chất ma túy tiếp tục tăng; trong đó đã phát hiện, xử lý 5.175 trường hợp lái xe dương tính với chất ma túy (chiếm 0,12% tổng số vi phạm về trật tự an toàn giao thông; tăng 2.240 trường hợp, tương đương 76,3% so với năm 2023).

II. KẾT QUẢ CÁC MẶT CÔNG TÁC

1. Công tác tham mưu, chỉ đạo

Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030; chỉ đạo Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 theo chỉ đạo của Bộ Chính trị. Ủy ban Quốc gia tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, ban hành Chương trình công tác năm 2024; chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các chủ trương, giải pháp đồng bộ trên các mặt “giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại” trong công tác phòng, chống ma túy.

Bộ Công an thực hiện có hiệu quả chức năng thường trực trong tham mưu, hướng dẫn, đôn đốc, triển khai các mặt công tác phòng, chống ma túy. Nổi bật là tham mưu tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy (trong đó đã trình Bộ Chính trị Tờ trình số 310-TTr/ĐUCA, Báo cáo số 563 BC/ĐUCA ngày 11/12/2024 và dự thảo Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị); chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan[12] tham mưu Chính phủ xây dựng, hoàn thiện trình Quốc hội thông qua Nghị quyết số 163/2024/QH15 ngày 27/11/2024 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; tổ chức sơ kết 02 năm thực hiện Luật Phòng, chống ma túy năm 2021; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025; tham mưu ban hành và triển khai Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030; triển khai Chương trình công tác phòng, chống ma túy năm 2024 của Ủy ban Quốc gia; triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy, tạo lan tỏa sâu rộng trong các cấp, các ngành và quần chúng nhân dân.

Tổ chức chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai nhiều giải pháp đột phá nhằm kéo giảm nguồn cầu ma túy như ban hành, triển khai Kế hoạch số 483/KH-BCA-C04 ngày 07/10/2024 về cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy; tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai các giải pháp về giảm nguồn cầu về ma túy[13]. Chỉ đạo triển khai có hiệu quả các Dự án về phòng, chống ma túy; thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh, các cao điểm tuyên truyền, tấn công trấn áp tội phạm về ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; đẩy mạnh công tác phối hợp liên ngành, nhất là với các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma tuý[14], tăng cường công tác quản lý đối tượng, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, quản lý sau cai, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, bảo đảm an ninh, trật tự...

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát Biển tăng cường kiểm soát, mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy trên các tuyến biên giới và trên biển; đấu tranh triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia. Bộ Tài chính chỉ đạo ngành Hải quan tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hàng hóa, loại hình xuất, nhập khẩu tiềm ẩn nguy cơ cất giấu, vận chuyển trái phép ma túy, tiền chất; kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép chất ma túy và tiền chất qua biên giới; ban hành 13 cảnh báo nghiệp vụ toàn ngành về phương thức, thủ đoạn mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xây dựng Thông tư hướng dẫn xếp hạng Cơ sở cai nghiện ma túy công lập và Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ cai nghiện ma túy; chỉ đạo kiểm tra, chấn chỉnh việc tổ chức hoạt động của các cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện. Bộ Y tế trình Chính phủ ban hành Nghị định số 141/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống HIV/AIDS, trong đó bổ sung quy định về điều trị methadone; chỉ đạo các Sở Y tế tiếp tục mở rộng Trạm y tế xác định tình trạng nghiện; ban hành Thông tư quy định đặc điểm kinh tế - kỹ thuật dịch vụ y tế dự phòng về lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS tại cơ sở y tế công lập (bao gồm dịch vụ xác định tình trạng nghiện ma túy), Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone tại các đơn vị sự nghiệp công lập; ban hành quy trình kỹ thuật điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone và xác định tình trạng nghiện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn và phối hợp với Bộ Công an xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ; ma túy đến năm 2030; tham mưu tổ chức thẩm định cấp nhà nước đối với Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình. Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai Chương trình phối hợp số 03/CTrPHBCA-BGDĐT với Bộ Công an về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy trong các cơ sở giáo dục giai đoạn 2024 - 2030. Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở và các nhà mạng viễn thông tăng thời lượng, tần suất và đa dạng các hình thức, nội dung truyền thông về phòng, chống ma túy; chủ động định hướng, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho báo chí và các phương thức truyền thông về phòng, chống ma túy.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo triển khai Đề án “Phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch”. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo phối hợp với Công an các địa phương kiểm tra, phát hiện, triệt phá cây trồng có chứa chất ma túy; kiểm soát chặt chẽ việc sản xuất, nhập khẩu, buôn bán, sử dụng thuốc thú y, nguyên liệu thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất. Bộ Công Thương xây dựng Luật hóa chất sửa đổi, bổ sung, trong đó có nội dung quản lý chặt chẽ từ khâu cấp phép tiền chất công nghiệp đến hậu kiểm việc sử dụng tiền chất công nghiệp, không để thất thoát tiền chất công nghiệp vào các mục đích bất hợp pháp; ban hành Kế hoạch kiểm tra, thanh tra năm 2024 đối với 35 doanh nghiệp có hoạt động hóa chất.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên phối hợp với Bộ Công an triển khai Chương trình phối hợp số 07/CTr-BCA-MTTW về đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới, giai đoạn 2023 - 2033; Đề án “Vận động toàn dân tham gia phòng, chống ma túy”. Trung trong Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình phòng chống ma túy trong thanh thiếu niên đến năm 2030 và 02 Dự án thuộc Chương trình; ban hành Kế hoạch tổ chức các hoạt động phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên. Trung ương Hội Cựu Chiến binh phối hợp với Bộ Công an tổ chức Hội nghị biểu dương điển hình tiên tiến hội viên Cựu chiến binh trong Phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ giai đoạn 2019-2024. Trung ương Hội Nông dân chỉ đạo các tỉnh, thành Hội tích cực tham gia tuyên truyền, giáo dục, vận động cán bộ, hội viên, nông dân tham gia công tác phòng, chống ma túy. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam triển khai Dự án tăng cường phòng, chống ma túy cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất năm 2024 với thông điệp: "Công nhân lao động chung tay xây dựng môi trường sạch ma tuý".

Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo, hướng dẫn Viện kiểm sát các cấp tập trung làm tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và xét xử sơ thẩm các vụ án về ma túy, nhất là các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng, có yếu tố nước ngoài, xuyên quốc gia. Tòa án nhân dân tối cao ban hành chỉ thị thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác Tòa án; kế hoạch chỉ đạo triển khai các giải pháp nâng cao tiến độ, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án về ma túy và áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Tại địa phương đã ban hành, triển khai chương trình, kế hoạch công tác phòng, chống ma túy năm 2024; trong đó nhiều địa phương đã ban hành các Đề án, chương trình, kế hoạch chuyên đề; chỉ đạo triển khai quyết liệt các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy; đẩy mạnh công tác chuyển hóa địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy; xây dựng xã, phường, thị trấn sạch về ma tuý, tiến tới xây dựng địa bàn cấp huyện, cấp tỉnh sạch về ma tuý; xây dựng mô hình “Công an phường kiểu mẫu về an ninh trật tự và văn minh đô thị"; mô hình “Xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục điển hình về phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ”[15]; triển khai sâu rộng các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy 26/6... Đặc biệt, toàn quốc đã có 57/63 địa phương ban hành Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh về chính sách hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng, chống ma túy và cai nghiện ma túy từ nguồn ngân sách địa phương; 06 địa phương hằng năm đều bố trí kinh phí thông qua các Đề án về công tác phòng, chống ma túy của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh[16].

2. Công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy

Các Bộ, ngành, địa phương triển khai đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền phòng, chống ma tuý; tập trung vào các địa bàn trọng điểm, phức tạp; các đối tượng có nguy cơ cao như thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, công nhân lao động... Đặc biệt, các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông như Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trang tin điện tử của Ủy ban Quốc gia (Tiếng Chuông)... đã xây dựng hàng trăm chương trình, phóng sự, tọa đàm, phim tài liệu, hàng nghìn tin, bài tuyên truyền về hiểm họa ma túy, những tấm gương điển hình, mô hình phòng, chống ma túy; đẩy mạnh tuyên truyền trên các kênh truyền hình, phát thanh, báo in, báo điện tử và trên các nền tảng số; qua đó cung cấp cho khán, thính giả, độc giả thông tin toàn diện, phong phú về hậu quả, tác hại của ma túy, chủ trương, chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy, kết quả công tác phòng ngừa, đấu tranh của các cấp, các ngành, lực lượng chức năng.

Bộ Công an tham mưu Chính phủ, Ủy ban Quốc gia chỉ đạo các Bộ, ngành và phối hợp địa phương tăng cường công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy, đặc biệt là triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế, Ngày toàn dân phòng, chống ma túy với chủ đề “Chung tay xây dựng xã, phường, thị trấn sạch ma tuý”; tổ chức thành công Lễ Mít tinh và tuyên dương điển hình, tiên tiến trong thực hiện và nhân rộng Đề án xây dựng “Xã biên giới sạch về ma túy” tại tỉnh Nghệ An[17]; phối hợp với Ủy ban nhân dân TP. Hà Nội tổ chức các hoạt động tuyên truyền phòng, chống ma túy hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy với chủ đề “Chung một quyết tâm - Vì cộng đồng không ma túy”[18], phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức chuỗi các hoạt động truyền thông, tuyên truyền phòng, chống ma túy trong đoàn viên, thanh niên[19]; tổ chức Hội nghị cung cấp thông tin tới các cơ quan báo chí nhân Tháng hành động.

Chỉ đạo tổ chức Cuộc thi “Trường học không ma túy” tại 11 tỉnh, thành phố[20]; thực hiện 30 số ghi hình và phát sóng tuyên truyền, cung cấp kiến thức và kỹ năng tới học sinh các trường trung học phổ thông, sinh viên các trường đại học, cao đẳng về Luật Phòng, chống ma túy, hiểm họa của ma túy đối với đời sống xã hội, giúp các em nhận diện các loại ma túy; tổ chức tuyên truyền thông qua các hoạt động giao lưu nghệ thuật, chia sẻ kiến thức, sân khấu hóa, với sự tham gia của các nghệ sỹ nổi tiếng... tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy[21]; Cơ quan Thường trực phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa tổ chức 05 Hội nghị tuyên truyền phòng, chống ma túy thực hiện chủ trương xây dựng địa bàn “xã, phường, thị trấn, huyện, thị xã, thành phố không ma tuý” tại tỉnh Thanh Hóa, Phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng các Chương trình giao lưu, tọa đàm, phim truyền hình, phim tài liệu, phóng sự, chiếu vào các khung giờ có nhiều người theo dõi[22]; phối hợp với các cơ quan báo, đài trong và ngoài lực lượng Công an nhân dân đăng tải phát sóng trên 180 phóng sự, chương trình phát thanh, truyền hình; đăng tải trên 1.000 bài viết tuyên truyền trên báo in, báo mạng điện tử; sản xuất, đăng tải hàng trăm tin bài tuyên truyền trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, Công an các đơn vị, địa phương... Kịp thời biểu dương, khen thưởng các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt trong công tác phòng, chống ma tuý; trong đó đã có 63 lượt tập thể và 202 lượt cá nhân được khen thưởng (từ Bằng khen của Bộ Công an trở lên), góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền phòng, chống ma tuý.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng tăng cường tuyên truyền cho Nhân dân khu vực biên giới, ngư dân vùng biển; đăng tải hàng trăm tin, bài phóng sự trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức tuyên truyền 45 đợt và trên 9.700 buổi/500.000 lượt người nghe, cấp phát gần 6.400 cuốn sách pháp luật; biểu diễn văn nghệ, sân khấu hóa tuyên truyền trên 180 buổi; cấp phát hơn 37.400 tờ rơi, sách pháp luật các loại. Các đơn vị phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền hình đưa 155 tin, bài, hình ảnh về kết quả công tác tuyên truyền, đấu tranh với tội phạm về ma tuý.

Bộ Tài chính chỉ đạo tổ chức tuyên truyền về công tác đấu tranh phòng, chống mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua tuyến hàng không, chuyển phát nhanh của lực lượng Hải quan; xây dựng nội dung, cung cấp thông tin tuyên truyền về ma túy trên các kênh truyền thông lớn của quốc gia (Chương trình Hải quan Việt Nam định kỳ trên VTV1); phối hợp với chính quyền địa phương, tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, mít tinh hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy[23].

