Có áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người chưa thành niên phạm tội không?

Người chưa thành niên phạm tội là người bao nhiêu tuổi?

Căn cứ vào Điều 3 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 có giải thích như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Người chưa thành niên phạm tội là người phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự trong độ tuổi từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi.

2. Người chưa thành niên là người bị buộc tội gồm người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi.

3. Người chưa thành niên là bị hại là người dưới 18 tuổi trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra.

4. Người chưa thành niên là người làm chứng là người dưới 18 tuổi biết được những tình tiết liên quan đến nguồn tin về tội phạm, về vụ án và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng.

5. Người chấp hành biện pháp xử lý chuyển hướng gồm người chấp hành biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng và người phải chấp hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng, học sinh trường giáo dưỡng.

6. Người đại diện của người chưa thành niên bao gồm:

a) Cha, mẹ;

b) Người giám hộ;

c) Người do Tòa án chỉ định.

7. Tư pháp người chưa thành niên là các quy định về chính sách, biện pháp xử lý đối với người chưa thành niên; thủ tục thân thiện trong xử lý chuyển hướng, tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án phạt tù, tái hòa nhập cộng đồng đối với người chưa thành niên; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

...

Như vậy, theo như quy định trên thì người chưa thành niên phạm tội là người phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 và đang trong độ tuổi từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Người chưa thành niên phạm tội là người bao nhiêu tuổi? (Hình từ Internet)

Có áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người chưa thành niên phạm tội không?

Căn cứ vào khoản 3 Điều 12 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 quy định về áp dụng hình phạt như sau:

Áp dụng hình phạt

1. Hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục họ ý thức tôn trọng, tuân theo pháp luật và các chuẩn mực đạo đức, lối sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới, có tác dụng phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm.

2. Tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội nếu xét thấy việc áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng không bảo đảm hiệu quả giáo dục, phòng ngừa. Trường hợp phải áp dụng hình phạt thì ưu tiên áp dụng hình phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo.

3. Không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người chưa thành niên phạm tội.

4. Tòa án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người chưa thành niên phạm tội khi xét thấy các hình phạt và biện pháp khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa.

5. Khi xử phạt tù có thời hạn, Tòa án cho người chưa thành niên phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người thành niên phạm tội tương ứng và với thời hạn thích hợp ngắn nhất.

6. Không áp dụng hình phạt bổ sung đối với người chưa thành niên phạm tội.

7. Án đã tuyên đối với người chưa thành niên phạm tội nếu thuộc trường hợp sau đây thì không tính để xác định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm:

a) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội;

b) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng hoặc tội rất nghiêm trọng do vô ý.

Như vậy, theo như quy định trên thì người chưa thành niên phạm tội sẽ không bị áp dụng hình phạt chung thân.

Người thành niên bị buộc tội có quyền gì?

Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 21 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 thì người chưa thành niên là người bị buộc tội có những quyền sau đây:

- Các quyền và nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;

- Có người đại diện tham gia tố tụng;

- Được sự hỗ trợ của chuyên gia y tế, tâm lý, giáo dục, xã hội học trong trường hợp cần thiết;

- Được thông tin đầy đủ, kịp thời bằng ngôn từ đơn giản, thân thiện, dễ hiểu về những nội dung liên quan đến việc giải quyết vụ việc, vụ án;

- Được bảo đảm giữ bí mật cá nhân trong suốt quá trình giải quyết vụ việc, vụ án;

- Được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật;

- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 ;

- Các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 .

Ngoài ra, người chưa thành niên là bị can, bị cáo còn có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

- Đề nghị áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng;

- Được sự hỗ trợ của người làm công tác xã hội trong quá trình tố tụng;

- Khiếu nại quyết định về việc áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng.

Lưu ý:  Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, trừ trường hợp quy định tại Điều 139, khoản 1 và khoản 2 Điều 162 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 thì có hiệu lực từ 01/01/2028.