Người làm pháp chế doanh nghiệp (lawyer-in-house) – cố vấn hậu trường hay nhà lãnh đạo tương lai?

Người làm pháp chế doanh nghiệp - cố vấn hậu trường hay nhà lãnh đạo tương lai?

Trong nhiều năm qua, vai trò của người làm pháp chế doanh nghiệp (lawyer-in-house) thường được nhìn nhận như một cổ vấn hậu trường, đóng vai trò bảo vệ sự tuân thủ và hạn chế rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa và thế giới kinh doanh biến đổi nhanh chóng, pháp chế ngày càng giữ vai trò chiến lược, có thể trở thành một trong những nhà lãnh đạo tương lai, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

[1] Những thuận lợi của người pháp chế khi chuyển sang vai trò CEO

- Tư duy phân tích chiến lược: Người làm pháp chế có khả năng phân tích rủi ro và đánh giá tình huống từ nhiều góc độ, giúp họ đạt được những quyết định chiến lược chắc chắn.

- Kiến thức sâu rộng về pháp lý và quản trị rủi ro: Khá năng hiểu và áp dụng các quy định pháp luật phù hợp giúp doanh nghiệp tránh được những vấn đề tranh chấp tài chính hay pháp lý tốn kém.

- Kỹ năng đàm phán và giải quyết xung đột: Kinh nghiệm đàm phán hợp đồng, giải quyết tranh chấp giúp họ trở thành những nhà lãnh đạo giỏi trong việc duy trì mối quan hệ đối tác và khách hàng.

[2] Những thách thức khi chuyển sang vai trò CEO

Thiếu kinh nghiệm vận hành kinh doanh: Pháp chế thường tập trung vào các vấn đề pháp lý nội bộ, ít có cơ hội tiếp cận với các quy trình kinh doanh thực tế.

Tư duy quá thận trọng: Sự cẩn trọng thái quá đôi khi khiến họ mất cơ hội khai thác những thị trường tiềm năng mới.

Khả năng lãnh đạo đội ngũ: Từ cố vấn chuyên môn chuyển sang vai trò quản trị một đội ngũ lớn đỏi hỏi kỹ năng giao tiếp và truyền cảm hứng mạnh mẻ.

[3] Những Tố Chức Và CEO Nổi Bật Xuất Thân Từ Pháp Chế

- Brian Moynihan (CEO Bank of America): Xuất thân từ một luật sư, ông đã điều hành một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới.

- Jay Clayton (Cựu Chủ tịch SEC): Từ một chuyên gia pháp chế tài chính trở thành nhà lãnh đạo quan trọng của thị trường chứng khoán Mỹ.

- Chen Dongsheng (CEO Taikang Insurance): Xuất thân từ pháp chế, ông đã xây dựng một trong những tập đoàn bảo hiểm hàng đầu Trung Quốc.

Margaret E. Keane – Cựu CEO của Synchrony Financial xuất thân từ sự nghiệp trong lĩnh vực quản trị rủi ro pháp lý và tài chính trước khi đảm nhận vai trò điều hành cấp cao.

- Vừa qua Vào ngày 6/2/2025, Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư Quốc tế Viettel (Viettel Global) đã bổ nhiệm bà Nguyễn Thị Hoa làm Tổng Giám đốc, đánh dấu lần đầu tiên doanh nghiệp này có nữ lãnh đạo cao nhất.

Trước khi đảm nhận vị trí này, bà Nguyễn Thị Hoa sinh năm 1980 cũng đã từng giữ vị trí Trưởng ban Pháp chế Tập đoàn.

Điều đó khẳng định, nghề pháp chế là một ngành nghề có tiềm năng phát triển trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Mỗi năm nước ta đào tạo ra khoảng 4.000 đến 5.000 cử nhân luật và theo thống kê của trang NhanSu.vn (Trước đây là Nhân lực ngành luật) thì trong năm 2023 có 2971 vị trí tuyển dụng pháp chế doanh nghiệp, 2024 là 2036 vị trí.

Hiện nay, môi trường làm việc của pháp chế doanh nghiệp ngày càng trở nên khốc liệt hơn đồi hỏi chuyên gia pháp lý phải có kiến thức sâu rộng về các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, từ luật thương mại, thuế, lao động, đến sở hữu trí tuệ. Cần có khả năng soạn thảo, kiểm tra và đàm phán hợp đồng một cách chính xác, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp.

Ngoài ra, pháp chế cần có kinh nghiệm trong việc đánh giá và quản lý rủi ro pháp lý, giải quyết các tranh chấp, khiếu nại, và tham gia vào các vụ kiện khi cần thiết. Khả năng tư vấn pháp lý cho các bộ phận khác trong doanh nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng, giúp các hoạt động của công ty luôn tuân thủ pháp luật.

Cùng với đó, việc cập nhật và áp dụng các thay đổi trong pháp luật là điều không thể thiếu, đảm bảo doanh nghiệp luôn hoạt động hợp pháp và bền vững.

Người làm pháp chế doanh nghiệp – cố vấn hậu trường hay nhà lãnh đạo tương lai? (Hình từ Internet)

Người làm công tác pháp chế trong cơ quan nhà nước gồm những ai?

Căn cứ theo Điều 11 Nghị định 55/2011/NĐ-CP, thì người làm công tác pháp chế trong cơ quan nhà nước bao gồm:

- Công chức pháp chế được tuyển dụng, bổ nhiệm vào tổ chức pháp chế ở Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

- Cán bộ pháp chế được điều động, tuyển dụng vào tổ chức pháp chế ở các đơn vị quân đội nhân dân, công an nhân dân.

- Viên chức pháp chế được tuyển dụng, bổ nhiệm vào tổ chức pháp chế ở đơn vị sự nghiệp công lập.

- Nhân viên pháp chế được tuyển dụng theo chế độ hợp đồng lao động vào tổ chức pháp chế ở doanh nghiệp nhà nước.

Tiêu chuẩn bổ nhiệm vào ngạch pháp chế viên là gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 12 Nghị định 55/2011/NĐ-CP được sửa đổi bởi điểm a, điểm b khoản 12 Điều 1 Nghị định 56/2024/NĐ-CP, thì tiêu chuẩn bổ nhiệm vào ngạch pháp chế viên như sau:

Là công dân Việt Nam, trung thành với Tổ quốc, có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan;

- Có trình độ cử nhân luật trở lên;

- Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ pháp chế và chứng chỉ khác theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức;

- Có ít nhất 02 (hai) năm được tính cộng dồn thực hiện một trong các nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Chương 2 Nghị định 55/2011/NĐ-CP, không kể thời gian tập sự;