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Công an triển khai xây dựng bộ tài liệu tăng cường năng lực phòng, chống ma túy cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các cấp học để tổ chức giảng dạy lồng ghép về kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh, sinh viên trong chương trình giáo dục phổ thông chính khóa và ngoại khóa. Phối hợp với Bộ Công an và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức cuộc thi “Trường học không ma túy”, thu hút khoảng 2.500 học sinh, sinh viên tham gia; 35.000 học sinh, sinh viên dự cổ vũ; trên 02 triệu lượt người theo dõi trên fanpage. Phối hợp tổ chức 06 hoạt động tuyên truyền pháp luật phòng, chống ma túy, kỹ năng tuyên truyền phòng, chống ma túy cho 3.000 sinh viên các trường đại học tại 03 khu vực vực; tổ chức tập huấn bồi dưỡng kiến thức cho trên 800 giáo viên cốt cán, các thành viên của các Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng, chống ma túy” và Câu lạc bộ “Học sinh phòng, chống ma tuý” của các cơ sở giáo dục trên toàn quốc.

Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Công an đề nghị các nhà mạng viễn thông gửi 02 lượt tin nhắn tuyên truyền phòng, chống ma túy đến hơn 100 triệu thuê bao di động trong cả nước hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy. Các cơ quan báo chí điện tử trên cả nước (314 cơ quan) đã đăng tải gần 76.110 tin, bài phản ánh về công tác phòng, chống ma túy[24].

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng 08 chuyên đề, phim phóng sự trên báo in, báo điện tử của ngành; xây dựng chuyên mục “Phòng, chống tệ nạn xã hội”; đăng tải 62 tin, bài tuyên truyền trên Báo điện tử Tổ quốc và các chuyên trang của Bộ; tổ chức tập huấn tuyên truyền phòng, chống ma túy cho trưởng thôn, bản, người có uy tín trong cộng đồng và đồng bào dân tộc thiểu số tại TP. Cao Bằng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam xây dựng phóng sự, tin, bài tuyên truyền pháp luật phòng, chống ma túy, đặc biệt là phóng sự phản ánh thực trạng, tình hình cơ sở vật chất tại một số Cơ sở cai nghiện ma túy công lập hiện nay đang xuống cấp, quá tải.

Bộ Y tế tổ chức tập huấn, phổ biến chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong ngành Y tế. Các trưởng Đại học Y, dược phát động phong trào thi viết bài về “tác hại ma túy học đường”, lồng ghép việc tuyên truyền phòng, chống ma túy với công tác Hiến máu nhân đạo trong Tháng thanh niên.

Bộ Công Thương chỉ đạo Cục Hóa chất phối hợp các Sở Công Thương tập huấn cho các doanh nghiệp có các hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất công nghiệp với gần 1.300 lượt người tham gia[25]; tổ chức 05 hội nghị toàn quốc lấy ý kiến dự thảo Luật Hóa chất sửa đổi, bổ sung, trong đó có các quy định đưa tiền chất công nghiệp vào Danh mục hóa chất cần kiểm soát đặc biệt để quản lý chặt chẽ đến người sử dụng cuối cùng.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân không trồng, tái trồng cây có chứa chất ma tuý; tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến về phòng, chống ma túy hưởng ứng Tháng hành động cho học viên, sinh viên ngành Nông nghiệp; tuyên truyền trên Báo Nông thôn ngày nay 07 bài viết; tổ chức cuộc thi Vẽ tranh cổ động tuyên truyền phòng chống ma túy tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam thu hút đông đảo sinh viên tham gia.

Bộ Tư pháp tham mưu, hướng dẫn thực hiện phổ biến các chủ trương, chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy; thực hiện trợ giúp pháp lý liên quan đến ma túy khoảng 4.510 vụ việc, 4.132 vụ việc đã kết thúc, trong đó có 4.097 vụ việc tham gia tố tụng, 27 vụ việc tư vấn pháp luật và 08 vụ việc ngoài tố tụng.

Viện kiểm sát nhân dân các cấp đăng tải 1.136 tin, bài tuyên truyền phòng, chống ma túy trên Báo Bảo vệ pháp luật, Tạp chí Kiểm sát, Trang tin điện tử của ngành. Các cơ quan báo chí, truyền thông của Tòa án nhân dân đã thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về phòng, chống ma túy nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, gia đình, cộng đồng về hiểm họa của ma túy.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường các hoạt động tuyên truyền; củng cố và duy trì các mô hình phòng, chống ma túy hoạt động hiệu quả gắn với triển khai Đề án “Xã, phường, thị trấn lành mạnh, không có tệ nạn ma túy, mại dâm”, Đề án “Vận động toàn dân tham gia phòng, chống ma túy”.

Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức 03 hội nghị tập huấn phòng, chống ma túy cho cán bộ đoàn cơ sở tại tỉnh Tuyên Quang, TP. Hải Phòng, Hà Tĩnh; kết hợp thi tìm hiểu kiến thức pháp luật về phòng, chống ma túy và tổ chức Phiên tòa giả định; tổ chức mít tinh hưởng ứng Tháng hành động và phát động cuộc thi trực tuyến tìm hiểu kiến thức pháp luật với chủ đề “Tuổi trẻ với pháp luật” tại TP. Hồ Chí Minh. Trung ương Hội Cựu Chiến binh vận động cai nghiện ma túy; tham gia các tổ quản lý cai nghiện tại gia đình, cộng đồng dân cư; các tổ tự nguyện Cựu Chiến binh nhận quản lý sau cai trên 3000 người.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức chương trình trải nghiệm thực tế tuyên truyền phòng, chống ma túy cho công nhân lao động tại cơ sở cai nghiện ma túy Gia Minh (TP Hải Phòng); tổ chức 05 hội nghị tập huấn, tuyên truyền trực tiếp cho 2.000 công nhân lao động, cán bộ công đoàn ở các địa phương[26]; tổ chức cuộc thi “Sáng tạo sản phẩm truyền thông phòng, chống ma tuý” với 1.125 tác phẩm tham gia (498 bài viết, 418 Infographic, 188 video, 21 chùm ảnh); biên soạn, phát hành trên 25.000.000 poster tuyên truyền[27]; sản xuất các sản phẩm số tuyên truyền trên Cổng thông tin điện tử và Fanpage Công đoàn Việt Nam[28]; sản xuất gần 10.000 vật dụng thiết thực với người lao động như ô, áo mưa, bình giữ nhiệt, áo phông, túi vải, số tay in thông điệp phòng, chống ma tuý...

