Bảo mật mạng là gì? Các loại mối đe dọa mạng phổ biến? Học gì để trở thành Chuyên gia an ninh mạng?

Bảo mật mạng là gì? Các loại mối đe dọa mạng phổ biến?

Bảo mật mạng, hay còn gọi là an ninh mạng, là tập hợp các biện pháp và quy trình được thiết kế để bảo vệ tính bảo mật, tính toàn vẹn và khả năng truy cập của hệ thống máy tính, mạng, dữ liệu và các tài sản kỹ thuật số khác khỏi các mối đe dọa và truy cập trái phép. 

Tầm quan trọng của bảo mật mạng ngày càng gia tăng trong bối cảnh số hóa hiện nay. Do đó, việc đầu tư và chú trọng vào bảo mật mạng là yếu tố then chốt để bảo vệ mọi hoạt động trên không gian mạng.

Có rất nhiều loại mối đe dọa mạng khác nhau, nhưng một số loại phổ biến nhất bao gồm:

Phần mềm độc hại (Malware): Đây là các chương trình được thiết kế để gây hại hoặc xâm nhập vào hệ thống máy tính, bao gồm virus, sâu (worm), trojan, phần mềm gián điệp (spyware) và mã độc tống tiền (ransomware).

Tấn công lừa đảo (Phishing): Kẻ tấn công cố gắng lừa người dùng tiết lộ thông tin cá nhân nhạy cảm như mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng bằng cách giả mạo các tổ chức hoặc cá nhân đáng tin cậy.

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS và DDoS): Loại tấn công này làm quá tải hệ thống hoặc mạng mục tiêu bằng một lượng lớn lưu lượng truy cập, khiến người dùng hợp pháp không thể truy cập được.

Tấn công trung gian (Man-in-the-middle - MitM): Kẻ tấn công bí mật can thiệp vào giao tiếp giữa hai bên, đánh cắp hoặc thay đổi thông tin đang được truyền.

Tấn công SQL Injection: Lợi dụng lỗ hổng trong ứng dụng web để chèn các câu lệnh SQL độc hại vào cơ sở dữ liệu, cho phép kẻ tấn công truy cập, sửa đổi hoặc xóa dữ liệu.

Tấn công XSS (Cross-site scripting): Kẻ tấn công chèn mã độc hại vào các trang web mà người dùng khác xem, cho phép chúng thực hiện các hành động trái phép trên trình duyệt của người dùng.
Tấn công khai thác lỗ hổng bảo mật: Kẻ tấn công tìm kiếm và lợi dụng các điểm yếu trong phần mềm hoặc hệ thống để xâm nhập và kiểm soát.

Các mối đe dọa nội bộ (Insider Threats): Các mối đe dọa này xuất phát từ những người có quyền truy cập vào hệ thống, chẳng hạn như nhân viên hoặc nhà thầu, những người có thể lạm dụng quyền hạn của họ.

Tấn công bằng mật khẩu: Các phương pháp khác nhau được sử dụng để cố gắng đoán hoặc đánh cắp mật khẩu, chẳng hạn như tấn công vét cạn (brute-force), tấn công từ điển (dictionary attack) và đánh cắp thông qua keylogger hoặc phần mềm độc hại khác.

Bảo mật mạng là gì? Các loại mối đe dọa mạng phổ biến? Học gì để trở thành Chuyên gia an ninh mạng? (HÌnh từ Internet)

Học gì để trở thành Chuyên gia an ninh mạng?

Để trở thành một chuyên gia an ninh mạng, bạn cần trang bị cho mình một nền tảng kiến thức và kỹ năng vững chắc.

Nền tảng kiến thức:

• Khoa học máy tính: Hiểu biết sâu sắc về cấu trúc dữ liệu, thuật toán, hệ điều hành, kiến trúc máy tính và mạng máy tính là nền tảng cốt lõi.

