Ngày 02/04: Ngày thế giới nhận thức về trẻ tự kỷ có ý nghĩa như thế nào? Các lưu ý dành cho cha mẹ khi giao tiếp với trẻ tự kỷ là gì?

Ngày thế giới nhận thức về trẻ tự kỷ có ý nghĩa như thế nào? Các lưu ý dành cho cha mẹ khi giao tiếp với trẻ tự kỷ là gì?

Ngày Thế giới Nhận thức về Trẻ Tự kỷ (World Autism Awareness Day) được tổ chức hàng năm vào ngày 2 tháng 4. Năm 2025, ngày này sẽ rơi vào thứ Tư, ngày 2 tháng 4.

Đây là ngày được Liên Hợp Quốc công nhận từ năm 2007, mang ý nghĩa sâu sắc trong việc nâng cao hiểu biết của cộng đồng về rối loạn phổ tự kỷ (ASD). Đây là dịp để xóa bỏ định kiến, thúc đẩy sự chấp nhận và hòa nhập cho trẻ tự kỷ, giúp các em có cơ hội phát triển toàn diện. Ngày này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ gia đình, giáo dục và nghiên cứu khoa học để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người tự kỷ.

Thông qua các hoạt động như hội thảo, chiến dịch truyền thông, sự kiện ánh sáng xanh, ngày này lan tỏa thông điệp về tình yêu thương và sự đồng hành. Năm 2025, ngày 2 tháng 4 tiếp tục là lời nhắc nhở về trách nhiệm chung trong việc xây dựng một xã hội không rào cản cho trẻ tự kỷ.

Các lưu ý dành cho cha mẹ khi giao tiếp với trẻ tự kỷ là gì?

Một số lưu ý quan trọng dành cho cha mẹ khi giao tiếp với trẻ tự kỷ, dựa trên những hiểu biết chung về đặc điểm của trẻ, như sau:

1. Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, đơn giản:

- Trẻ tự kỷ thường hiểu tốt hơn khi được nói chuyện bằng câu ngắn gọn, cụ thể. Ví dụ, thay vì hỏi "Con muốn làm gì hôm nay?", hãy hỏi "Con muốn chơi bóng không?". Tránh sử dụng ẩn dụ, thành ngữ hoặc câu nói mang tính biểu tượng vì trẻ có thể hiểu theo nghĩa đen.

2. Kiên nhẫn và cho trẻ thời gian phản hồi:

- Trẻ tự kỷ có thể cần thêm thời gian để xử lý thông tin và trả lời. Hãy chờ đợi, không vội vàng thúc ép, để trẻ cảm thấy thoải mái khi giao tiếp.

3. Kết hợp giao tiếp không lời:

- Sử dụng cử chỉ, hình ảnh, hoặc đồ vật để hỗ trợ lời nói. Ví dụ, khi nói "Uống nước", bạn có thể cầm cốc nước lên để trẻ dễ hình dung. Nhiều trẻ tự kỷ học tốt hơn qua hình ảnh (visual learners).

4. Duy trì sự nhất quán và routine:

- Trẻ tự kỷ thường thích sự ổn định. Khi giao tiếp, hãy giữ giọng điệu, cách nói và thói quen nhất quán để trẻ cảm thấy an toàn và dễ hiểu.

5. Quan sát và điều chỉnh theo nhu cầu của trẻ:

- Mỗi trẻ tự kỷ có những điểm mạnh và thách thức riêng. Hãy chú ý đến phản ứng của trẻ (như ánh mắt, cử chỉ, âm thanh) để hiểu điều gì khiến trẻ thoải mái hoặc khó chịu, từ đó điều chỉnh cách giao tiếp phù hợp.

6. Khuyến khích bằng sự tích cực:

- Khen ngợi và động viên khi trẻ cố gắng giao tiếp, dù chỉ là một hành động nhỏ như chỉ tay hay phát âm. Điều này giúp trẻ tự tin hơn trong việc bày tỏ bản thân.

7. Tránh môi trường quá kích thích:

- Ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn hoặc không gian đông đúc có thể khiến trẻ mất tập trung hoặc căng thẳng. Hãy chọn nơi yên tĩnh để giao tiếp hiệu quả hơn.

Lưu ý: thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, cha mẹ cũng nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia (như nhà trị liệu ngôn ngữ hoặc bác sĩ tâm lý) để có thêm phương pháp cá nhân hóa cho trẻ.

Ngày thế giới nhận thức về trẻ tự kỷ có ý nghĩa như thế nào? ? Các lưu ý dành cho cha mẹ khi giao tiếp với trẻ tự kỷ là gì? (Hình ảnh Internet)

Trẻ tự kỷ có phải là người khuyết tật không?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 2 Luật Người khuyết tật 2010, giải thích người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn.

Đồng thời tại khoản 1 Điều 3 Luật Người khuyết tật 2010, quy định các dạng khuyết tật bao gồm:

- Khuyết tật vận động

- Khuyết tật nghe, nói

- Khuyết tật nhìn;

- Khuyết tật thần kinh, tâm thần;

- Khuyết tật trí tuệ;

- Khuyết tật khác.

Trong đó, trẻ em tự kỷ là những trẻ em khó kiểm soát về mặt cảm xúc, hành vi, suy nghĩ và có biểu hiện với những lời nói, hành động bất thường theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Nghị định 28/2012/NĐ-CP.

Như vậy, theo các quy định trên có thể hiểu được trẻ tự kỷ là trẻ bị khuyết tật về thần kinh, tâm thần.

Trẻ tự kỷ có được hưởng các chính sách trợ giúp xã hội nào đối với người khuyết tật không?

Căn cứ khoản 1 Điều 6 Nghị định 20/2021/NĐ-CP về mức hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng của trẻ tự kỷ được quy định như sau:

Đối tượng quy định dưới đây được trợ cấp xã hội hàng tháng với mức bằng mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 01 tháng 7 năm 2024 là 500.000 đồng/tháng, nhân với hệ số tương ứng quy định như sau:

- Hệ số 2,0 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng;

- Hệ số 2,5 đối với trẻ em khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người cao tuổi là người khuyết tật đặc biệt nặng;

- Hệ số 1,5 đối với người khuyết tật nặng;

- Hệ số 2,0 đối với trẻ em khuyết tật nặng hoặc người cao tuổi là người khuyết tật nặng.

Đồng thời tại khoản 2 Điều 20 Nghị định 20/2021/NĐ-CP, đối tượng quy định dưới đây được trợ cấp xã hội hàng tháng với mức bằng mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 01 tháng 7 năm 2024 là 500.000 đồng/tháng, nhân với hệ số tương ứng quy định như sau:

- Hệ số 1,5 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai hoặc nuôi một con dưới 36 tháng tuổi;

- Hệ số 2,0 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai và nuôi một con dưới 36 tháng tuổi hoặc nuôi hai con dưới 36 tháng tuổi trở lên;

- Hệ số 1,0 đối với hộ gia đình đang trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng mỗi một người khuyết tật đặc biệt nặng được hưởng kinh phí hỗ trợ chăm sóc.

- Hệ số 1,5 đối với trường hợp nhận chăm sóc, nuôi dưỡng mỗi một người khuyết tật đặc biệt nặng;

- Hệ số 2,5 đối với trường hợp nhận chăm sóc, nuôi dưỡng mỗi một trẻ em khuyết tật đặc biệt nặng.

Như vậy, trẻ em tự kỷ và người nuôi dưỡng trẻ em tự kỷ sẽ được hưởng các mức trợ giúp xã hội đối với người khuyết tật được nêu trên.