Từ 01/7/2025 chủ hộ kinh doanh phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội?

Từ 01/7/2025 chủ hộ kinh doanh phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, chủ hộ kinh doanh khi có nhu cầu thì có thể tham gia BHXH tự nguyện và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Tuy nhiên, theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025) quy định, chủ hộ kinh doanh thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Cụ thể, căn cứ tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định như sau:

Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;

...

l) Đối tượng quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất;

m) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;

n) Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.

...

Như vậy, từ ngày 01/07/2025, ngoài việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động thì chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh cũng thuộc đối tượng tham gia đóng BHXH bắt buộc.

Từ 01/7/2025 chủ hộ kinh doanh phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc? (Hình ảnh Internet)

Từ 01/7/2025 chủ hộ kinh doanh không tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc bị xử phạt ra sao?

Căn cứ theo Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp như sau:

Vi phạm quy định về đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp

...

6. Phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

7. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

b) Sửa chữa, làm sai lệch văn bản, tài liệu trong hồ sơ đề xuất được áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

...

10. Biện pháp khắc phục hậu quả

a) Buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp phải đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 5, 6, 7 Điều này;

b) Buộc người sử dụng lao động nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng, chiếm dụng tiền đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và khoản tiền lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội đối với những hành vi vi phạm quy định tại các khoản 5, 6, 7 Điều này từ 30 ngày trở lên.

Như vậy, từ ngày 01/7/2025, nếu chủ hộ kinh doanh không tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động sẽ bị xử phạt theo các quy định sau:

+ Chủ hộ kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng nếu không đóng BHXH bắt buộc cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia, mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

+ Nếu hành vi được xác định là trốn đóng BHXH bắt buộc (chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự), mức phạt sẽ từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng.

Bên cạnh đó, chủ hộ kinh doanh phải khắc phục hậu quả như sau:

+ Buộc đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc, BHTN chưa đóng cho cơ quan BHXH.

+ Buộc nộp tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề, tính trên số tiền và thời gian chậm đóng, không đóng, hoặc trốn đóng.

+ Nếu không tự nguyện thực hiện, cơ quan có thẩm quyền có thể yêu cầu ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc kho bạc nhà nước trích từ tài khoản tiền gửi của chủ hộ kinh doanh để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi (tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước tại thời điểm xử phạt) vào tài khoản của cơ quan BHXH, áp dụng cho các vi phạm từ 30 ngày trở lên.

Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người sử dụng lao động từ ngày 1/7/2025 ra sao?

Căn cứ Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

Về mức đóng của người sử dụng lao động như sau:

(1) Người sử dụng lao động hằng tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tính trên tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của đối tượng quy định tại các điểm a, b, c, d, i, k và l khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 như sau:

- 3% vào quỹ ốm đau và thai sản;

- 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

(2) Người sử dụng lao động hằng tháng đóng 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất cho đối tượng quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024

(3) Người sử dụng lao động không phải đóng bảo hiểm xã hội cho đối tượng theo quy định tại khoản 5 Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, trừ trường hợp người sử dụng lao động có thỏa thuận với người lao động về việc có đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động tháng đó với căn cứ đóng bằng căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tháng gần nhất.

Về phương thức, thời hạn đóng của người sử dụng lao động được quy định như sau:

- Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo đối với phương thức đóng hằng tháng;

- Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng đối với phương thức đóng 03 tháng một lần hoặc 06 tháng một lần.

Lưu ý: Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025

Xem thêm

• Hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh bao gồm những gì?
• Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm bắt buộc phải dùng hóa đơn điện tử từ 01/6/2025?
• Nghị quyết 68-NQ/TW: Chính thức bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026