GDP là gì? Phương pháp tính tăng trưởng GDP của Việt Nam?

GDP là gì? Phương pháp tính tăng trưởng GDP của Việt Nam?

GDP là gì?

GDP (Gross Domestic Product) hay còn gọi là Tổng sản phẩm quốc nội là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp quan trọng nhất, phản ánh tổng giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ của một nước trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.

Hiểu một cách đơn giản, GDP đo lường tổng giá trị bằng tiền của toàn bộ sản phẩm (cả hữu hình và vô hình) được tạo ra trên lãnh thổ một quốc gia trong một năm. Điều quan trọng cần lưu ý là GDP chỉ tính giá trị của hàng hóa và dịch vụ cuối cùng, tức là những sản phẩm được mua bởi người tiêu dùng cuối cùng, không bao gồm giá trị của các hàng hóa trung gian được sử dụng để sản xuất ra sản phẩm cuối cùng.

Phương pháp tính tăng trưởng GDP của Việt Nam?

Căn cứ theo Phụ lục 1 Nội dung chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia kèm theo Nghị định số 94/2022/NĐ-CP như sau:

(1) GDP theo giá hiện hành:

(1.1) Phương pháp sản xuất:

GDP bằng tổng giá trị tăng thêm theo giá cơ bản của tất cả các ngành, khu vực, loại hình kinh tế và vùng lãnh thổ cộng với thuế sản phẩm trừ đi trợ cấp sản phẩm.

Công thức tính:

GDP = Tổng giá trị tăng thêm theo giá hiện hành + Thuế sản phẩm - Trợ cấp sản phẩm

Trong đó:

Giá trị tăng thêm theo giá hiện hành = Giá trị sản xuất theo giá hiện hành - Chi phí trung gian theo giá hiện hành

(1.2) Phương pháp thu nhập:

GDP bằng tổng thu nhập tạo nên từ các yếu tố tham gia vào quá trình sản xuất như lao động, vốn, đất đai, máy móc. Theo phương pháp này, tổng sản phẩm trong nước gồm: Thu nhập của người lao động từ sản xuất kinh doanh (bằng tiền và hiện vật quy ra tiền), thuê sản xuất (đã giảm trừ phần trợ cấp cho sản xuất), khấu hao tài sản cố định dùng trong sản xuất và thặng dư/thu nhập hỗn hợp.

Công thức tính:

GDP = Thu nhập của người lao động từ sản xuất + Thuế sản xuất (đã giảm trừ phần trợ cấp sản xuất) + Khấu hao TSCĐ dùng trong sản xuất + Thặng dư sản xuất hoặc thu nhập hỗn hợp

(1.3) Phương pháp sử dụng (chi tiêu):

GDP bằng tổng của 3 yếu tố: Tiêu dùng cuối cùng của hộ dân cư và nhà nước; tích lũy tài sản (tài sản cố định, tài sản lưu động và tài sản quý hiếm) và chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.

Công thức tính:

GDP = Tiêu dùng cuối cùng + Tích lũy tài sản + Chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ

(2) GDP theo giá so sánh

Có hai phương pháp tính tổng sản phẩm trong nước theo giá so sánh.

(2.1) Phương pháp sản xuất:

Tổng sản phẩm trong nước bằng tổng giá trị tăng thêm theo giá so sánh của tất cả các ngành, khu vực, loại hình kinh tế và vùng lãnh thổ cộng với thuế sản phẩm trừ đi trợ cấp sản phẩm theo giá so sánh.

Công thức tính:

GDP theo giá so sánh = Tổng giá trị tăng thêm theo giá so sánh + Thuế sản phẩm theo giá so sánh - Trợ cấp sản phẩm theo giá so sánh

Trong đó:

- Giá trị tăng thêm theo giá so sánh tính như sau:

Giá trị tăng thêm theo giá so sánh = Giá trị sản xuất theo giá so sánh - Chi phí trung gian theo giá so sánh

+ Giá trị sản xuất theo giá so sánh tính như sau:

Giá trị sản xuất theo giá so sánh = Giá trị sản xuất theo giá hiện hành (:) Chỉ số giá tương ứng của kỳ báo cảo so với kỳ gốc

+ Chi phí trung gian theo giá so sánh tính như sau:

Chi phí trung gian theo giá so sánh = Giá trị sản xuất theo giá so sánh x Hệ số chi phí trung gian của năm gốc so sánh

- Thuế sản phẩm theo giá so sánh tính như sau:

Thuế sản phẩm theo giá so sánh = Thuế giá trị gia tăng các loại, thuế sản phẩm khác theo giá so sánh + Thuế nhập khẩu theo giá so sánh

