Xuất khẩu hàng hóa là gì? Có phải mọi thương nhân Việt Nam đều được quyền kinh doanh xuất khẩu gạo không?

Xuất khẩu hàng hóa là gì?

Theo khoản 1 Điều 28 Luật Thương mại 2005 quy định về xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá như sau:

Xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá

1. Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.

2. Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.

...

Như vậy, xuất khẩu hàng hóa được định nghĩa là việc hàng hóa được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.

Có phải mọi thương nhân Việt Nam đều được quyền kinh doanh xuất khẩu gạo không?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 107/2018/NĐ-CP được bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Nghị định 01/2025/NĐ-CP, thì thương nhân Việt Nam được quyền kinh doanh xuất khẩu gạo khi:

[1] Đáp ứng được điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo được quy định tại Điều 4 Nghị định 107/2018/NĐ-CP như sau:

- Thương nhân được thành lập, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật được kinh doanh xuất khẩu gạo khi đáp ứng các điều kiện sau:

+ Có ít nhất 01 kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật;

+ Có ít nhất 01 cơ sở xay, xát hoặc cơ sở chế biến thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa và cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật 2006.

- Kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định 107/2018/NĐ-CP có thể thuộc sở hữu của thương nhân hoặc do thương nhân thuê của tổ chức, cá nhân khác, có hợp đồng thuê bằng văn bản theo quy định của pháp luật với thời hạn thuê tối thiểu 05 năm.

Thương nhân có Giấy chứng nhận không được cho thuê, cho thuê lại kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo đã được kê khai để chứng minh việc đáp ứng điều kiện kinh doanh trong đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận của mình để thương nhân khác sử dụng vào mục đích xin cấp Giấy chứng nhận.

- Thương nhân chỉ xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng không cần đáp ứng các điều kiện kinh doanh quy định tại điểm a, điểm b khoản 1, khoản 2 Điều 4 Nghị định 107/2018/NĐ-CP, được xuất khẩu các loại gạo này không cần có Giấy chứng nhận, không phải thực hiện dự trữ lưu thông quy định tại Điều 12 và có trách nhiệm báo cáo theo quy định tại khoản 2 Điều 24 Nghị định 107/2018/NĐ-CP

Khi thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu, thương nhân xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng không có Giấy chứng nhận chỉ cần xuất trình cho cơ quan Hải quan bản chính hoặc bản sao có chứng thực của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền văn bản xác nhận, chứng nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc chứng thư giám định gạo xuất khẩu do tổ chức giám định cấp theo quy định của pháp luật về việc sản phẩm gạo xuất khẩu phù hợp với các tiêu chí, phương pháp xác định do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế hướng dẫn theo quy định tại điểm đ khoản 2, khoản 3 Điều 22 Nghị định 107/2018/NĐ-CP

[2] Phải được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo.

Lưu ý, Nghị định 01/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 3 năm 2025

Xuất khẩu hàng  hóa là gì? Có phải mọi thương nhân Việt Nam đều được quyền kinh doanh xuất khẩu gạo không? (Hình từ Internet)

Thời hạn Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo trong bao lâu? Ai có thẩm quyền cấp?

Theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 107/2018/NĐ-CP thì Bộ Công Thương có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận cho thương nhân theo quy định tại Điều 4 Nghị định 107/2018/NĐ-CP

Tại khoản 5 Điều Điều 6 Nghị định 107/2018/NĐ-CP quy định như sau:

Cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

...

5. Giấy chứng nhận có thời hạn hiệu lực là 05 năm, kể từ ngày cấp. Khi Giấy chứng nhận hết hiệu lực, thương nhân phải đề nghị cấp Giấy chứng nhận mới để được tiếp tục kinh doanh xuất khẩu gạo.

...

Theo đó, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo sẽ có thời hạn là 5 năm, kể từ ngày cấp.

Lưu ý: Khi giấy chứng nhận hết hiệu lực, thương nhân muốn được tiếp tục kinh doanh xuất khẩu gạo thì buộc phải đề nghị cấp giấy chứng nhận mới.