04 lý do chính đáng không bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế từ ngày 01/7/2025

04 lý do chính đáng không bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế từ ngày 01/7/2025 (Hình từ Internet)

04 lý do chính đáng không bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế từ ngày 01/7/2025

Theo Luật Bảo hiểm y tế, sẽ có 04 hành vi  của người sử dụng lao động được xem là trốn đóng bảo hiểm y tế gồm:

(i) Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại điểm b khoản 1 Điều 17 của Luật Bảo hiểm y tế mà người sử dụng lao động không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia bảo hiểm y tế;

(ii) Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm y tế thấp hơn tiền lương quy định tại Điều 14 của Luật Bảo hiểm y tế;

(iii) Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký bảo hiểm y tế sau 60 ngày kể từ ngày đóng bảo hiểm y tế chậm nhất theo quy định tại khoản 8 Điều 15 của Luật Bảo hiểm y tế và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định của Chính phủ;

(iv) Các trường hợp khác bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế theo quy định của Chính phủ.

Ngoài trừ hành vi (ii), (iv), nếu hành vi trốn đóng bảo hiểm y tế tại (i) và (iii) mà có một trong các lý do chính đáng sau theo công bố của cơ quan có thẩm quyền về phòng, tránh thiên tai, tình trạng khẩn cấp, phòng thủ dân sự và phòng, chống dịch bệnh thì sẽ không bị coi là trốn đóng bảo hiểm y tế từ ngày 01/7/2025:

[1] Bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

[2] Dịch bệnh nguy hiểm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.

[3] Tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.

[4] Các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.

Cơ sở pháp lý: Điều 48b Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được bổ sung theo quy định tại khoản 33 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2024); Điều 3 Nghị định 188/2025/NĐ-CP.

Cách xác định số tiền phải nộp khi trốn đóng BHYT từ ngày 01/7/2025 ra sao?

Theo Nghị định 188/2025/NĐ-CP, cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHYT phải nộp số tiền đối với hành vi chậm đóng, trốn đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

Trong đó, số tiền phải nộp khi trốn đóng BHYT từ ngày 01/7/2025 được xác định như sau:

Cđt = Pst x n x 0,03%

Trong đó:

- Cđt: Số tiền phải đóng trên số ngày chậm đóng, trốn đóng cho tháng t (t=1,2,3,...12)

- Pst: Số tiền phải đóng phát sinh của tháng t

- n: Số ngày chậm đóng, trốn đóng.

Cơ sở pháp lý: Khoản 1 Điều 4 Nghị định 188/2025/NĐ-CP.

Trốn đóng bảo hiểm y tế từ ngày 01/7/2025 bị phạt bao nhiêu tiền?

Cụ thể, nếu người sử dụng có hành vi trốn đóng bảo hiểm y tế thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Đối với xử phạt vi phạm hành chính, phạt tiền đối với hành vi không đóng bảo hiểm y tế cho toàn bộ số người lao động bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế của người sử dụng lao động, đóng bảo hiểm y tế không đủ số người bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế của người sử dụng lao động, chậm đóng bảo hiểm y tế, trốn đóng bảo hiểm y tế theo một trong các mức sau đây:

- Từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng, khi vi phạm dưới 10 người lao động;

- Từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, khi vi phạm từ 10 đến dưới 50 người lao động;

- Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng, khi vi phạm từ 50 đến dưới 100 người lao động;

- Từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, khi vi phạm từ 100 đến dưới 500 người lao động;

- Từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, khi vi phạm từ 500 đến dưới 1.000 người lao động;

- Từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng, khi vi phạm từ 1.000 người lao động trở lên.

Ngoài bị phạt tiền, người sử dụng lao động còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như sau:

- Buộc hoàn trả số tiền mà đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bị thiệt hại (nếu có) đối với hành vi vi phạm. Trường hợp không hoàn trả được cho đối tượng thì nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.

- Buộc nộp số lợi bất hợp pháp có được vào tài khoản thu của quỹ bảo hiểm y tế đối với hành vi vi phạm.

Như vậy, hành vi chậm, trốn đóng bảo hiểm y tế cho người lao động có thể bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng tuỳ thuộc vào số lượng người lao động.

Lưu ý: Mức phạt tiền được quy định nêu trên là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Cơ sở pháp lý: Khoản 5 Điều 4 và khoản 2, khoản 5 Điều 80 Nghị định 117/2020/NĐ-CP.