Bác sĩ có quyền trợ tử theo yêu cầu của bệnh nhân không?

Trợ tử là gì?

Trợ tử (còn được gọi là Assisted Suicide) là hành động hỗ trợ người mắc bệnh nan y, không còn khả năng cứu chữa, chấm dứt sự sống của chính họ để thoát khỏi sự đau đớn kéo dài. Trong trợ tử, bệnh nhân tự quyết định và chủ động thực hiện việc kết thúc cuộc đời mình, thường với sự hỗ trợ từ Bác sĩ hoặc người khác, như cung cấp thuốc hay hướng dẫn phương tiện chấm dứt sự sống.

Trợ tử khác với an tử ở chỗ bệnh nhân trực tiếp thực hiện hành động dẫn đến cái chết, còn an tử là khi Bác sĩ hoặc người khác thực hiện. Trợ tử được xem là lựa chọn giúp bệnh nhân ra đi nhẹ nhàng, ít đau đớn, nhưng cũng gây tranh cãi về đạo đức, tôn giáo và luật pháp. Một số quốc gia như Thụy Sĩ, Canada, và một số bang ở Mỹ đã hợp pháp hóa trợ tử, trong khi ở nhiều quốc gia khác, hành vi này vẫn bị cấm. Trợ tử đặt ra câu hỏi lớn về quyền được chết và sự tôn trọng quyền tự quyết của bệnh nhân.

Lưu ý: thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo.

Bác sĩ có quyền trợ tử theo yêu cầu của bệnh nhân không? (Hình từ Internet)  

Bác sĩ có quyền trợ tử theo yêu cầu của bệnh nhân không?

Căn cứ tại Điều 19 Hiến pháp 2013 quy định như sau:

Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật.

Theo quy định, ngoại trừ các trường hợp áp dụng hình phạt tử hình đối với tội phạm, hành động phòng vệ chính đáng, hoặc xử lý trong tình thế cấp thiết, thì không ai có quyền tước đoạt mạng sống của người khác.

Đồng thời, căn cứ tại Điều 44 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 có quy định:

Nghĩa vụ đối với người bệnh

1. Kịp thời sơ cứu, cấp cứu, khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh, trừ trường hợp quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 40 của Luật này.

2. Tôn trọng các quyền của người bệnh, có thái độ ân cần, hòa nhã với người bệnh.

3. Tư vấn, cung cấp thông tin theo quy định tại khoản 1 Điều 9 của Luật này.

4. Đổi xử bình đẳng với người bệnh, không để lợi ích cá nhân hay sự phân biệt đối xử ảnh hưởng đến quyết định chuyên môn của mình.

5. Chỉ được yêu cầu người bệnh chi trả các chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.

Như vậy, theo quy định trên thì Bác sĩ không có quyền trợ tử mà là những người hành nghề khám, chữa bệnh có trách nhiệm cao cả trong việc khám chữa bệnh và cứu người và tuyệt đối không có quyền tước đoạt tính mạng của bệnh nhân.

Tóm lại, Bác sĩ không có quyền trợ tử dù bệnh nhân có yêu cầu trợ tử, Bác sĩ vẫn không được phép hỗ trợ thực hiện. Nếu Bác sĩ thực hiện hành vi trợ tử có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người theo Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

Tội giết người

1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Giết 02 người trở lên;

b) Giết người dưới 16 tuổi;

c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;

d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;

đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;

e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;

h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;

k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;

l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;

m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;

n) Có tính chất côn đồ;

o) Có tổ chức;

p) Tái phạm nguy hiểm;

q) Vì động cơ đê hèn.

2. Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.

Người nhà bệnh nhân giúp bệnh nhân tự kết thúc sự sống có bị phạt không?

Căn cứ Điều 131 Bộ luật Hình sự 2015, quy định như sau:

Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự tước đoạt tính mạng của họ;

b) Tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự tước đoạt tính mạng của họ.

2. Phạm tội làm 02 người trở lên tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Như vậy, theo quy định, nếu người nhà bệnh nhân giúp bệnh nhân tự kết thúc sự sống có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát. Hành vi này có thể bị xử phạt từ cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc cao nhất là 07 năm tù.