Tại địa phương: Các sở, ban, ngành chức năng tổ chức các hoạt động tuyên truyền sôi nổi, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia với nội dung, hình thức phong phú; tuyên truyền trực tiếp; trên các phương tiện thông tin đại chúng; hệ thống mạng xã hội; treo băng rôn, khẩu hiệu; tuyên truyền tại các cơ sở cai nghiện; duy trì và nhân rộng các mô hình phòng, chống ma túy hiệu quả[29]... Công an các địa phương tăng cường tổ chức tuyên truyền tại các địa bàn, xã, phường, thị trấn, nhất là các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, các địa bàn xã biên giới, vùng sâu, vùng xa, đối tượng thanh, thiếu niên, công nhân lao động[30]…Đặc biệt, hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy, hầu hết các địa phương đã tổ chức các chương trình mít tinh, ra quân, diễu hành, cổ động, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy tại địa bàn cơ sở[31]. Tại nhiều địa phương, liên ngành tố tụng Tòa án, Viện kiểm sát và Công an đã lựa chọn các vụ án lớn, được dư luận quan tâm để đưa ra xét xử lưu động hoặc tổ chức các phiên tòa giả định tại các địa bàn trọng điểm, góp phần tuyên truyền, giáo dục, răn đe, phòng ngừa chung[32].

3. Công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy

Các lực lượng chuyên trách triển khai quyết liệt, đồng bộ các kế hoạch, phương án nghiệp vụ; xác định tuyến, địa bàn trọng điểm, điểm, tụ điểm phức tạp để tập trung đấu tranh; tổ chức triển khai các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy; qua đó đã đạt được nhiều kết quả nổi bật:

Bộ Công an chỉ đạo phát hiện, đấu tranh 29.928 vụ, bắt giữ 51.938 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 683 kg heroin, 2.278,8 kg cần sa, 3.274,5 kg + 3.299.859 viên ma túy tổng hợp, 59 kg thuốc phiện, 138 khẩu súng, 37 tỷ đồng (So với cùng kỳ năm 2023, nhiều hơn 9,38% số vụ và 19,32% số đối tượng; vật chứng thu giữ: heroin tăng 42,06%, cần sa tăng 320,69%%, MTTH tăng 66,29% số viên và giảm 20,18% số kg). Khởi tố mới 28.739 vụ, 45.603 bị can. Xử lý hành chính 17.346 vụ, 25.702 đối tượng, xử phạt 34,47 tỷ đồng. Đấu tranh triệt phá: 413 điểm; 13 tụ điểm phức tạp về ma túy; xử lý hình sự 1.122 đối tượng (tăng 42,7% so với năm 2023); xử lý hành chính 779 đối tượng. Đấu tranh tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT và dịch vụ nhạy cảm: triệt xóa 1.363 điểm (tăng 11,6% so với năm 2023); xử lý hình sự 2.458 đối tượng (tăng 5,3% so với năm 2023). Đấu tranh với điểm, tụ điểm lợi dụng không gian mạng triệt xóa: 10 điểm; xử lý hình sự 185 đối tượng, xử lý hành chính: 138 đối tượng. Bắt, vận động đầu thú, thanh loại: 305 đối tượng truy nã.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Cơ quan Điều tra hình sự Quân đội phát hiện, bắt giữ, xử lý 13 vụ án/66 bị can liên quan đến ma túy (10 bị can là quân nhân). Lực lượng Bộ đội Biên phòng chủ trì, phối hợp đấu tranh thành công 72 chuyên án[33], bắt giữ 1.026 vụ/1.384 đối tượng (tăng 73 vụ, giảm 50 đối tượng so với năm 2023); thu giữ 2.115,596 kg ma túy các loại (tăng 834,345 kg)[34], 10 súng, 190 viên đạn; 24 ô tô; 195 xe máy; 248 điện thoại di động. Lực lượng Cảnh sát biển chủ trì, phối hợp đấu tranh, bắt giữ 224 vụ/329 đối tượng (So với năm 2023 tăng 19 vụ án/35 đối tượng); thu giữ gần 478 kg ma túy các loại[35], 06 khẩu súng, 10 xe ô tô, 76 xe máy, 207 điện thoại di động, trên 790 triệu đồng.

Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 293 vụ/355 đối tượng (trong đó chủ trì 110 vụ); thu giữ 2,2 tấn ma túy các loại[36].

Viện kiểm sát các cấp: Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra 35.020 vụ/56.244 bị can, trong đó khởi tố mới 29.285 vụ/46.014 bị can (tăng 7,8% số vụ/15,85% số bị can so với năm 2023)[37]. Thực hành quyền công tố trong giai đoạn truy tố 27.787 vụ/43.218 bị can về tội phạm ma túy (tăng 5,24% về số vụ và 9,58% về số bị can so với năm 2023); đã giải quyết 27.428 vụ/142.189 bị can, tỷ lệ giải quyết đạt 98,71% về số vụ (giảm 0,46% so với năm 2023). Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử sơ thẩm 31.105 vụ/48.554 bị can, bị cáo (tăng 4,42% về số vụ/8,71% về số bị can, bị cáo so với năm 2023); đã giải quyết 27.198 vụ/41.264 bị cáo, tỷ lệ giải quyết đạt 87,43% số vụ (tăng 0,37% so với năm 2023).

Tòa án nhân dân các cấp[38]: Thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 31.383 vụ/49.831 bị cáo phạm các tội về ma túy; đã giải quyết 28.293 vụ/ 44.140 bị cáo[39], đạt tỷ lệ 90,15%. Trong số 27.205 vụ/41.053 bị cáo đưa ra xét xử, các Toà án đã tuyên phạt tù chung thân và tử hình đối với 834 bị cáo; tù có thời hạn đối với 40.124 bị cáo[40] (So với năm 2023, số vụ án ma túy các Tòa án cấp sơ thẩm phải giải quyết tăng 1.768 vụ với 4.600 bị cáo). Các tòa án cấp sơ thẩm giải quyết chiếm tỷ lệ lớn (30,5% về số vụ và 29,2% về số bị cáo) là TP. Hà Nội (3.168 vụ/4.885 bị cáo), TP. Hồ Chí Minh (2.580 vụ/4.606 bị cáo), Sơn La (1.371 vụ/1.818 bị cáo), Hải Phòng (1.235 vụ/1.834 bị cáo), Điện Biên (1.217 vụ/1.418 bị cáo). Một số vụ án ma túy lớn, có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, có tổ chức, xuyên quốc gia đã được các Tòa án khẩn trương đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu chính trị của địa phương cũng như cả nước[41].

4. Công tác phòng, chống trồng trái phép cây có chứa chất ma túy

Các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp ngăn chặn tình trạng trồng trái phép cây có chứa chất ma tuý; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, kiểm tra, phát hiện, xử lý, triệt xóa diện tích vi phạm. Lực lượng Công an phối hợp ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương phát hiện, xử lý 61 vụ, 62 đối tượng trồng cây có chứa chất ma túy; khởi tố 9 vụ, 10 bị can; xử lý hành chính 47 vụ, 49 đối tượng[42]; phạt tiền 182,25 triệu đồng; triệt phá 100% diện tích phát hiện (50.995 m² cây thuốc phiện, 3.013 m² cây cần sa)[43]. Một số địa phương đã quan tâm, hỗ trợ kinh phí để xây dựng các mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi thay thế cây có chứa chất ma túy tại các địa bàn có nguy cơ trồng và tái trồng cao, điển hình như tỉnh Sơn La[44].

