Tranh chấp lao động có bắt buộc phải thông qua hòa giải trước khi khởi kiện tại tòa án không?

Tranh chấp lao động là gì? Hiện nay có những loại tranh chấp lao động nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 179 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

Tranh chấp lao động

1. Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động. Các loại tranh chấp lao động bao gồm:

a) Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;

b) Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

...

Như vậy, tranh chấp lao động là tranh chấp về:

+ Quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động.

+ Quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau.

+ Các vấn đề phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.

Các loại tranh chấp lao động hiện nay, bao gồm:

- Tranh chấp lao động cá nhân:

+ Giữa người lao động với người sử dụng lao động;

+ Giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

+ Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;

- Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích:

+ Giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động.

+ Hoặc giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

Tranh chấp lao động cá nhân có bắt buộc phải thông qua hòa giải trước khi khởi kiện tại tòa án không? (Hình ảnh Internet)

Trách nhiệm hướng dẫn của Hòa giải viên lao động và các trường hợp xảy ra khi các bên giải quyết tranh chấp?

Căn cứ khoản 4 Điều 188 Bộ luật Lao động 2019 quy định hòa giải viên lao động có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các bên thương lượng để giải quyết tranh chấp như sau:

+ Trường hợp các bên thỏa thuận được: hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành. Biên bản hòa giải thành phải có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.

+ Trường hợp các bên không thỏa thuận được: hòa giải viên lao động đưa ra phương án hòa giải để các bên xem xét.

++ Trường hợp các bên chấp nhận phương án hòa giải: hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành. Biên bản hòa giải thành phải có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.

++ Trường hợp phương án hòa giải không được chấp nhận hoặc có bên tranh chấp đã được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng: hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải không thành. Biên bản hòa giải không thành phải có chữ ký của bên tranh chấp có mặt và hòa giải viên lao động.

Các bên trong giải quyết tranh chấp lao động có quyền và nghĩa vụ gì?

Căn cứ Điều 182 Bộ luật Lao động 2019 quy định quyền và nghĩa vụ của hai bên trong giải quyết tranh chấp lao động như sau:

- Trong giải quyết tranh chấp lao động, các bên có quyền sau đây:

+ Trực tiếp hoặc thông qua đại diện để tham gia vào quá trình giải quyết;

+ Rút yêu cầu hoặc thay đổi nội dung yêu cầu;

+ Yêu cầu thay đổi người tiến hành giải quyết tranh chấp lao động nếu có lý do cho rằng người đó có thể không vô tư hoặc không khách quan.

- Trong giải quyết tranh chấp lao động, các bên có nghĩa vụ sau đây:

+ Cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình;

+ Chấp hành thỏa thuận đã đạt được, quyết định của Ban trọng tài lao động, bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Tranh chấp lao động cá nhân có bắt buộc phải thông qua hòa giải trước khi khởi kiện tại tòa án không?

Căn cứ khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

Trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp lao động cá nhân của hòa giải viên lao động

1. Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

e) Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

Như vậy, theo quy định, tranh chấp lao động cá nhân bắt buộc phải thông qua thủ tục hòa giải trước khi khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết.

Tuy nhiên, trừ các trường hợp sau đây, có thể khởi khiện tại Tòa án mà không cần thông qua hòa giải:

+ Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

+ Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

+ Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

+ Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

+ Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

+ Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

Xem thêm

• Có được rút yêu cầu khi đang giải quyết tranh chấp lao động không? Chi tiết thủ tục hòa giải tranh chấp lao động mới nhất?