Những vấn đề sinh viên dễ gặp nhất khi vào đại học và cách vượt qua
Bước vào đại học, nhiều sinh viên đối mặt cùng lúc với thay đổi về học tập, tài chính, quan hệ và tâm lý. Dưới đây là những vấn đề dễ gặp nhất trong giai đoạn đầu và cách xử lý thực tế để thích nghi nhanh hơn, giữ tinh thần ổn định và không bị cuốn vào áp lực của môi trường mới.

Những vấn đề sinh viên dễ gặp nhất khi vào đại học và cách vượt qua (Hình từ Internet)
Bước vào đại học thường mang theo cảm giác hứng khởi nhưng cũng đầy lo lắng. Không còn thời khóa biểu cố định, không còn thầy cô nhắc nhở hằng ngày, cũng không còn sự bao bọc của gia đình. Đó là lý do nhiều sinh viên, nhất là năm nhất, dễ rơi vào hoang mang khi mọi thứ diễn ra quá nhanh: kiến thức mới, môi trường mới, cách sống mới. Nội dung dưới đây giúp nhận diện những vấn đề thường gặp và cách vượt qua để thích nghi tốt hơn.
Học tập thay đổi hoàn toàn: kiến thức nhiều hơn, yêu cầu tự học cao hơn
Khi lên đại học, thứ làm sinh viên năm nhất choáng nhất không phải là điểm số mà là cách học đổi hẳn. Không còn giáo viên nhắc nộp bài, không còn kiểm tra miệng hàng tuần, mọi thứ chuyển sang tín chỉ và tự học là chính. Bài giảng, slide, tài liệu tham khảo, bài tập lớn… xuất hiện cùng lúc, dễ tạo cảm giác bị “ngợp”.
Một số dấu hiệu quen thuộc:
- Đợi gần đến thi mới mở giáo trình ra xem.
- Làm bài nhóm nhưng không nắm rõ mình đang làm phần gì.
- Môn đại cương quá rộng, học xong vẫn thấy mơ hồ.
- Gặp bài tập lớn thì không biết bắt đầu từ đâu, dễ trì hoãn.
Để giảm áp lực, sinh viên cần thay đổi cách tổ chức việc học, không chỉ đơn giản là “cố gắng hơn”:
- Chia nhỏ khối lượng: mỗi ngày xử lý một ít, tập trung vào những phần hay ra thi hoặc giảng viên nhấn mạnh.
- Đặt khung giờ tự học cố định trong tuần, coi đó như lịch bắt buộc.
- Chủ động hỏi giảng viên, trợ giảng hoặc sinh viên khóa trên khi bị bí, thay vì ngồi lướt mạng cho qua.
- Tận dụng thư viện, tài liệu cũ, đề thi các năm để hình dung dạng bài và mức độ yêu cầu.
Khi biết rõ mình cần học gì và chia nhỏ thời gian hợp lý, việc học sẽ bớt cảm giác “chạy deadline”, hạn chế tình trạng học dồn - mất ngủ trước kỳ thi mà vẫn không nắm chắc kiến thức.
Bên cạnh áp lực học tập, một trong những thay đổi khiến sinh viên dễ choáng nhất là việc tự lo tài chính và cân bằng giữa học và làm thêm.
Tài chính và làm thêm: chi tiêu dễ vượt tầm kiểm soát
Khi bắt đầu sống xa nhà, sinh viên phải tự lo toàn bộ chi phí: trọ, ăn uống, đi lại, vật dụng học tập… Mọi khoản nhỏ cộng lại rất nhanh, trong khi thu nhập lại không cố định. Nhiều sinh viên mới lên thành phố chưa quen giá cả, chi tiêu theo cảm xúc, cuối tháng nhìn lại mới biết mình đã “lỡ tay” ở đâu đó. Cũng vì áp lực tiền bạc mà nhiều sinh viên làm thêm liên tục 20-30 giờ mỗi tuần, dẫn đến học không nổi.
Một số tình huống dễ gặp:
- Hết tiền giữa tháng dù nhận trợ cấp đều đặn,
- Vay bạn bè hoặc dùng app vay ngắn hạn,
- Đi làm thêm quá sức → ngủ muộn, học sa sút,
- Gặp tin tuyển dụng mập mờ, bị lừa làm công việc không đúng cam kết.
Để ổn định tài chính, sinh viên có thể bắt đầu từ những việc nhỏ:
- Ghi lại toàn bộ khoản chi trong 1-2 tuần để biết tiền “đi đâu”.
