Từ vụ truy nã đối tượng buôn bán ma túy: Xử lý thế khi người bị truy nã tự ra đầu thú? Phát hiện đối tượng bị truy nã, người dân có quyền vây bắt không?

Những đối tượng nào bị truy nã?

Pháp luật hiện nay chưa có quy định cụ thể về truy nã. Tuy nhiên có thể hiểu truy nã là việc cơ quan điều tra có thẩm quyền ra quyết định truy tìm tung tích của một người vi phạm pháp luật hình sự (đã có hoặc chưa có bản án xét xử của tòa án) khi người đó bỏ trốn hoặc không biết đang ở đâu.

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 Thông tư liên tịch 13/2012/TTLT-BCA-BTP-VKSNDTC-TANDTC thì những đối tượng sau sẽ bị truy nã:

+ Bị can, bị cáo bỏ trốn hoặc không biết đang ở đâu.

+ Người bị kết án trục xuất, người chấp hành án phạt trục xuất bỏ trốn.

+ Người bị kết án phạt tù bỏ trốn.

+ Người bị kết án tử hình bỏ trốn.

+ Người đang chấp hành án phạt tù, người được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người được hoãn chấp hành án bỏ trốn.

Như vậy, người thuộc một trong các trường hợp trên, cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định truy nã đối tượng theo quy định pháp luật.

Xử lý thế nào với trường hợp người bị truy nã tự ra đầu thú?Phát hiện đối tượng trốn truy nã, người dân có quyền vây bắt không?

Xử lý thế nào với trường hợp người bị truy nã tự ra đầu thú?

Căn cứ quy định Điều 16 Thông tư liên tịch 13/2012/TTLT-BCA-BTP-VKSNDTC-TANDTC thì trường hợp người bị truy nã ra đầu thú giải quyết như sau:

- Khi có người bị truy nã đến đầu thú thì các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất biết để cử người đến tiếp nhận và lập biên bản về việc người bị truy nã ra đầu thú.

Trường hợp người bị truy nã ra đầu thú tại cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân các cấp thì các cơ quan này phải lập biên bản về việc người bị truy nã ra đầu thú và giải ngay người đó đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

- Khi tiếp nhận người bị truy nã ra đầu thú, Cơ quan điều tra phải lập biên bản về việc người bị truy nã ra đầu thú (nếu cơ quan bàn giao chưa lập biên bản) và lấy lời khai về hành vi phạm tội, quá trình trốn, lý do đầu thú và những vấn đề khác có liên quan.

- Người phạm tội bị truy nã ra đầu thú thì được xem xét là một tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại khoản 2 Điều 46 Bộ luật Hình sự 2015.

Điều 46. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

...

2. Khi quyết định hình phạt, Toà án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án.

- Người có quyết định thi hành án phạt tù bỏ trốn bị truy nã ra đầu thú nhưng đang bị bệnh hiểm nghèo (có kết luận của Hội đồng y khoa Bệnh viện cấp tỉnh trở lên), phụ nữ có thai (có xác nhận của Bệnh viện đa khoa cấp huyện trở lên), người đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi hoặc người lao động duy nhất trong gia đình (có xác nhận của chính quyền địa phương) nếu phải chấp hành án phạt tù thì gia đình sẽ lâm vào hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thì Tòa án có thể cho tạm hoãn chấp hành án phạt tù theo quy định tại Điều 61 Bộ luật Hình sự 2015.

Điều 61. Hoãn chấp hành hình phạt tù

1. Người bị xử phạt tù có thể được hoãn chấp hành hình phạt trong các trường hợp sau đây:

a) Bị bệnh nặng được hoãn cho đến khi sức khỏe được hồi phục;

b) Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thì được hoãn cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi;

c) Là người lao động duy nhất trong gia đình, nếu phải chấp hành hình phạt tù thì gia đình sẽ gặp khó khăn đặc biệt, được hoãn đến một năm, trừ trường hợp người đó bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng;

d) Bị kết án về tội ít nghiêm trọng, do nhu cầu công vụ, thì được hoãn đến một năm.

2. Trong thời gian được hoãn chấp hành hình phạt tù, nếu người được hoãn chấp hành hình phạt lại phạm tội mới, thì Toà án buộc người đó phải chấp hành hình phạt trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 51 của Bộ luật này.

Phát hiện đối tượng trốn truy nã, người dân có quyền vây bắt không?

Căn cứ Điều 112 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về bắt người trốn truy nã như sau:

[1] Đối với người đang bị truy nã thì bất kỳ người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất. Các cơ quan này phải lập biên bản tiếp nhận và giải ngay người bị bắt hoặc báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

[2] Khi bắt người đang trốn truy nã thì người nào cũng có quyền tước vũ khí, hung khí của người bị bắt.

[3] Trường hợp Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an phát hiện bắt giữ, tiếp nhận người đang bị truy nã thì thu giữ, tạm giữ vũ khí, hung khí và bảo quản tài liệu, đồ vật có liên quan, lập biên bản bắt giữ người, lấy lời khai ban đầu; giải ngay người bị bắt hoặc báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Như vậy, nếu phát hiện đối tượng trốn truy nã, người dân có quyền vay bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất.

Xem thêm:

• Ai là đối tượng bị truy nã? Ra quyết định truy nã khi có đủ các điều kiện nào? Bắt hoặc tiếp nhận người bị bắt theo quyết định truy nã thế nào?
• Truy nã đối tượng mua bán trái phép ma túy ở Quảng Ninh: Những ai thuộc đối tượng bị truy nã? Điều kiện ra quyết đinh truy nã là gì?
• Truy nã tội phạm ma túy là gì? Trường hợp nào được ra quyết định truy nã tội phạm ma túy?