Chức danh nhà giáo, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo theo Luật Nhà giáo 2025 là gì?

Chức danh nhà giáo, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo theo Luật Nhà giáo 2025 là gì? (Hình từ Internet)

Chức danh nhà giáo, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo theo Luật Nhà giáo 2025 là gì?

Theo Luật Nhà giáo 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026), nhà giáo là lực lượng nòng cốt của ngành giáo dục, có vị thế quan trọng trong xã hội, được tôn trọng, bảo vệ, tôn vinh. Nhà giáo có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục; có vai trò quan trọng trong việc xây dựng nguồn nhân lực, xây dựng xã hội học tập, xã hội số và xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Về thuật ngữ “Chức danh nhà giáo” và “Chuẩn nghề nghiệp nhà giáo” áp dụng từ ngày 01/01/2026 được Luật Nhà giáo 2025 định nghĩa như sau:

[1] Đối với chức danh nhà giáo

Chức danh nhà giáo là tên gọi thể hiện trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của nhà giáo trong từng cấp học, trình độ đào tạo.

Trong đó, chức danh nhà giáo được xác định theo yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học, trình độ đào tạo.

Việc bổ nhiệm, thay đổi chức danh nhà giáo được thực hiện phù hợp với cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Việc xác định tương đương chức danh nhà giáo trong từng cấp học, trình độ đào tạo thực hiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

[2] Đối với chuẩn nghề nghiệp nhà giáo

Chuẩn nghề nghiệp nhà giáo là hệ thống các tiêu chuẩn theo từng chức danh nhà giáo, bao gồm tiêu chuẩn về đạo đức nhà giáo; tiêu chuẩn trình độ đào tạo, bồi dưỡng; tiêu chuẩn năng lực chuyên môn, nghiệp vụ.

Trong đó:

- Nhà giáo sử dụng chuẩn nghề nghiệp để tự đánh giá phẩm chất, năng lực; xây dựng và thực hiện kế hoạch rèn luyện, bồi dưỡng, phát triển nghề nghiệp liên tục.

- Cơ quan quản lý giáo dục, cơ sở giáo dục sử dụng chuẩn nghề nghiệp nhà giáo trong tuyển dụng, bố trí, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng đối với nhà giáo; xây dựng và thực hiện chính sách phát triển đội ngũ nhà giáo.

Chuẩn nghề nghiệp nhà giáo được áp dụng thống nhất đối với nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập, cơ sở giáo dục ngoài công lập.

Về quy định chi tiết chuẩn nghề nghiệp nhà giáo: Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chi tiết chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, trừ trường hợp quy định chi tiết chuẩn nghề nghiệp nhà giáo thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc sẽ do Bộ trưởng hai Bộ này thực hiện.

Cơ sở pháp lý: Điều 12 và Điều 13 Luật Nhà giáo 2025.

Quyền và nghĩa vụ của nhà giáo từ ngày 01/01/2025 theo Luật Nhà giáo 2025

[1] Về phần quyền

Cụ thể, nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập thực hiện các quyền theo quy định của pháp luật về viên chức và quy định khác của pháp luật có liên quan. Nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện các quyền theo quy định của pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ngoài quy định nêu trên, nhà giáo còn có các quyền sau đây:

- Được giảng dạy, giáo dục phù hợp chuyên môn đào tạo; chủ động phân phối thời lượng, sắp xếp nội dung theo chương trình giáo dục; lựa chọn, sử dụng tài liệu, học liệu phục vụ hoạt động giảng dạy, giáo dục; nhận xét, đánh giá, tham gia khen thưởng, xử lý kỷ luật người học theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục;

- Được nghiên cứu khoa học và chuyển giao sản phẩm nghiên cứu khoa học, hưởng chính sách ưu đãi trong hoạt động nghiên cứu khoa học; tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở giáo dục đại học thành lập, hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo, ứng dụng và chuyển giao công nghệ theo quy định của pháp luật;

- Được tôn trọng, bảo vệ uy tín, danh dự, nhân phẩm; được đối xử bình đẳng trong hoạt động và phát triển nghề nghiệp;

- Được nghỉ hè và các ngày nghỉ khác theo quy định của pháp luật;

- Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ;

- Được tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học tại cơ quan, tổ chức, đơn vị khác theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục.

Cơ sở pháp lý: Điều 8 Luật Nhà giáo 2025.

[2] Về phần nghĩa vụ

Theo Luật Nhà giáo 2025, nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về viên chức và quy định khác của pháp luật có liên quan. Nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ngoài ra, nhà giáo còn có các nghĩa vụ sau đây:

- Giảng dạy, giáo dục đúng mục tiêu, nguyên lý giáo dục; thực hiện đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục;

- Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự, nhân phẩm, đạo đức nhà giáo; mẫu mực, nêu gương trong hoạt động nghề nghiệp và ứng xử trong quan hệ xã hội; bảo đảm liêm chính học thuật;

- Phát huy phẩm chất, năng lực và phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu của người học;

- Tôn trọng, đối xử công bằng, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người học;

- Thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học; nghiên cứu và áp dụng khoa học giáo dục; cập nhật nâng cao kỹ năng thực hành, tiếp cận công nghệ mới theo quy định của pháp luật;

- Tham gia xây dựng môi trường giáo dục an toàn, dân chủ, đổi mới, sáng tạo.

Cơ sở pháp lý: Điều 9 Luật Nhà giáo 2025.

Chính sách của Nhà nước về xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo từ năm 2026

Theo Điều 6 Luật Nhà giáo 2025, các chính sách của Nhà nước về xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo như sau:

- Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo; bảo đảm số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ nhà giáo.

- Thu hút, trọng dụng người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao làm nhà giáo.

- Thu hút nhà giáo tham gia giảng dạy, giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

- Bảo vệ uy tín, danh dự, nhân phẩm của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp.

- Ưu tiên về tiền lương, chế độ đãi ngộ đối với nhà giáo.

- Khuyến khích nhà giáo đổi mới, sáng tạo trong hoạt động nghề nghiệp.

- Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng phát triển nghề nghiệp liên tục đối với nhà giáo.

- Khuyến khích, tạo điều kiện để nhà giáo là công dân Việt Nam tham gia học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, trao đổi học thuật với cơ sở giáo dục và tổ chức nước ngoài; nhà giáo, nhà khoa học là người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, trao đổi học thuật với cơ sở giáo dục và tổ chức ở Việt Nam.

- Huy động các nguồn lực xã hội cho việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo.

Xem thêm

• Giáo viên được thưởng gấp 12,5 lần lương khi đạt danh hiệu nhà giáo nhân dân theo Nghị định 152 đúng không?
• Từ năm 2026, thời gian nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với giáo viên quy định ra sao?
• Từ 2026, giáo viên nghỉ hưu muộn tối đa mấy năm?