Trọng tài viên thương mại có bắt buộc là Cử nhân luật không? Việc chỉ định Trọng tài viên do ai quyết định?

Mục lục bài viết

• Việc phân công Trọng tài viên trong tranh chấp thương mại do ai quyết định?
• Trọng tài viên có những quyền và nghĩa vụ gì theo quy định?
• Không phải cử nhân luật thì có thể trở thành Trọng tài viên không?

Việc phân công Trọng tài viên trong tranh chấp thương mại do ai quyết định?

Căn cứ Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thoả thuận và được tiến hành theo quy định của Luật này.

2. Thoả thuận trọng tài là thoả thuận giữa các bên về việc giải quyết bằng Trọng tài tranh chấp có thể phát sinh hoặc đã phát sinh.

3. Các bên tranh chấp là cá nhân, cơ quan, tổ chức Việt Nam hoặc nước ngoài tham gia tố tụng trọng tài với tư cách nguyên đơn, bị đơn.

4. Tranh chấp có yếu tố nước ngoài là tranh chấp phát sinh trong quan hệ thương mại, quan hệ pháp luật khác có yếu tố nước ngoài được quy định tại Bộ luật dân sự.

5. Trọng tài viên là người được các bên lựa chọn hoặc được Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án chỉ định để giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật này.

6. Trọng tài quy chế là hình thức giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài theo quy định của Luật này và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài đó.

…

Chiếu theo quy định này thì trong việc giải quyết tranh chấp trong tài thương mại, các bên được quyền lựa chọn hoặc được Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án chỉ định.

Như vậy, thẩm quyền phân công trọng tài viên giải quyết các tranh chấp thương mại sẽ do Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án.

Đồng thời tại Điều 4 Luật Trọng tài thương mại 2010 có quy định về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại như sau:

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài

1. Trọng tài viên phải tôn trọng thoả thuận của các bên nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm và trái đạo đức xã hội.

2. Trọng tài viên phải độc lập, khách quan, vô tư và tuân theo quy định của pháp luật.

3. Các bên tranh chấp đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ. Hội đồng trọng tài có trách nhiệm tạo điều kiện để họ thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.

4. Giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài được tiến hành không công khai, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

5. Phán quyết trọng tài là chung thẩm.

Theo đó, trong quá trình giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại, 1. Trọng tài viên phải tôn trọng thoả thuận của các bên nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm và trái đạo đức xã hội.

Đồng thời Trọng tài viên phải độc lập, khách quan, vô tư và tuân theo quy định của pháp luật.

Trọng tài viên thương mại có bắt buộc là Cử nhân luật không? (Hình từ Internet)

Trọng tài viên có những quyền và nghĩa vụ gì theo quy định?

Tại Điều 21 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về quyền và nghĩa vụ của Trọng tài viên như sau:

Quyền, nghĩa vụ của Trọng tài viên

1. Chấp nhận hoặc từ chối giải quyết tranh chấp.

2. Độc lập trong việc giải quyết tranh chấp.

3. Từ chối cung cấp các thông tin liên quan đến vụ tranh chấp.

4. Được hưởng thù lao.

5. Giữ bí mật nội dung vụ tranh chấp mà mình giải quyết, trừ trường hợp phải cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

6. Bảo đảm giải quyết tranh chấp vô tư, nhanh chóng, kịp thời.

7. Tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp.

Theo đó, Trọng tài viên có các quyền và nghĩa vụ như chấp nhận hoặc từ chối giải quyết tranh chấp; độc lập trong việc giải quyết tranh chấp và những quyền và nghĩa vụ khác theo quy định nêu trên.

Không phải cử nhân luật thì có thể trở thành Trọng tài viên không?

Tại Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về tiêu chuẩn Trọng tài viên như sau:

Tiêu chuẩn Trọng tài viên

1. Những người có đủ các tiêu chuẩn sau đây có thể làm Trọng tài viên:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự;

b) Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên;

c) Trong trường hợp đặc biệt, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn, tuy không đáp ứng được yêu cầu nêu tại điểm b khoản này, cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.

2. Những người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây không được làm Trọng tài viên:

a) Người đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án;

b) Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.

3. Trung tâm trọng tài có thể quy định thêm các tiêu chuẩn cao hơn tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này đối với Trọng tài viên của tổ chức mình.

Đối chiếu với quy định này thì để trở thành Trọng tài viên thương mại cần đáp ứng các điều kiện sau:

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự;

- Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên;

- Trong trường hợp đặc biệt, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn, tuy không đáp ứng được yêu cầu nêu tại điểm b khoản này, cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.

Ngoài ra cần đảm bảo không thuộc các trường hợp sau:

- Người đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án;

- Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.

Quy định trên có đề cập Trọng tài viên phải có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên mà không quy định chi tiết nhóm ngành. Tuy nhiên tại khoản 3 Điều này có đề cập trung tâm trọng tài có thể quy định thêm các tiêu chuẩn cao hơn tiêu chuẩn trên.

Do đó, tùy thuộc từng trung tâm trọng tài mà tiêu chuẩn về trình độ có thể sẽ khác, nên anh cần tìm hiểu về điều kiện trở thành Trọng tài viên tại trung tâm trọng tài mà anh mong muốn làm việc để biết rõ hơn.