5. Công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy

Bộ Công an tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 90/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Danh mục chất ma túy và tiền chất; ban hành, triển khai Kế hoạch phối hợp kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy năm 2024; đề nghị cơ quan chức năng xử lý, giám sát việc khắc phục tồn tại của 09 công ty, doanh nghiệp, cá nhân vi phạm[45]; tổ chức 03 Hội nghị tập huấn, tuyên truyền pháp luật về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy cho Công an các địa phương và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; biên soạn, phát hành 04 cuốn sổ tay, hướng dẫn kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; cấp 05 giấy phép nhập khẩu mẫu ma túy; 05 giấy phép quá cảnh tiền chất công nghiệp; trả lời 659 yêu cầu nhập khẩu tiền chất, 495 yêu cầu xuất khẩu, từ chối 122 yêu cầu; gửi 60 thông báo tiền xuất khẩu cho các nước.

Bộ Công Thương tổ chức thanh tra, kiểm tra 23 công ty, xử phạt vi phạm hành chính 18 công ty; theo dõi, quản lý 1.361 doanh nghiệp tham gia hoạt động nhập khẩu tiền chất công nghiệp tại 42/63 tỉnh, thành phố; số lượng tiền chất nhập khẩu 713.249 tấn các loại; có 65 đơn vị xuất khẩu tiền chất công nghiệp và hỗn hợp hóa chất có chứa tiền chất.

Bộ Y tế thường xuyên kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh, sử dụng thuốc gây nghiện, hướng thần, tiền chất; phối hợp với Bộ Công an kiểm tra các cơ sở; cấp 72 giấy phép nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện; 28 giấy phép nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc là dược chất hướng thần; 07 giấy phép nhập khẩu thuốc tiền chất.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức 06 hội nghị, hội thảo tập huấn về quản lý, sử dụng thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất[46]; tổ chức 03 đợt kiểm tra việc mua bán, sử dụng thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất tại 16 cơ sở; cấp 20 giấy phép nhập khẩu cho 07 công ty, 02 giấy phép xuất khẩu thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất.

Bộ Tài chính chỉ đạo ngành Hải quan theo dõi quản lý hoạt động xuất nhập khẩu tiền chất, trong đó: khối lượng hóa chất là tiền chất, chất gây nghiện, chất hướng thần nhập khẩu hơn 534 nghìn tấn và hơn 5,4 triệu lít; xuất khẩu 86 nghìn tấn và hơn 50 nghìn lít; tạm nhập hơn 42 nghìn tấn và hơn 500 lít; tái xuất hơn 68 nghìn tấn; phát hiện và xử lý vi phạm hành chính 48 trường hợp; trị giá hàng hóa vi phạm hơn 10 tỉ đồng, số tiền xử lý vi phạm gần 1,2 tỉ đồng.

Các địa phương kiện toàn, triển khai Tổ Công tác liên ngành phối hợp kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; tổ chức kiểm tra, giám sát các cơ sở xuất nhập khẩu, kinh doanh thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và tiền chất nhằm phát hiện và chấn chỉnh những sơ hở, thiếu sót, không để tội phạm lợi dụng để hoạt động phạm tội liên quan đến ma túy[47].

6. Công tác quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy; công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy

Về công tác rà soát, thống kê và quản lý người sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý

Bộ Công an chỉ đạo triển khai cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy ngay từ địa bàn xã, phường, thị trấn, tổ dân phố, cụm dân cư, đặc biệt là số lao động tự do tại các công trường xây dựng, công nhân các khu, cụm công nghiệp, số đối tượng có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá”... để quản lý chặt chẽ, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, đồng thời phục vụ kịp thời công tác xác định tình trạng nghiện, áp dụng các biện pháp cai nghiện theo quy định. Chỉ đạo ban hành Hướng dẫn quy trình thi hành Quyết định của Toà án đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội trong công tác cai nghiện, xác định tình trạng nghiện; tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy và sau cai trên Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư[48]. Chỉ đạo rà soát, thống kê, quản lý 41.574 người sử dụng trái phép chất ma túy; 181.898 người nghiện ma túy và 25.600 người bị quản lý sau cai nghiện ma túy; lập 35.534 hồ sơ đề nghị đưa đi cai nghiện bắt buộc (tăng gần 8,8% so với năm 2023).

Bộ Y tế chỉ đạo triển khai đồng bộ công tác xác định tình trạng nghiện ma túy tại 63 tỉnh, thành phố. Trong đó, Sở Y tế các tỉnh, thành phố đã công bố 7.725 cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma tuý, bao gồm 166 cơ sở tuyến tỉnh, 814 cơ sở tuyến huyện và 6.742 cơ sở tuyến xã (chiếm 64% số xã trên toàn quốc). Số lượng bác sỹ, y sĩ tham gia vào công tác xác định tình trạng nghiện tại các tuyến có hơn 13.000 người.

Về công tác cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma tuý

Cơ sở cai nghiện ma túy công lập trên cả nước hiện có 97 cơ sở (công suất tiếp nhận 57.896 học viên, hiện mới đáp ứng 60% nhu cầu thực tế; chỉ có 50% cơ sở đáp ứng được cơ sở vật chất theo quy định) năm 2024 đã điều trị, cai nghiện cho 80.020 người, bao gồm: số tiếp nhận mới 39.414 người, trong đó bắt buộc 31.573 người (có 378 người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi), tự nguyện 7.841 người (có 304 từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi); số chuyển từ năm 2023 sang 40.606 người; số tái hòa nhập cộng đồng 29.243 người. Hiện các cơ sở cai nghiện ma túy công lập đang tổ chức cai nghiện cho 50.777 người, trong đó có 42.545 người thuộc diện cai nghiện ma túy bắt buộc (có 239 người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi); số người cai nghiện ma túy tự nguyện là 3.635 người (có 166 người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi); số người lưu trú tạm thời trong thời gian xác định tình trạng nghiện và trong thời gian lập hồ sơ 4.597 người.

