Toàn văn Dự thảo Luật Dân số mới nhất (thay thế Pháp lệnh Dân số 2003)

Toàn văn Dự thảo Luật Dân số mới nhất (thay thế Pháp lệnh Dân số 2003) (Hình từ Internet)

Mới đây, Bộ Y tế đã công bố bản Dự thảo Luật Dân số mới nhất – bản dự thảo đang được trình thẩm định

Toàn văn Dự thảo Luật Dân số mới nhất (thay thế Pháp lệnh Dân số 2003)

Cụ thể, Dự thảo Luật Dân số mới nhất gồm có 07 chương, 22 điều, được bố cục như sau:

- Chương I. Những quy định chung (từ Điều 1 đến Điều 6): quy định phạm vi điều chỉnh; giải thích từ ngữ; nguyên tắc thực hiện; ngày dân số Việt Nam; quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con; các hành vi bị nghiêm cấm.

- Chương II. Truyền thông, vận động, giáo dục về dân số (từ Điều 7 đến Điều 10): quy định về mục tiêu, yêu cầu; nội dung; đối tượng; hình thức truyền thông, vận động, giáo dục về dân số.

- Chương III. Biện pháp duy trì mức sinh thay thế và giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh (Điều 11, Điều 12): quy định biện pháp điều chỉnh mức sinh, biện pháp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.

- Chương IV. Các biện pháp thích ứng với già hóa dân số, dân số già (từ Điều 13 đến Điều 16): quy định biện pháp thích ứng với già hóa dân số, dân số già; xây dựng và phát triển cơ sở hỗ trợ, chăm sóc người cao tuổi; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi; trách nhiệm cung cấp, xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm phạm, cản trở người cao tuổi thực hiện các quyền hợp pháp.

- Chương V. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dân số (Điều 17, Điều 18): quy định biện pháp thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; biện pháp sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh.

- Chương VI. Các điều kiện đảm bảo công tác dân số (Điều 19, Điều 20): quy định nguồn tài chính cho công tác dân số, ngân sách nhà nước chi cho công tác dân số.

- Chương VII. Điều khoản thi hành (Điều 21, Điều 22): quy định hiệu lực thi hành, sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến dân số.

Theo Bộ Y tế, Luật Dân số thể chế hóa Nghị quyết 21-NQ/TW tập trung chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển với các nội dung cụ thể như sau:

- Đạt và duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, khắc phục tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng để có quy mô dân số hợp lý; góp phần làm chậm già hoá dân số và giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.

- Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên nhằm giảm thiểu những hệ luỵ của mất cân bằng giới tính khi sinh đối với kinh tế, xã hội.

- Về thích ứng với già hóa dân số, dân số già: xây dựng các giải pháp phát triển cơ sở hỗ trợ, chăm sóc người cao tuổi, phát triển nguồn nhân lực chăm sóc sức khỏe người cao tuổi góp phần thích ứng quá trình già hoá dân số, dân số già trong thời gian tới.

- Nâng cao chất lượng dân số về thể chất ngay từ giai đoạn đầu đời thông qua tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; sàng lọc trước sinh và sơ sinh góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để phát triển đất nước; xây dựng các giải pháp thích ứng quá trình già hoá dân số, dân số già.

Ngoài các nội dung được điều chỉnh tại Luật này vấn đề dân số nhằm thể chế hóa Nghị quyết 21-NQ/TW hiện đang được điều chỉnh bởi các luật có liên quan (Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Người cao tuổi, Luật Bình đẳng giới, Luật Trẻ em, Luật Thanh niên, Luật Khám bệnh, chữa bệnh…).

Hiện nay Bộ Y tế đang xây dựng Dự án Luật Phòng bệnh, trong đó có chính sách về bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh, trong đó đã đề xuất các giải pháp bảo đảm dinh dưỡng hợp lý theo vòng đời, theo đối tượng góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực người Việt Nam. Do vậy, để đảm bảo tính đồng bộ thống nhất của hệ thống pháp luật, Luật Dân số sẽ không điều chỉnh lại các nội dung đã được quy định tại các luật trên.

- Luật Dân số áp dụng đối với công dân Việt Nam; người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch đang sinh sống tại Việt Nam; cơ quan, tổ chức trong nước và cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài có liên quan đến công tác dân số tại Việt Nam.

Được biết, khi Dự thảo Luật Dân số được Quốc hội thông qua sẽ thay thế Pháp lệnh Dân số 2003; Pháp lệnh số 07/2025/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung Điều 10 của Pháp lệnh Dân số 2003.

Xem toàn văn Dự thảo Luật Dân số (thay thế Pháp lệnh Dân số 2003) – bản trình thẩm định TẠI ĐÂY.

Đề xuất hỗ trợ tiền mặt đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi

Đây là một trong những nội dung đáng chú ý trong Dự thảo Luật Dân số này.

Theo đó, các biện pháp duy trì mức sinh thay thế được Bộ Y tế đề xuất gồm:

- Ưu đãi về chế độ nghỉ thai sản: Nghỉ thêm 01 tháng ngoài thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản; Nghỉ thêm 05 ngày làm việc ngoài thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi vợ sinh con.

- Ưu đãi về tài chính: Chi hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật khi phụ nữ sinh con, sinh đủ 02 con và sinh đủ 02 con trước 35 tuổi; Chi hỗ trợ sinh hoạt phí; Mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

- Hỗ trợ chi phí ăn đối với trẻ em học mầm non.

- Hỗ trợ cho phụ nữ mang thai, sinh con trong sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh: Sàng lọc một số bệnh, tật bẩm sinh thuộc gói dịch vụ cơ bản do Bộ Y tế quy định; Miễn, giảm chi phí khám thai định kỳ.

- Căn cứ tình trạng mức sinh của từng thời kỳ: Chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định áp dụng một hoặc đồng thời các biện pháp phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; Chính quyền địa phương cấp tỉnh có mức sinh thấp ban hành quyết định áp dụng các biện pháp khác ngoài các biện pháp đã quy định;

Chính phủ quy định chi tiết và quy định bổ sung các biện pháp duy trì mức sinh thay thế phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng thời kỳ.