Công văn 3409: Căn cứ bãi bỏ án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ từ ngày 01/7/2025

Công văn 3409: Căn cứ bãi bỏ án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ từ ngày 01/7/2025

Vừa qua, ngày 24/7/2025, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành Công văn 3409/VKSND-V14 năm 2025 về việc trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Hải Dương cũ (nay là thành phố Hải Phòng mới) gửi tới Quốc hội trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Cụ thể, Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Hải Dương cũ (nay là thành phố Hải Phòng mới) do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến theo Công văn số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trả lời như sau:

Kiến nghị số 6: Đối với các tội phạm về tham nhũng, cử tri bày tỏ mong muốn giữ nguyên hình phạt tử hình để đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa chung; đồng thời, nghiên cứu hoàn thiện chính sách xử lý nghiêm minh đối với loại tội phạm này.

Trả lời:

Ngày 25/6/2025, tại Kỷ họp thứ 9, Quốc hội Khoá XV, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó, tại Điều 353 và Điều 354 đã bỏ án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ trong Bộ luật Hình sự 2015 trên cơ sở những căn cứ sau:

(1) Nhằm cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về thu hẹp hình phạt tử hình, trên cơ sở kế thừa tinh thần thu hẹp dần hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự qua các lần sửa đổi, bổ sung;

(2) Trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng các vấn đề như: Tính chất, mức độ của hành vi phạm tội; tầm quan trọng của khách thể bảo vệ; khả năng khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra; căn cứ kết quả tổng kết công tác thi hành Bộ luật Hình sự, nhiều tội danh có quy định về hình phạt tử hình nhưng không áp dụng trên thực tế thời gian qua;...

Ngoài ra, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hiện nay, xu hướng về việc giảm hình phạt tử hình trong quy định của pháp luật cũng như thực tế thi hành trên thế giới là phổ biến. Trong 193 quốc gia là thành viên của Liên hợp quốc chỉ còn hơn 50 quốc gia quy định về hình phạt tử hình. Mặt khác, trách nhiệm, nghĩa vụ của Việt Nam khi là thành viên của các điều ước quốc tế có liên quan, đặc biệt tại khoản 2 Điều 6 Công ước của Liên hợp quốc về quyền dân sự và chính trị xác định: “Ở những nước mà hình phạt tử hình chưa được xóa bỏ thì chỉ được phép áp dụng hình phạt tử hình đối với những tội ác nghiêm trọng nhất”.

Căn cứ hoạt động hợp tác quốc tế của nước ta, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế một cách sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, việc xây dựng hệ thống pháp luật tương đồng với đa số các nước trên thế giới nhất là loại bỏ dần hình phạt tử hình, sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy các quan hệ hợp tác ngày càng bền chặt và tin tưởng lẫn nhau.

Do đó, vì các lý do nêu trên, Quốc hội đã bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ trong Bộ luật Hình sự.

Đồng thời, để bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án nhưng vẫn bảo đảm tính nghiêm minh, khoản 4 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 đã bổ sung khoản 1 Điều 63 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:

“Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lón".

Trên đây là trả lời của Viện kiểm sát nhân dân tối cao đối với kiến nghị của cử trị, trân trọng kính gửi Đoàn Đại biểu Quốchội tỉnh Hải Dương cũ (nay là thành phố Hải Phòng mới) để trả lời cử trì.

Trên đây là thông tin về "Công văn 3409: Căn cứ bãi bỏ án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ từ ngày 01/7/2025"

Công văn 3409: Căn cứ bãi bỏ án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ từ ngày 01/7/2025 (Hình từ Internet)

Quy định về trình tự thi hành án tử hình theo quy định hiện nay ra sao?

Căn cứ theo khoản 4 Điều 82 Luật Thi hành án hình sự 2019 về hình thức và trình tự thi hành án tử hình quy định:

Theo đó, trình tự thi hành án tử hình được thực hiện như sau:

[1] Căn cứ quyết định thi hành án tử hình và yêu cầu của Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp hoặc Vệ binh hỗ trợ tư pháp thực hiện áp giải người chấp hành án đến nơi làm việc của Hội đồng thi hành án tử hình;

[2] Thực hiện yêu cầu của Hội đồng thi hành án tử hình, cán bộ chuyên môn thuộc Công an nhân dân hoặc Quân đội nhân dân tiến hành lăn tay, kiểm tra danh bản, chỉ bản, đối chiếu với hồ sơ, tài liệu có liên quan; chụp ảnh, ghi hình quá trình làm thủ tục lăn tay, kiểm tra và lập biên bản; báo cáo Hội đồng thi hành án tử hình về kết quả kiểm tra;

[3] Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình công bố quyết định thi hành án, quyết định không kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và quyết định không kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao không chấp nhận kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao hoặc kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, quyết định của Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình.

Ngay sau khi Chủ tịch Hội đồng thi hành án công bố các quyết định, Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp hoặc Vệ binh hỗ trợ tư pháp có nhiệm vụ giao các quyết định trên cho người chấp hành án để người đó tự đọc.

Trường hợp người chấp hành án không biết chữ, không biết tiếng Việt hoặc không tự mình đọc được thì Hội đồng thi hành án tử hình chỉ định người đọc hoặc phiên dịch các quyết định trên cho người đó nghe.

Quá trình công bố và đọc các quyết định phải được chụp ảnh, ghi hình, ghi âm và lưu vào hồ sơ thi hành án tử hình;

[4] Theo lệnh của Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, cán bộ chuyên môn do cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu chỉ định thực hiện việc thi hành án và báo cáo kết quả cho Chủ tịch Hội đồng;

[5] Theo lệnh của Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, bác sỹ pháp y xác định tình trạng của người đã bị thi hành án tử hình và báo cáo kết quả cho Hội đồng;

[6] Hội đồng thi hành án tử hình lập biên bản thi hành án; báo cáo về quá trình, kết quả thi hành án cho Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, cơ quan quản lý thi hành án hình sự. Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu làm thủ tục khai tử tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thi hành án;

[7] Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có trách nhiệm bảo quản tử thi, tổ chức mai táng, vẽ sơ đồ mộ người đã bị thi hành án. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi mai táng có nhiệm vụ phối hợp với cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu trong việc mai táng và quản lý mộ của người đã bị thi hành án;

[8] Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu thông báo cho thân nhân của người đã bị thi hành án biết, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 83 Luật Thi hành án hình sự 2019.

Xem thêm

• Chính thức từ ngày 01/07/2025 8 tội danh được bỏ hình phạt tử hình?

Tìm Việc làm Luật/Pháp lý mới nhất