Thực tập sinh pháp lý: Đi khi nào, ở đâu để có giá trị thực sự?

Đi thực tập là một phần bắt buộc trong quá trình đào tạo và chuẩn bị nghề nghiệp của sinh viên Luật. Tuy nhiên, không phải kỳ thực tập nào cũng giúp người học hiểu nghề, chọn đúng hướng và tạo lợi thế khi ra trường. Không ít sinh viên hoàn thành đủ thời gian thực tập, có giấy xác nhận đầy đủ nhưng vẫn mơ hồ: mình hợp luật sư hay pháp chế, nên tiếp tục theo nghề luật hay không?

Khác biệt không nằm ở việc có đi thực tập hay không, mà nằm ở đi khi nào, đi bao lâu và chọn môi trường nào.

Nếu bạn cần nắm nhanh khái niệm và vai trò, xem thêm: Thực tập sinh pháp lý là gì? Bước khởi đầu quan trọng và 5 điều sinh viên Luật cần biết.

Thực tập sinh pháp lý: Đi khi nào, ở đâu để có giá trị thực sự (Hình từ Internet)

Sinh viên Luật nên đi thực tập khi nào?

Không có một mốc thời gian “chuẩn cho tất cả”. Mỗi giai đoạn đi thực tập sẽ mang lại trải nghiệm và giá trị khác nhau, nếu hiểu đúng kỳ vọng.

Đi thực tập từ năm 1 - đầu năm 2: làm quen môi trường là chính

Ở giai đoạn này, sinh viên thường:

- Hỗ trợ sắp xếp hồ sơ, giấy tờ

- Chạy thủ tục hành chính

- Quan sát cách luật sư, pháp chế làm việc

Lợi ích lớn nhất là:

- Hiểu nghề luật vận hành ngoài thực tế ra sao

- Tự đánh giá mình có phù hợp với nhịp độ và áp lực công việc hay không

Giai đoạn này không phù hợp để kỳ vọng học chuyên môn sâu, nhưng rất hữu ích để tránh “ảo tưởng nghề” ngay từ đầu.

Cuối năm 2 - năm 3: thời điểm học nghề rõ ràng nhất

Đây là giai đoạn được đánh giá là hợp lý nhất nếu sinh viên muốn tích lũy giá trị thực tế. Sau khi đã học các môn nền tảng như dân sự, thương mại, lao động, tố tụng, sinh viên có thể:

- Đọc và hiểu hồ sơ vụ việc

- Hỗ trợ soạn thảo văn bản pháp lý cơ bản

- Hiểu logic xử lý vấn đề, không chỉ làm theo chỉ dẫn

Nếu chọn đúng nơi thực tập, đây là thời điểm tạo lợi thế rõ rệt khi xin việc sau khi ra trường.

Năm cuối: đi thực tập để chuyển từ “học” sang “làm”

Sinh viên năm cuối thường đi thực tập với mục tiêu:

- Hoàn thành học phần tốt nghiệp

- Tìm cơ hội được giữ lại làm việc

Ưu điểm là định hướng nghề nghiệp đã khá rõ. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất là quỹ thời gian còn lại không nhiều. Nếu chọn sai môi trường, sinh viên khó kịp đổi hướng, tích lũy lại kinh nghiệm hoặc tìm một kỳ thực tập khác trước khi ra trường.

Vậy nên thực tập bao lâu là hợp lý?

Thời lượng thực tập phổ biến hiện nay là 3-6 tháng:

- Khoảng 3 tháng: đủ để làm quen môi trường, quy trình, xác định có phù hợp với nghề hay không

- Từ 6 tháng trở lên: mới đủ thời gian để được giao việc có tính chuyên môn hơn, hiểu một mảng pháp lý cụ thể và tạo cơ hội được giữ lại.

Với sinh viên xác định theo nghề luật lâu dài, thực tập quá ngắn (1-2 tháng) thường chỉ mang tính thủ tục, rất khó tạo lợi thế khi xin việc. Tóm lại, chọn đúng thời điểm và thời lượng chỉ giải quyết được “đi khi nào, đi bao lâu”. Phần quyết định giá trị thật sự của kỳ thực tập lại nằm ở câu hỏi tiếp theo: bạn thực tập ở đâu. Cùng là đi thực tập, nhưng trải nghiệm và thứ bạn học được sẽ khác rất xa tùy môi trường.

Thực tập ở công ty luật - doanh nghiệp - tòa án: khác nhau ra sao?

Công ty luật, doanh nghiệp hay tòa án: mỗi nơi cho bạn một góc nhìn khác về nghề luật (Hình từ Internet)

Trước khi so sánh môi trường, bạn có thể xem nhanh các đầu việc thường gặp: Công việc chính của Thực tập sinh Pháp lý.

