Toàn văn Nghị quyết 205/2025/QH15 thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công

Toàn văn Nghị quyết 205/2025/QH15 thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công (Hình từ Internet)

Toàn văn Nghị quyết 205/2025/QH15 thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công

Ngày 24/6/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 205/2025/QH15 về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Cụ thể, Nghị quyết 205/2025/QH15 quy định việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công khi không có người khởi kiện (sau đây gọi là vụ án dân sự công ích).

Nghị quyết này áp dụng đối với Viện kiểm sát nhân dân (sau đây gọi là Viện kiểm sát), Tòa án nhân dân (sau đây gọi là Tòa án), cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc khởi kiện, giải quyết vụ án dân sự công ích.

Theo Nghị quyết 205/2025/QH15, nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công được xác định như sau:

- Nhóm dễ bị tổn thương gồm:

+ Trẻ em theo quy định của Luật Trẻ em;

+ Người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi;

+ Người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật;

+ Phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;

+ Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự;

+ Người dân tộc thiểu số cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.

- Lợi ích công gồm lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước thuộc các lĩnh vực sau đây:

+ Đầu tư công;

+ Đất đai, tài nguyên, tài sản công khác;

+ Môi trường, hệ sinh thái;

+ Di sån văn hoá;

+ An toàn thực phẩm, dược phẩm;

+ Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Các trường hợp Viện kiểm sát khởi kiện gồm:

- Qua tiếp nhận thông tin từ các nguồn quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 10 Nghị quyết 205/2025/QH15, Viện kiểm sát tiến hành kiểm tra, xác minh và xác định có vi phạm gây thiệt hại đến quyền dân sự của chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công, sau khi thông báo, kiến nghị với cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền, trách nhiệm khởi kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Nghị quyết 205/2025/QH15 nhưng không có người khởi kiện thì Viện kiểm sát khởi kiện.

- Trong quá trình giải quyết vụ án, vụ việc, Viện kiểm sát phát hiện có vi phạm gây thiệt hại đến quyền dân sự của chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công nhưng không thể giải quyết trong cùng vụ án, vụ việc đó, sau khi thông báo, kiến nghị với cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền, trách nhiệm khởi kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Nghị quyết 205/2025/QH15 nhưng không có người khởi kiện thì Viện kiểm sát khởi kiện.

Việc thực hiện thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công phải tuân thủ các nguyên tắc như sau:

- Việc khởi kiện và giải quyết vụ án dân sự công ích được thực hiện theo Nghị quyết 205/2025/QH15; trường hợp Nghị quyết này không quy định thì áp dụng quy định của Bộ luật Tổ tụng dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Viện kiểm sát chỉ khởi kiện khi đã thông báo, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quyền, trách nhiệm khởi kiện theo quy định của pháp luật nhưng không có người khởi kiện.

- Vụ án dân sự do Viện kiểm sát khởi kiện để bảo vệ lợi ích công thì không được hòa giải và bị đơn không được đưa ra yêu cầu phản tố.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan có trách nhiệm phối hợp với Viện kiểm sát và Tòa án khi Viện kiểm sát, Tòa án thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Nghị quyết 205/2025/QH15 và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Hiệu lực thi hành của Nghị quyết 205/2025/QH15 ra sao?

Nghị quyết 205/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2026 và được thực hiện trong 03 năm tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh và Đắk Lắk.

Tại thời điểm Nghị quyết 205/2025/QH15 hết hiệu lực thi hành mà vụ án dân sự công ích được giải quyết theo quy định của Nghị quyết này chưa kết thúc thì được tiếp tục thực hiện cho đến khi bản án, quyết định của Tòa án được thi hành xong.

Xem thêm

• Trung ương thống nhất bỏ Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân cấp nào theo Nghị quyết 60?