• Mạng máy tính: Nắm vững các giao thức mạng (TCP/IP, DNS, HTTP,...), mô hình OSI, các thiết bị mạng (router, switch, firewall), và các khái niệm về định tuyến, chuyển mạch.

• Hệ điều hành: Có kiến thức và kỹ năng làm việc tốt trên các hệ điều hành phổ biến như Windows, Linux, macOS. Đặc biệt, Linux là một hệ điều hành quan trọng trong lĩnh vực an ninh mạng.

• Lập trình: Thành thạo ít nhất một hoặc vài ngôn ngữ lập trình như Python, C/C++, Java, JavaScript. Kỹ năng lập trình giúp bạn phân tích mã độc, phát triển công cụ bảo mật và tự động hóa các tác vụ.

• Cơ sở dữ liệu: Hiểu biết về các hệ quản trị cơ sở dữ liệu (MySQL, PostgreSQL, SQL Server,...) và các kỹ thuật bảo mật cơ sở dữ liệu.

Bằng cấp và chứng chỉ:

• Bằng cấp: Theo học các chuyên ngành liên quan đến an ninh mạng, khoa học máy tính, kỹ thuật phần mềm, điện tử viễn thông tại các trường đại học uy tín. Có thể học các ngành như: Công nghệ thông tin, chuyên ngành An toàn thông tin, 

• Chứng chỉ chuyên nghiệp: Đạt được các chứng chỉ quốc tế có giá trị như CompTIA Security+, CEH (Certified Ethical Hacker), CISSP (Certified Information Systems Security Professional), OSCP (Offensive Security Certified Professional),... Các chứng chỉ này không chỉ nâng cao kiến thức mà còn tăng cường uy tín của bạn trong mắt nhà tuyển dụng.

Các kỹ năng mềm quan trọng:

• Tư duy phân tích và giải quyết vấn đề: Khả năng phân tích các tình huống phức tạp, xác định nguyên nhân gốc rễ và đưa ra các giải pháp hiệu quả.

• Khả năng học hỏi liên tục: Lĩnh vực an ninh mạng thay đổi rất nhanh chóng, bạn cần luôn cập nhật kiến thức và kỹ năng mới.

• Kỹ năng giao tiếp: Khả năng giao tiếp rõ ràng và hiệu quả với đồng nghiệp, quản lý và các bên liên quan khác, đặc biệt khi giải thích các vấn đề kỹ thuật.

• Khả năng làm việc nhóm: Tham gia vào các dự án và phối hợp với các thành viên khác trong nhóm.

• Tính tỉ mỉ và cẩn thận: Chú ý đến từng chi tiết nhỏ để phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa tiềm ẩn.

• Đạo đức nghề nghiệp: Tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và pháp luật trong lĩnh vực an ninh mạng.

Nguyên tắc bảo vệ an ninh mạng là gì?

Căn cứ theo Điều 4 Luật An ninh mạng 2018 quy định về nguyên tắc bảo vệ an ninh mạng gồm:

- Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

- Đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý thống nhất của Nhà nước; huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân tộc; phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng.

- Kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ bảo vệ an ninh mạng, bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trên không gian mạng.

- Chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh, làm thất bại mọi hoạt động sử dụng không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; sẵn sàng ngăn chặn các nguy cơ đe dọa an ninh mạng.

- Triển khai hoạt động bảo vệ an ninh mạng đối với cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia; áp dụng các biện pháp bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.

- Hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia được thẩm định, chứng nhận đủ điều kiện về an ninh mạng trước khi đưa vào vận hành, sử dụng; thường xuyên kiểm tra, giám sát về an ninh mạng trong quá trình sử dụng và kịp thời ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng.

- Mọi hành vi vi phạm pháp luật về an ninh mạng phải được xử lý kịp thời, nghiêm minh.

Các nguyên tắc này chính là khung pháp lý và định hướng hành động cho công việc của một chuyên gia an ninh mạng.