Mâm ngũ quả thay đổi như thế nào qua thời gian và ý nghĩa của nó được làm mới ra sao?

Mâm ngũ quả có nguồn gốc từ đâu và tượng trưng cho điều gì?

Mâm ngũ quả đã tồn tại lâu đời trong văn hóa Việt Nam và là một phần không thể thiếu trên bàn thờ cúng gia tiên, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên Đán.

Nguồn gốc của mâm ngũ quả được cho là xuất phát từ truyền thống nông nghiệp lúa nước của người dân Việt, nơi mà thiên nhiên và con người luôn gắn bó mật thiết với nhau. Việc bày biện mâm ngũ quả không chỉ đơn thuần là một nghi lễ, mà đáng chú ý, nó còn hàm chứa nhiều ước nguyện tốt lành, là biểu tượng của sự đủ đầy, an khang và hy vọng về một năm mới an lành trong tâm thức của người Việt.

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, con số 5 được gắn liền với thuyết ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, với nghĩa tượng trưng cho sự cân bằng trong vũ trụ.

Do đó, việc lựa chọn và sắp xếp năm loại quả khác nhau trên mâm ngũ quả cũng chính là cách hiện thực hóa niềm tin về sự hài hòa giữa trời và đất, giữa con người và tự nhiên. Đây là một trong những ý nghĩa sâu sắc mà mâm ngũ quả mang lại, giúp lan tỏa sự gắn kết giữa quá khứ với hiện tại, giữa những điều xưa cũ với đời sống hiện đại.

Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả đều chứa đựng một thông điệp riêng.

Bưởi, với màu vàng tươi, thường tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng và may mắn. Chuối xanh thể hiện sức sống, sự phát triển và che chở. Dưa hấu đỏ tượng trưng cho tài lộc và thịnh vượng, trong khi mãng cầu và xoài tượng trưng cho nguyện vọng về cuộc sống đầy đủ, đủ đầy.

Với sắc màu đa dạng và ý nghĩa phong phú, mâm ngũ quả không chỉ là biểu hiện của sự khéo léo trong việc bày biện mà còn là dấu ấn của nhiều ước vọng tốt lành tựa câu chuyện không đầu không cuối khi mỗi gia đình tự tay chuẩn bị mâm ngũ quả của riêng mình.

Xem thêm: Mâm cúng Ông Táo năm 2025 bao gồm những gì? Mẫu văn khấn cúng Ông Táo năm 2025 chuẩn nhất?

 Mâm ngũ quả thay đổi như thế nào qua thời gian và ý nghĩa của nó được làm mới ra sao? (Hình từ Internet)

Mâm ngũ quả thay đổi như thế nào qua thời gian và ý nghĩa của nó được làm mới ra sao?

Qua thời gian, mâm ngũ quả cũng có nhiều biến đổi để thích nghi với đời sống hiện đại. Các loại trái cây được chọn ngày nay có thể có sự khác biệt so với truyền thống, phụ thuộc vào điều kiện địa lý, văn hóa, và thậm chí là cá nhân hóa theo sở thích từng gia đình.

Ở miền Bắc, các loại quả phổ biến thường có là chuối xanh, bưởi vàng, quýt hay đào, trong khi miền Nam thường chọn dừa, mãng cầu, xoài, thể hiện điều gì bằng cả ý niệm về "cầu sung vừa đủ xài". Điều này chứng tỏ sự phong phú của bản sắc văn hóa từng vùng miền, đồng thời thể hiện lòng thành kính và niềm tin vào cuộc sống phồn thịnh trong tương lai.

Ngày nay, mâm ngũ quả hiện đại có thể xuất hiện thêm những loại trái cây ngoại nhập, mới lạ, thể hiện sự giao thoa văn hóa. Điều này cũng cho thấy xu hướng mở rộng biên giới văn hóa của người Việt, khi tiếp nhận những cái mới nhưng vẫn giữ gìn bản sắc truyền thống.

Cách sắp xếp mâm ngũ quả cũng đa dạng hơn, có thể sáng tạo nhiều mẫu mã, hình dạng khác nhau nhưng vẫn đảm bảo sự hài hòa, cân đối về màu sắc và ý nghĩa.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả cũng được làm mới thông qua cách thức truyền tải, như trong thơ văn, nghệ thuật, và đặc biệt là các lễ hội mang tính chất truyền thông quảng bá văn hóa. Các thế hệ trẻ được giáo dục để hiểu sâu và tôn trọng giá trị của mâm ngũ quả thông qua hoạt động vui chơi, học hỏi đầy màu sắc văn hóa đó.

Mỗi mùa Tết đến, người dân không chỉ sắm sửa mâm ngũ quả với tâm thế hướng đến sự đủ đầy và cầu mong bình an mà cũng để thưởng thức sự kết tinh của nghệ thuật sắp đặt và lồng ghép những ý nghĩa phong phú vào cuộc sống hiện đại.

Người lao động đi làm vào ngày Tết Âm lịch 2025 được tính lương thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 98 Bộ luật Lao động 2019, quy định về tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm như sau:

Tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm

1. Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;

b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;

c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

2. Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

3. Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Theo đó, trường hợp người lao động làm vào ngày nghỉ Tết thì người lao động được hưởng lương, ít nhất 300% chưa kể tiền lương ngày tết đối với người lao động hưởng lương ngày.

Đồng thời, trường hợp người lao động làm việc vào ban đêm thì sẽ được trả thêm ít nhất 30% tiền lương của ngày làm việc bình thường và 20% tiền lương của ngày nghỉ Tết.

Như vậy, đi làm ngày nghỉ Tết Âm lịch 2025 thì tiền lương được tính như sau:

[1] Làm việc vào ban ngày: Nhận ít nhất 400% lương.

[2] Làm việc vào ban đêm: Nhận ít nhất 490% lương.

Xem thêm: Cách bao sái bàn thờ, rút tỉa chân nhang đón năm mới 2025 tránh phạm phong thủy?