Tòa án nhân dân cấp huyện đã thụ lý 37.090 hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (tăng 8.204 hồ sơ so với cùng kỳ năm 2023); đã giải quyết 36.392 trường hợp, đạt 98%; thụ lý 621 hồ sơ đề nghị đưa người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; đã giải quyết 616 trường hợp, đạt tỷ lệ 99,19%.

Cơ sở cai nghiện tự nguyện do tổ chức, cá nhân thành lập hiện có 13 cơ sở (quy mô còn rất nhỏ, từ 100 đến 300 học viên); năm 2024 điều trị, cai nghiện cho 1.955 người, trong đó tiếp nhận mới 1.429 người, số chuyển từ năm 2023 sang 526 người; số tái hòa nhập cộng đồng 1.457 người, hiện đang cai nghiện cho 498 người.

Cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng: Năm 2024 có 3.781 người đăng ký cai nghiện tại 27 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tổ chức cai nghiện cho 2.689 người. Số đơn vị đủ điều kiện cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng trên cả nước 358 đơn vị tại 26 tỉnh, thành phố, trong đó 353 đơn vị công lập và 05 đơn vị dân lập.

Công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế: Tính đến 30/9/2024, toàn quốc có 46.542 người tham gia điều trị tại 343 cơ sở điều trị và 302 cơ sở cấp phát thuốc tại 63 tỉnh/thành phố (so với năm 2023 số người tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone giảm gần 4.000 người).

Công tác quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú được 100% các địa phương tổ chức thực hiện; số người đã cai nghiện và tái hòa nhập cộng đồng được hỗ trợ quản lý sau cai tại cộng đồng là 20.273 người, trong đó có 3.651 người được hỗ trợ tìm việc làm, hỗ trợ sinh kế, vay vốn phát triển sản xuất[49]...

7. Công tác hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy

Bộ Công an tăng cường hợp tác song phương, nhất là với các nước láng giềng, trong khu vực và các nước có tiềm lực về tài chính, khoa học, kỹ thuật, kinh nghiệm; nổi bật là với Lào (trao đổi gần 900 thông tin; cử 108 đoàn, 798 lượt cán bộ sang Lào và đón 57 đoàn, 1.043 lượt cán bộ Lào sang Việt Nam; cử đoàn khảo sát xây dựng bổ sung 28 trụ sở công an bản/cụm của Lào; phối hợp đấu tranh 06 chuyên án; triển khai dự án hỗ trợ Lào xây dựng Trung tâm cai nghiện, quy mô 500 học viên, với tổng kinh phí 247 tỷ, dự kiến hoàn thành trong năm 2025); Trung Quốc (trao đổi 11 thông tin đề nghị xác minh liên quan đến sản xuất tiền chất ma túy, đối tượng truy nã người Trung Quốc; phối hợp đấu tranh 02 chuyên án); Campuchia (phối hợp đấu tranh 23 chuyên án; tổ chức 02 khóa tập tay huấn cho 60 cán bộ Campuchia); Thái Lan (phối hợp xác minh, trục xuất, bắt giữ đối tượng truy nã; phối hợp đấu tranh 01 chuyên án); Hoa Kỳ (trao đổi, hỗ trợ xác minh 04 thông tin do DEA yêu cầu; tổ chức 02 khóa tập huấn về an toàn trong điều tra tội phạm ma túy); Úc (hợp tác đấu tranh chuyên án chung Ironside; phối hợp xây dựng Cơ chế đối thoại an ninh cấp Bộ trưởng Việt Nam - Úc; trao đổi 05 thông tin về tội phạm ma túy); Đài Loan (Trung Quốc) (phối hợp điều tra, xác minh 04 vụ án; cung cấp 01 thông tin về đối tượng truy nã cho Đài Loan; cử 01 Tổ công tác sang làm việc và trao đổi thông tin vụ án tại Đài Loan).

Đẩy mạnh triển khai hợp tác đa phương trong các khuôn khổ MOU, ASEAN, INCB, UNODC, tiểu vùng sông Mê Công thể hiện vai trò và trách nhiệm của Việt Nam trên các diễn đàn thế giới và khu vực. Xây dựng phi dự án tiếp nhận viện trợ của Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) năm 2024, tổng giá trị khoảng 197.000 USD và Phi dự án Tổ chức các hoạt động hợp tác với Cơ quan phòng, chống ma túy Hoa Kỳ (DEA), trị giá khoảng 48.000 USD cho 03 Hội thảo, tập huấn tổ chức tại Việt Nam.

Bộ Quốc phòng duy trì, mở rộng hợp tác đấu tranh chống tội phạm ma túy với lực lượng chức năng các nước láng giềng, trong khu vực, các tổ chức quốc tế (UNODC, DEA), các nước có vùng biển giáp ranh; tăng cường trao đổi thông tin, tình hình hoạt động của tội phạm ma túy trên địa bàn hai bên biên giới đất liền và trên biển[50]; đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực đào tạo, tập huấn, tham dự hội thảo, huấn luyện nâng cao năng lực cho lực lượng phòng, chống tội phạm ma túy[51]; phối hợp đấu tranh bắt giữ 10 đối tượng, thu giữ 211 kg ma túy các loại.

Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan đẩy mạnh hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy thông qua thực hiện có hiệu quả các dự án của Ủy ban Kiểm soát ma túy quốc tế; trao đổi thông tin với Văn phòng tình báo Hải quan khu vực châu Á - Thái Bình Dương; triển khai Chiến dịch Con rồng Mê-kông giai đoạn 6, Chiến dịch Twin Guardian II về hợp tác song phương đấu tranh phòng, chống ma túy giữa cơ quan Hải quan Việt Nam và cơ quan Hải quan Hàn Quốc (trong đó đã phát hiện, bắt giữ tổng cộng 12 vụ liên quan đến tuyến hàng không và chuyển phát nhanh).

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế tăng cường mở rộng hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp nhận hỗ trợ về kinh phí, thuốc, kỹ thuật trong công tác cai nghiện ma túy và điều trị nghiện ma túy[52].

Về công tác tương trợ tư pháp hình sự: Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp nhận, giải quyết 98 hồ sơ ủy thác tư pháp liên quan đến ma túy (so với cùng kỳ năm 2023 tăng 26 hồ sơ); trong đó: nước ngoài gửi đến Việt Nam 06 hồ sơ; các cơ quan tố tụng Việt Nam gửi đi nước ngoài 92 hồ sơ; nội dung yêu cầu đề nghị xác minh nhân thân, lý lịch tư pháp; thu thập, cung cấp chứng cứ; lấy lời khai; tống đạt tài liệu... Tòa án nhân dân tối cao tích cực tham gia nhiều hội nghị, diễn đàn khu vực và quốc tế; tổ chức thành công một số Hội nghị quốc tế về phòng chống tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia, trong đó có tội phạm về ma túy[53]; chỉ đạo Tòa án nhân dân địa phương biên giới hợp tác chặt chẽ với Tòa án đối biên về chia sẻ thông tin và tương trợ tư pháp trong giải quyết các vụ án ma túy.

