Người lao động thuộc trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật có được hưởng trợ cấp thất nghiệp?

Hiện hành, người lao động có phải bồi thường cho người sử dụng lao động khi nghỉ việc không báo trước hay không?

Căn cứ Điều 35 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động thời hạn như sau:

[1] Ít nhất 45 ngày: nếu làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

[2] Ít nhất 30 ngày: nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 - 36 tháng.

[3] Ít nhất 03 ngày làm việc: nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng.

[4] Đối với một số ngành, nghề, công việc đặc thù quy định tại Điều 7 Nghị định 145/2020/NĐ-CP.

Tại khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019 quy định pháp luật cho phép người lao động có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ngay mà không cần báo trước cho người sử dụng lao động trong các trường hợp sau đây:

[1] Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp được doanh nghiệp chuyển đi làm công việc khác so với hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 29 Bộ luật Lao động 2019;

[2] Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng hạn quy định tại khoản 4 Điều 97 Bộ luật Lao động 2019;

[3] Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;

[4] Người lao động bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

[5] Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và có xác nhận về việc tiếp tục làm việc sẽ ảnh hưởng xấu tới thai nhi;

[6] Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác;

[7] Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực làm ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng lao động.

Đồng thời, tại Điều 39 Bộ luật Lao động 2019 quy định các trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng không tuân thủ quy định về thời hạn báo trước (trừ các trường hợp không cần báo trước đã nêu bên trên) thì bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 40 Bộ luật Lao động 2019, về nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật quy định:

Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật

1. Không được trợ cấp thôi việc.

2. Phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động và một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước.

3. Phải hoàn trả cho người sử dụng lao động chi phí đào tạo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.

Như vậy, từ các quy định nêu bên trên thì người lao động khi nghỉ việc không báo trước cho người sử dụng lao động sẽ có 02 trường hợp sau:

Trường hợp 1: Sẽ không bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật nếu người lao động nghỉ ngang thuộc một trong các trường hợp được nghỉ mà không cần báo trước.

Do đó, người lao động sẽ không phải bồi thường cho người sử dụng lao động.

Trường hợp 2: Sẽ bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật nếu việc người lao động nghỉ ngang không thuộc một trong các trường hợp được nghỉ mà không cần báo trước.

Do đó, người lao động sẽ phải bồi thường cho người sử dụng lao động:

- Nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động

- Một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước

- Phải hoàn trả cho người sử dụng lao động chi phí đào tạo cho công ty theo quy định pháp luật (nếu có).

Xem thêm: Mức tiền bồi thường khi người lao động tự ý nghỉ việc không báo trước là bao nhiêu?

Người lao động thuộc trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật có được hưởng trợ cấp thất nghiệp? (Hình từ Internet)

Người lao động thuộc trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật có được hưởng trợ cấp thất nghiệp?

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 49 Luật việc làm 2013, quy định điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:

Điều kiện hưởng

Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây:

a) Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật;

b) Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;

...

Như vậy, từ quy định trên thì đối với trường hợp người lao động chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nghĩa vụ của người lao động được quy định như thế nào?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019, quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao đọng cụ thể như sau:

[1] Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác; tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động;

[2] Thiết lập cơ chế và thực hiện đối thoại, trao đổi với người lao động và tổ chức đại diện người lao động; thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc;

[3] Đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nhằm duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động;

[4] Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động; xây dựng và thực hiện các giải pháp phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

[5] Tham gia phát triển tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, đánh giá, công nhận kỹ năng nghề cho người lao động.

Xem thêm: Những trường hợp nào yêu cầu người lao động hoàn trả trợ cấp mất việc?