Chăm sóc thay thế là gì? Có những hình thức chăm sóc thay thế trẻ em nào?

Chăm sóc thay thế là gì? Có những hình thức chăm sóc thay thế trẻ em nào?

Chăm sóc thay thế là việc tổ chức, gia đình, cá nhân nhận trẻ em về chăm sóc, nuôi dưỡng khi trẻ em không còn cha mẹ; trẻ em không được hoặc không thể sống cùng cha đẻ, mẹ đẻ; trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa, xung đột vũ trang nhằm bảo đảm sự an toàn và lợi ích tốt nhất của trẻ em. (Căn cứ khoản 3 Điều 4 Luật Trẻ em 2016)

Các hình thức chăm sóc thay thế trẻ em được quy định tại Điều 61 Luật Trẻ em 2016, bao gồm:

[1] Chăm sóc thay thế bởi người thân thích.

[2] Chăm sóc thay thế bởi cá nhân, gia đình không phải là người thân thích.

[3] Chăm sóc thay thế bằng hình thức nhận con nuôi.

Việc nuôi con nuôi được thực hiện theo quy định của pháp luật về nuôi con nuôi.

[4] Chăm sóc thay thế tại cơ sở trợ giúp xã hội.

Chăm sóc thay thế trẻ em (Hình từ internet)

Có những yêu cầu gì đối với việc thực hiện chăm sóc thay thế trẻ em?

Căn cứ Điều 60 Luật Trẻ em 2016 quy định việc thực hiện chăm sóc thay thế trẻ em phải đảm bảo các yêu cầu sau đây:

[1] Phải dựa trên nhu cầu, hoàn cảnh, giới tính, dân tộc, tôn giáo, ngôn ngữ của trẻ em và bảo đảm quyền của trẻ em.

[2] Bảo đảm an toàn cho trẻ em, bảo đảm ổn định, liên tục và gắn kết giữa trẻ em với người chăm sóc trẻ em.

[3] Phải xem xét ý kiến, nguyện vọng, tình cảm, thái độ của trẻ em tùy theo độ tuổi và mức độ trưởng thành của trẻ em; trường hợp trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên phải lấy ý kiến của trẻ em.

[4] Ưu tiên trẻ em được chăm sóc thay thế bởi người thân thích. Trường hợp trẻ em có anh, chị, em ruột thì được ưu tiên sống cùng nhau.

[5] Bảo đảm duy trì liên hệ, đoàn tụ giữa trẻ em với cha, mẹ, các thành viên khác trong gia đình khi đủ Điều kiện, trừ trường hợp việc liên hệ, đoàn tụ không bảo đảm an toàn, không vì lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Cách đăng ký nhận chăm sóc thay thế trẻ em như thế nào?

Căn cứ Điều 65 Luật Trẻ em 2016 quy định cách đăng ký nhận chăm sóc thay thế trẻ em như sau:

[1] Cá nhân, gia đình có nguyện vọng và đủ Điều kiện nhận trẻ em về chăm sóc thay thế theo quy định tại Khoản 2 Điều 63 Luật Trẻ em 2016 đăng ký với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú.

Cụ thể các điều kiện cá nhân, gia đình phải đáp ứng để được nhận trẻ em về chăm sóc thay thế như sau:

[2] Ủy ban nhân dân cấp xã lập danh sách cá nhân, gia đình đăng ký nhận chăm sóc thay thế có đủ Điều kiện và gửi đến cơ quan lao động - thương binh và xã hội cấp huyện.

[3] Cơ quan lao động - thương binh và xã hội cấp huyện có trách nhiệm phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý danh sách, Điều phối việc lựa chọn cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế trên địa bàn khi có trường hợp trẻ em cần chăm sóc thay thế.

[4] Người thân thích của trẻ em khi nhận chăm sóc thay thế không phải đăng ký theo quy định tại mục [1] nhưng phải thông báo với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú để ra quyết định giao chăm sóc thay thế.

[5] Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục đăng ký, lập danh sách, Điều phối việc lựa chọn cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế.

Xem thêm 

• Từ vụ bảo mẫu bạo hành trẻ em: Truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh gì? Khung hình phạt cao nhất ra sao?
• Đã có Nghị định 66/2025/NĐ-CP quy định chính sách cho trẻ em ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số?