Các địa phương, nhất là các tỉnh biên giới: Lực lượng Công an, Biên phòng tăng cường phối hợp lực lượng chức năng Lào, Campuchia, Trung Quốc duy trì giao ban, trao đổi đoàn các cấp; trao đổi thông tin, phối hợp điều tra, xác lập chuyên án, kết hợp tuần tra, tấn công trấn áp tội phạm ma túy trên tuyến biên giới; phối hợp khám phá, bóc gỡ nhiều đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia. Tổ chức và duy trì hiệu quả hoạt động của các Văn phòng liên lạc qua biên giới. Tiếp nhận và xử lý hàng trăm thông tin liên quan đến tội phạm ma túy do Cảnh sát và Cơ quan thực thi pháp luật các nước cung cấp; qua đó triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn xuyên quốc gia[54].

III. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Ưu điểm

Năm 2024, Chính phủ, Ủy ban Quốc gia tiếp tục quan tâm chỉ đạo ban hành, triển khai nhiều chủ trương, giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm kéo giảm “nguồn cầu” và tấn công mạnh mẽ “nguồn cung” của ma túy, góp phần tạo chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống ma túy. Bộ Công an đã phát huy vai trò cơ quan thường trực, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành[55] làm tốt công tác tham mưu chiến lược; nổi bật là tổ chức sơ kết 05 năm Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị; xây dựng, hoàn thiện, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt các giải pháp giảm cầu ma túy như cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy (kết quả qua 03 tháng thực hiện cao điểm đã kéo giảm 654 vụ (5,4%) số vụ phạm tội về trật tự xã hội trên toàn quốc so với cùng kỳ năm 2023, các loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng và tội phạm liên quan đến ma túy giảm, như: giết người giảm 97 vụ, trong đó giết người thân giảm 10 vụ; cướp giảm 09 vụ; cướp giật giảm 70 vụ; trộm cắp giảm 749 vụ).

Công tác tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa xã hội được tăng cường, hiệu quả thực chất hơn, góp phần nâng cao nhận thức và hành động của chính quyền các cấp và các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, công nhân lao động. Công tác đấu tranh được triển khai quyết liệt; trong đó, các lực lượng chuyên trách đã chủ động nắm tình hình, triển khai đồng bộ các giải pháp; thực hiện có chiều sâu, hiệu quả hợp tác quốc tế và phối hợp giữa các lực lượng; phát hiện, đấu tranh, thu giữ khối lượng lớn chất ma túy; góp phần hạn chế “nguồn cung” ma túy (So với cùng kỳ năm 2023, lực lượng Công an bắt giữ nhiều hơn 9,38% số vụ và 19,32% số đối tượng; thu giữ heroin tăng 42,06%, cần sa tăng 320,69%%). Công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma túy được tiến hành kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật và đạt tỷ lệ cao (90,15%). Công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy và phòng, chống trồng cây chứa chất ma túy có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác xác định tình trạng nghiện và cai nghiện bắt buộc có chuyển biến nhất định (trong đó số cơ sở y tế xác định tình trạng nghiện và lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc tăng so với cùng kỳ năm 2023). Việc thực hiện chế độ thông tin, báo cáo, thống kê định kỳ được nhiều Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc, có chất lượng, phục vụ hiệu quả công tác tham mưu, chỉ đạo của lãnh đạo các cấp[56].

2. Tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân: ⁽¹⁾Tình hình tội phạm ma túy, nhất là trên các tuyến biên giới, tuyến hàng không và trên không gian mạng vẫn diễn biến phức tạp; số điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy tại một số địa phương chưa được rà soát, đấu tranh, triệt xóa kịp thời, triệt để. ⁽²⁾Số người nghiện phần lớn ở ngoài xã hội (chiếm 41,7%), làm gia tăng “nguồn cầu” về ma túy; đáng lo ngại là xu hướng gia tăng tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp và trẻ hóa người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn lực lao động và sự phát triển của giống nòi. ⁽³⁾Công tác cai nghiện bắt buộc hiệu quả còn hạn chế do hệ thống cơ sở vật chất các cơ sở cai nghiện chưa đảm bảo theo quy định (công suất hiện mới đáp ứng 60% nhu cầu thực tế; chỉ có 50% cơ sở đáp ứng điều kiện cơ sở vật chất theo quy định); đội ngũ nhân lực tại các cơ sở cai nghiện hạn chế về số lượng, năng lực chuyên môn sâu về tư vấn, điều trị cai nghiện ma túy, trong khi khó tuyển dụng người có chuyên môn phù hợp với vị trí việc làm, đặc biệt là bác sĩ làm việc tại cơ sở cai nghiện (hiện còn 24/97 cơ sở cai nghiện chưa có bác sĩ). ⁽⁴⁾Công tác cai nghiện tự nguyện tại gia đình và cộng đồng chưa được triển khai hiệu quả do số lượng tổ chức, cá nhân, đơn vị đủ điều kiện cung cấp dịch vụ cai nghiện còn hạn chế. ⁽⁵⁾Công tác quản lý, tư vấn, hỗ trợ học nghề, tạo công ăn việc làm, hỗ trợ vốn cho người sau cai nghiện còn thiếu nguồn lực hỗ trợ. ⁽⁶⁾Công tác quản lý nhà nước ở một số lĩnh vực như quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT còn sơ hở, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm, tệ nạn ma túy. ⁽⁷⁾Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên trách ở một số nơi chưa thực sự quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo; vẫn còn tư tưởng coi công tác phòng, chống ma túy là trách nhiệm riêng của lực lượng Công an và cơ quan chức năng có liên quan. ⁽⁸⁾Kinh phí hỗ trợ công tác phòng, chống ma túy, việc xã hội hóa nguồn lực ở một số địa phương còn hạn chế...

IV. PHƯƠNG HƯỚNG CÔNG TÁC TRỌNG TÂM NĂM 2025

1. Tổ chức triển khai Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương thực hiện sau khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận).

2. Xây dựng, hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị quyết triển khai Nghị quyết số 163/2024/QH15 ngày 27/11/2024 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình; ban hành hệ thống các văn bản quy định, hướng dẫn có liên quan để tổ chức triển khai thực hiện Chương trình, bảo đảm đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả. (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Quốc phòng, Y tế, Thông tin và Truyền thông, Giáo dục và Đào tạo, Tư pháp, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các Bộ, ngành, địa phương có liên quan thực hiện).

