Khu tái định cư là gì? Thứ tự ưu tiên lựa chọn địa điểm tái định cư được thực hiện như thế nào?

Khu tái định cư là gì? Khu tái định cư do Nhà nước thu hồi đất cần đảm bảo điều kiện gì?

Tái định cư là việc Nhà nước thực hiện bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp cho người có đất thu hồi hoặc hỗ trợ bằng giao đất ở, nhà ở tái định cư cho người không đủ điều kiện bồi thường về đất ở theo quy định Luật Đất đai 2024 nhưng không còn chỗ ở nào khác (căn cứ khoản 39 Điều 3 Luật Đất đai 2024).

Như vậy, khu tái định cư là khu vực mới mà tại đó Nhà nước sẽ cấp đất cho người dân nhằm mục đích bồi thường sau khi thu hồi đất ở hiện tại vì lý do Quốc phòng, an ninh hoặc lý do thu hồi khác theo quy định pháp luật.

Căn cứ khoản 2 Điều 110 Luật Đất đai 2024, quy định khu tái định cư cần đảm bảo các điều kiện sau đây:

+ Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, đạt tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị, trong đó: đường giao thông bảo đảm kết nối với khu vực lân cận, điện chiếu sáng và điện sinh hoạt, hệ thống cấp, thoát nước, thông tin liên lạc, xử lý môi trường;

+ Hạ tầng xã hội khu tái định cư phải bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, chợ, thương mại, dịch vụ, vui chơi, giải trí, nghĩa trang;

+ Phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền.

Bên cạnh đó, tại khoản 3 và khoản 4 Điều 110 Luật Đất đai 2024 quy định rõ thứ tự ưu tiên lựa chọn địa điểm tái định cư như sau:

(1) Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất bị thu hồi;

(2) Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất bị thu hồi đối với trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

(3) Tại địa bàn khác có điều kiện tương đương trong trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

(4) Ưu tiên lựa chọn khu đất có vị trí thuận lợi để hình thành khu tái định cư.

Khu tái định cư sau khi đã giao đất tái định cư mà còn quỹ đất thì ưu tiên giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở không đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai 2024; trường hợp vẫn còn quỹ đất thì giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai 2024.

Khu tái định cư được quy định như thế nào? (Hình từ internet)

Trường hợp nào được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi?

Căn cứ khoản 1 Điều 95 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp sau đây được Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất vì mục đích QP-AN, phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng gồm:

+ Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm;

+ Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng bao gồm:

• Cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất để bảo tồn bản sắc dân tộc gắn với phong tục, tập quán, tín ngưỡng của các dân tộc;
• Cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất có trách nhiệm bảo vệ đất được giao, không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác. 

Và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng;

+ Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam thì được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam; có quyền sử dụng đất ở do nhận chuyển quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở.

+ Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho phép hoạt động đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao, cho thuê; không phải là đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 trở về sau;

+ Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế;

+ Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận thừa kế quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất;

+ Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

+ Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.

Xem thêm:

• Báo cáo 245: Đề xuất đánh thuế bất động sản thứ hai
• Các trường hợp không được bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất
• Phải gửi thông báo trước khi ra quyết định thu hồi đất chậm nhất bao nhiêu ngày?