- Tạo ngân sách cố định cho ăn uống - di chuyển - sinh hoạt.
- Chọn việc làm thêm nhẹ, theo ca, tránh công việc kéo dài quá đêm.
- Ưu tiên việc tại trường, CLB học thuật, hoặc các vị trí bán thời gian rõ ràng về mức lương, lịch làm.
- Cân nhắc học bổng, hỗ trợ học phí hoặc gói vay sinh viên nếu gia đình khó khăn.
Đi làm thêm không sai, nhưng mục tiêu chính vẫn là học. Khi giữ được nhịp chi tiêu và cách dùng thời gian, sinh viên sẽ giảm đáng kể áp lực lẫn lo âu về cuối tháng.
Nhưng thách thức của đời sống sinh viên không chỉ dừng ở học tập hay tiền bạc; nhiều áp lực thầm lặng đến từ tâm lý và cách hòa nhập môi trường mới.
Tâm lý, quan hệ và thích nghi môi trường: những áp lực thầm lặng của đời sống sinh viên
Nhiều sinh viên không chuẩn bị trước cho sự thay đổi quá lớn về môi trường. Không còn gia đình bên cạnh, không gian sống mới, lớp mới, người mới… khiến cảm giác cô đơn xuất hiện nhanh hơn tưởng tượng. Bên cạnh đó, mạng xã hội cũng tạo ra một lớp áp lực vô hình. Hình ảnh về bạn bè giỏi hơn, năng động hơn, thành công hơn xuất hiện liên tục trên newsfeed, theo thời gian dễ dẫn đến cảm giác tự ti và so sánh bản thân quá mức.
Một số khó khăn thường gặp ở năm nhất và năm hai:
- Nhớ nhà, đặc biệt 1 - 3 tháng đầu,
- Khó hòa nhập với lớp mới hoặc bạn cùng phòng,
- Mâu thuẫn về chuyện sinh hoạt chung, lịch sinh hoạt trái nhau,
- Áp lực khi đọc tin nhắn lớp, group học tập, so sánh bản thân,
- Căng thẳng kéo dài khiến ăn uống thất thường, mất ngủ.
Để thích nghi tốt hơn, sinh viên có thể thử những bước nhỏ:
- Duy trì liên lạc với gia đình, không phải để “kể khổ”, mà để giữ kết nối và giảm trống trải.
- Giữ nếp ăn ngủ ổn định, vì sức khỏe tinh thần phụ thuộc rất nhiều vào nhịp sinh hoạt.
- Tham gia CLB hoặc nhóm nhỏ theo sở thích, dễ tạo bạn mới và giảm cảm giác lạc lõng.
- Nếu buồn chán kéo dài hơn vài tuần, nên liên hệ phòng tư vấn tâm lý của trường (đa số miễn phí và bảo mật).
Về chuyện tình cảm: đại học là nơi dễ bắt đầu một mối quan hệ, nhưng cũng dễ tổn thương. Khi cảm thấy mối quan hệ ảnh hưởng quá nhiều đến học tập hoặc tinh thần, một khoảng lùi để nhìn lại điều thật sự quan trọng thường hữu ích. Chia tay không phải thất bại; đó là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành và hiểu bản thân.
Khi bước sang môi trường đại học, hầu hết sinh viên đều trải qua giai đoạn lúng túng: phương pháp học khác hẳn, tài chính phải tự lo, các mối quan hệ và áp lực mới xuất hiện liên tục. Đây không phải dấu hiệu tiêu cực, mà là phần tự nhiên của quá trình trưởng thành. Khi biết điều chỉnh nhịp sống, sắp xếp lại thói quen và tìm sự hỗ trợ đúng lúc, sinh viên sẽ dần bắt kịp môi trường mới và cảm nhận trọn vẹn những trải nghiệm đáng nhớ nhất của quãng đời đại học.
Ai quan tâm đến các nhóm vấn đề điển hình và ví dụ cụ thể có thể xem thêm “Những vấn đề sinh viên thường gặp phải trong thời gian học đại học là gì?”.
- Nội dung nêu trên được NhanSu.vn biên soạn và chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho các tư vấn chuyên sâu từ chuyên gia.
- Điều khoản được áp dụng (nếu có) có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc. Quý khách vui lòng kiểm tra lại thông tin trước khi áp dụng.
- Mọi ý kiến thắc mắc về bản quyền, nội dung của bài viết vui lòng liên hệ qua địa chỉ email hotrophaply@NhanSu.vn;
Đăng xuất
Việc làm Hồ Chí Minh