3. Khẩn trương triển khai việc bàn giao, tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ ngành Lao động - Thương binh và Xã hội sang ngành Công an thực hiện, bảo đảm tính liên tục, tránh chia cắt nhiệm vụ; cùng với đẩy mạnh thực hiện sắp xếp, kiện toàn bộ máy tổ chức, biên chế phù hợp, tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các địa phương thực hiện).

4. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025, nhất là các Dự án thuộc Chương trình; tổ chức tổng kết thực hiện Chương trình để đánh giá toàn diện kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới. Đẩy mạnh thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên đến năm 2030 (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương thực hiện).

5. Tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng, chống ma tuý, bảo đảm đầy đủ, toàn diện, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và mô hình tổ chức mới của các Bộ, ngành, địa phương, trọng tâm là Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương thực hiện).

6. Tăng cường công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy; triển khai đa dạng hóa các nội dung, hình thức và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ 4.0, Internet và mạng xã hội trong công tác tuyên truyền; tập trung vào các nhóm nguy cơ cao, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, công nhân lao động, nhân dân tại các khu vực, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, các khu công nghiệp, khu chế xuất, các khu dự án xây dựng đô thị... Xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến về phòng, chống ma túy ở địa bàn cơ sở; mô hình “xã, phường, thị trấn không ma túy”; phấn đấu xây dựng “địa bàn cấp huyện không ma túy”, tiến tới xây dựng “địa bàn cấp tỉnh an toàn về ma túy”. (Các Bộ, ngành, địa phương thực hiện).

7. Các lực lượng chuyên trách triển khai tổng thể, đồng bộ các biện pháp nắm chắc tình hình từ sớm, từ xa, từ cơ sở; tuyệt đối “không để bị động, bất ngờ”, “không đi sau tội phạm”; chủ động phân tích, nhận diện, dự báo chính xác tình hình tội phạm ma túy nổi lên, nhất là các phương thức, thủ đoạn mới, sử dụng công nghệ cao, hoạt động có tổ chức, xuyên quốc gia... để triển khai các kế hoạch, biện pháp nghiệp vụ phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả, khám phá cả đường dây, bắt được đối tượng chủ mưu, cầm đầu, triệt phá tận gốc các đường dây, tổ chức, băng nhóm, nhóm, điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy. (Các Bộ Công an, Quốc phòng, Tài chính, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao và các địa phương thực hiện).

8. Tiếp tục triển khai quyết liệt cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý; phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân tiễn hành điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh đối với các đối tượng phạm tội về ma túy, nhất là đối với nhóm tội phạm liên quan đến công tác giảm cầu (tàng trữ, tổ chức, chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy). (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao và các địa phương thực hiện).

9. Thường xuyên kiểm tra các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, địa bàn giáp ranh, địa điểm công cộng, khu vực tổ chức sự kiện, lễ hội có đông người tham gia, khu công nghiệp, chế xuất, dự án đô thị đang trong quá trình xây dựng, các khu chung cư, resort... nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi mua bán, tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy (Bộ Công an chủ trì). Chủ động nắm tình hình, kịp thời phát hiện, triệt phá diện tích trồng cây có chứa chất ma túy tại các khu vực, địa bàn có nguy cơ cao. (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương thực hiện).

10. Tăng cường kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên đến quan ma túy; quản lý chặt chẽ khí N₂O (“bóng cười”) và tiền chất công nghiệp từ hoạt động nhập khẩu đến lưu hành, sử dụng theo quy định. Phát huy vai trò Tổ công tác liên ngành Trung ương trong chỉ đạo, điều phối, đôn đốc các Bộ, ngành và địa phương thực hiện. Thường xuyên rà soát, thống kê số lượng, lập danh sách kiểm tra, giám sát các cơ quan, tổ chức có hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy để quản lý chặt chẽ. (Các Bộ: Công an, Quốc phòng, Tài chính, Công Thương, Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương thực hiện).

11. Thường xuyên rà soát, thống kê, cập nhật chính xác, đầy đủ, kịp thời số liệu người nghiện ma túy và người sử dụng trái phép chất ma túy để có biện pháp quản lý chặt chẽ. Tập trung triển khai các giải pháp quản lý chặt chẽ đối với số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy đi lao động tự do, làm công nhân trong các công trường xây dựng, khu công nghiệp... Chủ động lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Đẩy mạnh khai thác, ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai. (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương thực hiện).

12. Triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, nhất là cai nghiện bắt buộc, cai nghiện tự nguyện tại gia đình và cộng đồng, trong đó nghiên cứu, xây dựng cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện công tác cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng. Tổ chức đào tạo, tập huấn cho đội ngũ công chức, viên chức và người lao động ở cơ sở về dự phòng, điều trị, cai nghiện ma túy; đào tạo, tập huấn cho cán bộ các cơ sở y tế xác định tình trạng nghiện. Tiếp tục công bố danh sách các cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện, nhất là đối với các trạm y tế cấp xã. Đẩy mạnh nghiên cứu các bài thuốc và phương pháp y học trong điều trị và phục hồi chức năng cho người nghiện ma túy, nhất là ma túy tổng hợp. (Các Bộ: Công an, Y tế và các địa phương thực hiện).

13. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy; thực hiện có hiệu quả các chương trình, thỏa thuận, biên bản ghi nhớ; tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin tội phạm; phối hợp đấu tranh chuyên án chung; phối hợp xác minh, bắt giữ các đối tượng phạm tội về ma túy đang hoạt động, đối tượng truy nã đang lẩn trốn để chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa các loại tội phạm về ma túy; tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ về tài chính, khoa học, kỹ thuật công nghệ, hỗ trợ đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực phòng, chống ma túy. Thiết lập đường dây nóng và tăng cường hợp tác với các nước trong phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua đường hàng không và đường biển, nhất là với địa bàn Châu Âu và một số nước Châu Á. (Các Bộ: Công an, Quốc phòng, Tài chính, Y tế, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và các địa phương thực hiện).

14. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện công tác phòng, chống ma túy; các hoạt động giao ban, chia sẻ, nhân rộng những kinh nghiệm, cách làm hay, sáng tạo, mô hình hiệu quả giữa các Bộ, ngành và địa phương. Quan tâm bố trí kinh phí hỗ trợ thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống ma túy (Các Bộ, ngành, địa phương thực hiện).