Thế nào là phế truất tổng thống? Đặc điểm của chế độ tổng thống thế nào?

Thế nào là phế truất tổng thống? Đặc điểm của chế độ tổng thống thế nào? (Hình từ Internet)

Thế nào là phế truất tổng thống?

Phế truất tổng thống là việc bãi nhiệm một tổng thống đương nhiệm trước khi hết nhiệm kỳ theo quy định của pháp luật. Quá trình này thường bao gồm các bước sau:

[1] Luận tội:

Quốc hội hoặc cơ quan lập pháp đưa ra cáo buộc chính thức đối với tổng thống về các hành vi vi phạm pháp luật, chẳng hạn như phản quốc, tham nhũng, hoặc các tội ác nghiêm trọng khác. Việc luận tội thường đòi hỏi một số lượng phiếu bầu nhất định từ các thành viên quốc hội.

[2] Xét xử:

Sau khi luận tội, tổng thống sẽ bị đưa ra xét xử trước một cơ quan có thẩm quyền, thường là tòa án hiến pháp hoặc thượng viện.

Trong quá trình xét xử, các bên sẽ đưa ra bằng chứng và lập luận để chứng minh hoặc bác bỏ các cáo buộc.

Để phế truất tổng thống, cần có một số lượng phiếu bầu nhất định từ các thành viên cơ quan xét xử.

[3] Phán quyết:

Nếu cơ quan xét xử kết luận rằng tổng thống có tội, họ sẽ ra phán quyết phế truất. Sau khi phế truất, tổng thống sẽ mất chức và các quyền lợi liên quan.

Lưu ý: Thông tin nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo.

Đặc điểm của chế độ tổng thống thế nào?

Chế độ tổng thống là hình thức chính thể tổ chức chính quyền, trong đó không chỉ nghị viện với tính cách là cơ quan đại biểu, cơ quan lập pháp cao nhất mà cả tổng thống với tính cách là người đứng đầu nhà nước đều do cử tri bầu ra, đối với tổng thống có thể do cử tri trực tiếp bầu ra như ở Pháp, liên bang Nga hoặc cử tri bầu ra đại cử tri và đại cử tri bầu tổng thống mà điển hình là Mĩ và một số nước Mĩ - Latinh.

Về cơ bản, các chế độ tổng thống là những chế độ mà có một chính trị gia được bầu duy nhất làm đại diện cho cả nước và nhiệm kỳ của người đó không phụ thuộc vào sự ủng hộ của nhánh lập pháp.

Cũng có những nhà nước như Đức, Hungary và Ấn Độ có tổng thống nhưng lãnh đạo của họ là những bên tham gia tương đối nhỏ trong hoạch định chính sách. Ở đây, sự tồn tại của một tổng thống không nhất thiết có nghĩa đó là một nhà nước tổng thống; thật ra, các chế độ Đức, Hungary và Ấn Độ thường không được coi là chế độ tổng thống thực thụ. Như vậy, rõ ràng là có những biến thể chủ yếu trong chế độ tổng thống vì không phải tất cả tổng thống đều sở hữu những quyền lực vừa đề cập.

Trên thực tế, tổng thống có thể nắm trong tay bất cứ hỗn hợp nào của những công cụ sau: quyền bổ nhiệm, kiểm soát cuộc họp nội các, quyền phủ quyết, quyền phủ quyết những vấn đề thuộc ngành dọc, quyền kiểm soát chính sách đối ngoại, quyền đối với việc thành lập chính phủ, và quyền giải tán cơ quan hành pháp. Ngoài danh sách các quyền lực trên của tổng thống, còn có một cách khác để thảo luận hoặc phân loại những hệ thống đó.

Lưu ý: Thông tin nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo.

Ai là người đứng đầu Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

Theo Hiến pháp 2013, Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại. Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội và chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội.

Nhiệm kỳ của Chủ tịch nước theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi Quốc hội hết nhiệm kỳ, Chủ tịch nước tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chủ tịch nước.

Như vậy, Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cơ sở pháp lý: Điều 86 và Điều 87 Hiến pháp 2013.