Thuế giá trị gia tăng các loại, thuế sản phẩm khác theo giá so sánh = Thuế giá trị gia tăng các loại, thuế sản phẩm khác theo giá hiện hành (:) Chỉ số giảm phát giá trị tăng thêm của kỳ báo cáo so với kỳ gốc

Thuế nhập khẩu theo giá so sánh = Thuế nhập khẩu theo giá hiện hành (:) Chỉ số giá nhập khẩu theo nhóm hàng nhập khẩu của kỳ báo cáo so với kỳ gốc

- Trợ cấp sản phẩm theo giá so sánh tính như sau:

Trợ cấp sản phẩm theo giá so sánh = Trợ cấp sản phẩm theo giá hiện hành (:) Chỉ số giảm phát giá trị tăng thêm của kỳ báo cáo so với kỳ gốc

Chỉ số giảm phát giá trị tăng thêm của kỳ báo cáo so với kỳ gốc = Giá trị tăng thêm của kỳ báo cáo theo giá hiện hành (:) Giá trị tăng thêm của kỳ báo cáo theo giá so sánh

(2.2) Phương pháp sử dụng: Tổng sản phẩm trong nước theo giá so sánh bằng tổng cộng tiêu dùng cuối cùng theo giá so sánh, tích luỹ tài sản theo giá so sánh và chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ theo giá so sánh.

Công thức tính:

Tổng sản phẩm trong nước theo giá so sánh = Tiêu dùng cuối cùng theo giá so sánh + Tích luỹ tài sản theo giá so sánh - Chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ theo giá so sánh

Trong đó:

- Tiêu dùng cuối cùng theo giá so sánh được tính bằng cách chia tiêu dùng cuối cùng theo các nhóm sản phẩm hàng hóa và dịch vụ cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hoặc chỉ số giá sản xuất hàng hóa và dịch vụ của kỳ báo cáo so với kỳ gốc của các nhóm tương ứng.

Tích lũy tài sản theo giá so sánh được tính theo công thức sau

Tích lũy tài sản của kỳ báo cáo theo giá so sánh theo loại tài sản = Tích lũy tài sản của kỳ báo cáo theo giá hiện hành theo loại tài sản (:) Chỉ số giá sản xuất theo loại tài sản của kỳ báo cáo so với kỳ gốc

- Xuất, nhập khẩu hàng hóa theo giá so sánh được tính theo công thức sau:

Tổng giá trị xuất khẩu/nhập khẩu theo giá so sánh = Tổng giá trị xuất khẩu/nhập khẩu giá hiện hành năm báo cáo tính theo VND (:) Chỉ số giá xuất khẩu/nhập khẩu theo VND của năm báo cáo so với năm gốc.

GDP là gì? Phương pháp tính tăng trưởng GDP của Việt Nam? (Hình từ Internet)

Phạm vi số liệu chỉ tiêu GDP được quy định bao gồm?

Căn cứ Điều 5 Nghị định 94/2022/NĐ-CP quy định phạm vi số liệu chỉ tiêu GDP như sau:

- Số liệu GDP được biên soạn trên phạm vi toàn quốc.

- Số liệu GRDP được biên soạn trên phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

- Số liệu biên soạn gồm số liệu ước tính, số liệu sơ bộ và số liệu chính thức.

Số liệu GDP được công bố như thế nào theo quy định hiện nay?

Căn cứ khoản 1 Điều 12 Nghị định 94/2022/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 2 Nghị định 62/2024/NĐ-CP) quy định công bố, phổ biến số liệu chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương như sau:

(1) Số liệu GDP được công bố như sau:

- Số liệu ước tính quý 1; sơ bộ quý 4 năm trước năm báo cáo: Ngày 06 tháng 4 năm báo cáo;

- Số liệu ước tính quý 2, 6 tháng và ước tính cả năm lần 1; sơ bộ quý I: Ngày 06 tháng 7 năm báo cáo;

- Số liệu ước tính quý 3 và 9 tháng; sơ bộ quý 2 và 6 tháng: Ngày 06 tháng 10 năm báo cáo;

- Số liệu ước tính quý 4 và ước tính cả năm lần 2; sơ bộ quý 3 và 9 tháng: Ngày 06 tháng 01 năm kế tiếp sau năm báo cáo;

- Số liệu sơ bộ cả năm: Ngày 06 tháng 10 năm kế tiếp sau năm báo cáo;

- Số liệu chính thức cả năm và theo quý của năm báo cáo: Ngày 06 tháng 10 năm thứ hai kế tiếp sau năm báo cáo.