Quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội bị xử phạt thế nào theo quy định hiện hành? Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Quảng cáo sai sự thật là gì?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Quảng cáo 2012, quảng cáo là việc sử dụng các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã hội; thông tin cá nhân.

Căn cứ khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, quảng cáo sai sự thật là quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về:

+ Khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; 

+ Về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

Hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội hiện nay thường xuất phát từ việc các nhân vật nổi tiếng, chẳng hạn như nghệ sĩ hay tiktoker, sử dụng uy tín cá nhân để giới thiệu những sản phẩm giả, không đạt chất lượng. Các nền tảng mạng xã hội trở thành nơi lan truyền rộng rãi những quảng cáo thiếu trung thực này, gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng và xã hội.

Quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội bị xử phạt như thế nào?

Quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội bị xử phạt như thế nào?

* Xử phạt hành chính với hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật trên mạng xã hội

Theo khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội sẽ bị phạt tiền từ 60 triệu đến 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố, trừ các trường hợp sau:

+ Quảng cáo mỹ phẩm có tác dụng như thuốc gây hiểu nhầm sản phẩm đó là thuốc: phạt từ 30 triệu đến 40 triệu đồng (Khoản 4 Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP);

+ Quảng cáo thực phẩm chức năng gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh: phạt từ 20 triệu đến 30 triệu đồng (điểm b Khoản 4 Điều 52 Nghị định 38/2021/NĐ-CP);

+ Quảng cáo sai sự thật về bản chất, công dụng, chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ của thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, chất cải tạo môi trường chăn nuôi, chất cải tạo môi trường thủy sản: phạt từ 10 triệu đến 15 triệu đồng (Khoản 1 Điều 60 Nghị định 38/2021/NĐ-CP);

+ Quảng cáo giống cây trồng không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh của tổ chức, cá nhân kinh doanh giống (số lượng, chất lượng, giá bán), nội dung ghi trên nhãn, nhãn hiệu: phạt từ 10 triệu đến 15 triệu đồng (điểm c Khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021/NĐ-CP).

*Lưu ý: Mức phạt này được áp dụng cho cá nhân và sẽ tăng gấp đôi đối với tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật tương tự. (Theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP (sửa đổi tại khoản 2 Điều 1 Nghị định 128/2022/NĐ-CP)

Ngoài ra, cá nhân, tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội còn có thể bị xử phạt bổ sung (Khoản 7 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP) và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả (Khoản 8 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP) bao gồm:

+ Tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 05 đến 07 tháng; tước quyền sử dụng Giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ 22 tháng đến 24 tháng đối với vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ 02 lần trở lên trong thời hạn 06 tháng.

+ Buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm báo, tạp chí in quảng cáo.

+ Buộc xin lỗi tổ chức, cá nhân bằng văn bản.

+ Buộc cải chính thông tin.

* Xử phạt hình sự với hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật trên mạng xã hội

Trường hợp hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật trên mạng xã hội đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội quảng cáo gian dối theo Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 với mức phạt như sau:

+ Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

+ Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Xem thêm:

• Mức phạt tù cao nhất tội sản xuất hàng giả là thực phẩm?
• Tội phạm mạng là gì? Đưa tin sai sự thật lên mạng bị xử lý thế nào?