1. Thực tập sinh pháp lý tại công ty luật

Công việc thường gặp

- Hỗ trợ hồ sơ vụ việc

- Tra cứu quy định, án lệ

- Soạn thảo văn bản theo hướng dẫn

- Theo luật sư làm việc với khách hàng (tùy mức độ tin tưởng)

Điều học được

- Cách hành nghề luật sư thực tế

- Tư duy lập luận, độ chính xác và trách nhiệm nghề nghiệp

Điểm cần cân nhắc

- Áp lực cao

- Nếu thụ động, rất dễ chỉ dừng ở việc hành chính

Phù hợp với sinh viên định hướng luật sư, tư vấn pháp lý độc lập.

2. Thực tập sinh pháp lý tại doanh nghiệp (pháp chế nội bộ)

Công việc thường gặp

- Rà soát hợp đồng

- Hỗ trợ tuân thủ pháp luật

- Phối hợp với các phòng ban như nhân sự, kinh doanh

Điều học được

- Pháp luật gắn với vận hành doanh nghiệp

- Tư duy phòng ngừa rủi ro, thay vì chỉ xử lý tranh chấp

Điểm cần cân nhắc

- Ít tiếp xúc tranh tụng

- Phạm vi pháp lý thường xoay quanh một lĩnh vực kinh doanh cụ thể

Phù hợp với sinh viên theo hướng pháp chế, compliance, quản trị rủi ro.

3. Thực tập sinh pháp lý tại tòa án / cơ quan nhà nước

Công việc thường gặp

- Hỗ trợ hành chính tư pháp

- Nghiên cứu hồ sơ vụ án

- Quan sát quy trình tố tụng

Điều học được

- Cách hệ thống tư pháp vận hành

- Tư duy xét xử và đánh giá chứng cứ

Điểm cần cân nhắc

- Ít kỹ năng hành nghề thực tế

- Khó chuyển trực tiếp thành việc làm ngay sau thực tập

Phù hợp với sinh viên định hướng học thuật, nghiên cứu luật hoặc thi công chức.

4. So sánh nhanh các môi trường thực tập

Ghi chú: Bảng mang tính tương đối. Trải nghiệm thực tế còn phụ thuộc vào đơn vị tiếp nhận, người hướng dẫn và thời lượng thực tập (từ 3–6 tháng thường cho giá trị rõ hơn).

Thực tập sinh pháp lý có lương không? Có xin được việc sau thực tập không?

- Về lương và phụ cấp: Không phải kỳ thực tập nào cũng có lương. Phần lớn sinh viên năm 1-2 đi thực tập chủ yếu để học hỏi thường chỉ được hỗ trợ chi phí hoặc không có phụ cấp. Nếu đang băn khoăn chuyện phụ cấp, xem thêm: Mức lương Thực tập sinh Pháp lý của bạn có đang bị trả quá thấp?

- Với các kỳ thực tập kéo dài từ 3-6 tháng, đặc biệt tại công ty luật hoặc bộ phận pháp chế doanh nghiệp, mức hỗ trợ khoảng 2-5 triệu đồng/tháng là khá phổ biến, tùy năng lực và khối lượng công việc.

- Về cơ hội xin việc: Khả năng được giữ lại phụ thuộc chủ yếu vào thời gian thực tập và mức độ chủ động, hiểu việc. Những sinh viên tham gia được vào công việc thực tế và ở lại đủ lâu thường có lợi thế rõ ràng khi ứng tuyển vị trí pháp lý sau khi ra trường.

Làm sao để kỳ thực tập không trôi qua vô ích?

Thực tập sinh pháp lý là bước ai cũng phải đi. Nhưng có người kết thúc với một tập giấy xác nhận, có người ra về với định hướng rõ ràng và cơ hội việc làm thực sự.

Sự khác biệt không nằm ở việc bạn có đi thực tập hay không mà nằm ở cách bạn chuẩn bị và lựa chọn.

Còn mơ hồ về nghề? Đi sớm để thử, để biết mình có thực sự hợp hay không.

Đã biết mình muốn gì? Chọn đúng một nơi, đi nghiêm túc, tạo ấn tượng để được giữ lại.

Nhưng dù ở giai đoạn nào, hãy nhớ: đừng đi thực tập chỉ để "hoàn thiện hồ sơ". Vì khi bạn đi với mục tiêu rõ ràng, thực tập không chỉ là yêu cầu bắt buộc – mà là bước đệm thực sự cho sự nghiệp.

Bạn có thể tham khảo các vị trí thực tập sinh pháp lý đang tuyển dụng tại NhanSu.vn để tìm môi trường phù hợp với mình.