Pháp luật dân sự là gì?

Pháp luật dân sự là gì?

Hiện nay, Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản có liên quan khác không quy định cụ thể về khái niệm "Pháp luật dân sự" là gì.

Tuy nhiên có thể hiểu, pháp luật dân sự là tập hợp các quy phạm pháp luật (quy tắc xử sự được nhà nước ban hành hoặc thừa nhận) điều chỉnh các quan hệ dân sự. Nói cách khác, pháp luật dân sự là khung pháp lý chung để điều chỉnh các giao dịch, quyền và nghĩa vụ dân sự trong xã hội.

Lưu ý:

- Luật Dân sự: Là ngành luật, tập trung vào phạm vi hẹp trong hệ thống pháp luật, chủ yếu điều chỉnh các quan hệ dân sự.

- Pháp luật Dân sự: Là khái niệm rộng hơn, bao gồm toàn bộ quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực dân sự, có thể bao quát cả các văn bản liên quan khác, chẳng hạn như:

+ Luật Hôn nhân và Gia đình;

+ Luật Đất đai;

+ Luật Thương mại.

(*Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo)

Pháp luật dân sự là gì? (Hình từ Internet) 

Chính sách của Nhà nước đối với quan hệ dân sự được quy định thế nào?

Chính sách của Nhà nước đối với quan hệ dân sự được quy định tại Điều 7 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể như sau:

(1) Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự phải bảo đảm giữ gìn bản sắc dân tộc, tôn trọng và phát huy phong tục, tập quán, truyền thống tốt đẹp, tình đoàn kết, tương thân, tương ái, mỗi người vì cộng đồng, cộng đồng vì mỗi người và các giá trị đạo đức cao đẹp của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam.

(2) Trong quan hệ dân sự, việc hòa giải giữa các bên phù hợp với quy định của pháp luật được khuyến khích.

Nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự là gì?

Căn cứ vào Điều 3 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:

Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự

1. Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản.

2. Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.

3. Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.

4. Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

5. Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự.

Như vậy, nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự là:

- Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản.

- Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.

- Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.

- Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

- Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự.

Theo quy định của pháp luật dân sự thì khi áp dụng tập quán phải tuân thủ điều gì?

Áp dụng tập quán được quy định tại Điều 5 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

Áp dụng tập quán

1. Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân, pháp nhân trong quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự.

2. Trường hợp các bên không có thỏa thuận và pháp luật không quy định thì có thể áp dụng tập quán nhưng tập quán áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này.

Chiếu theo quy định nêu trên, trong trường hợp không có thỏa thuận và pháp luật không quy định thì các bên có thể áp dụng tập quán.

Tuy nhiên, khi áp dụng tập quán, tập quán áp dụng đó không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự.