Trade Deficit (Thâm hụt thương mại) là gì? Tác động đến nền kinh tế ra sao?

Trade Deficit (Thâm hụt thương mại) là gì? Tác động đến nền kinh tế ra sao?

Trade Deficit hay thâm hụt thương mại là tình trạng một quốc gia nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu. Hiểu cách khác, dòng tiền của quốc gia đang chảy ra thị trường nước ngoài. Đây là một chỉ số  phổ biến trong thương mại quốc tế.

Trade Deficit được tính theo công thức:

Trade Deficit = Tổng giá trị nhập khẩu – Tổng giá trị xuất khẩu

Thâm hụt thương mại không phải lúc nào cũng là dấu hiệu xấu đối với một nền kinh tế. Nó chỉ phản ánh việc sản xuất không đủ để đáp ứng nhu cầu trong nước và cần gia tăng nhập khẩu từ nước ngoài. Tình trạng này có thể tự điều chỉnh theo thời gian.

Khi một nước gia tăng nhập khẩu một loại hàng hóa, số lượng doanh nghiệp cạnh tranh trong ngành đó tăng lên. Lúc này, giá cả mặt hàng đó sẽ giảm xuống. Hơn nữa, việc nhập khẩu sẽ làm đa dạng hóa các loại hàng hóa dịch vụ cho thị trường trong nước.

Trade Deficit (Thâm hụt thương mại) là gì? Tác động đến nền kinh tế ra sao? (Hình từ Internet)

Khi thâm hụt thương mại xảy ra, nền kinh tế của một nước sẽ chịu một số ảnh hưởng như sau:

[1] Tác động lên tình trạng việc làm

Việc thâm hụt thương mại kéo dài sẽ ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Nhập khẩu càng nhiều, hàng hóa càng đa dạng, giá cả sẽ giảm đi. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong nước để cạnh tranh trong dài hạn.

Hậu quả là số lượng nhân công bị cắt giảm, nhiều công nhân viên bị mất việc làm hoặc giảm thu nhập. Khi đó, hàng hóa sản xuất ra cũng ít đi khiến tình trạng Trade Deficit càng lớn.

[2] Tác động lên giá cả và lạm phát

Giá cả và tình trạng lạm phát của một quốc gia cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thâm hụt thương mại. Như đã nói ở trên, Trade Deficit có thể làm giá cả hàng hóa trong nước giảm xuống. Tuy nhiên nếu không được kiểm soát chặt chẽ, nó sẽ dẫn tới tình trạng lạm phát gia tăng.

[3] Tác động lên tăng trưởng kinh tế

Thâm hụt thương mại có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến quá trình tăng trưởng kinh tế của một quốc gia. Lo ngại vì chênh lệch cán cân thương mại sẽ thúc đẩy hoạt động sản xuất trong nước. Các chính sách hỗ trợ và giải pháp từ phía nhà nước cũng tạo điều kiện để kinh tế phát triển.

Ngược lại, khi thâm hụt thương mại kéo dài mà không có những biện pháp điều chỉnh phù hợp sẽ cản trở sự tăng trưởng ổn định về kinh tế. Bên cạnh đó, một số quốc gia phải dựa vào nguồn tài trợ nước ngoài để khắc phục thâm hụt. Hậu quả là họ rơi vào tình trạng nợ nần và ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế.

(Lưu ý: Nội dung nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo.)

06 nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại năm 2025

Các hoạt động thương mại trong năm 2025 phải bảo đảm các nguyên tắc cơ bản như sau:

[1] Nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật của thương nhân trong hoạt động thương mại

Thương nhân thuộc mọi thành phần kinh tế bình đẳng trước pháp luật trong hoạt động thương mại.

[2] Nguyên tắc tự do, tự nguyện thoả thuận trong hoạt động thương mại

- Các bên có quyền tự do thoả thuận không trái với các quy định của pháp luật, thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội để xác lập các quyền và nghĩa vụ của các bên trong hoạt động thương mại. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ các quyền đó.

- Trong hoạt động thương mại, các bên hoàn toàn tự nguyện, không bên nào được thực hiện hành vi áp đặt, cưỡng ép, đe doạ, ngăn cản bên nào.

[3] Nguyên tắc áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại được thiết lập giữa các bên

Trừ trường hợp có thoả thuận khác, các bên được coi là mặc nhiên áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại đã được thiết lập giữa các bên đó mà các bên đã biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của pháp luật.

[4] Nguyên tắc áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại

Trường hợp pháp luật không có quy định, các bên không có thoả thuận và không có thói quen đã được thiết lập giữa các bên thì áp dụng tập quán thương mại nhưng không được trái với những nguyên tắc quy định trong Luật Thương mại 2005 và trong Bộ luật dân sự.

[5] Nguyên tắc bảo vệ lợi ích chính đáng của người tiêu dùng

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại có nghĩa vụ thông tin đầy đủ, trung thực cho người tiêu dùng về hàng hoá và dịch vụ mà mình kinh doanh và phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các thông tin đó.

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại phải chịu trách nhiệm về chất lượng, tính hợp pháp của hàng hoá, dịch vụ mà mình kinh doanh.

[6] Nguyên tắc thừa nhận giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu trong hoạt động thương mại

Trong hoạt động thương mại, các thông điệp dữ liệu đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì được thừa nhận có giá trị pháp lý tương đương văn bản.

Cơ sở pháp lý: Từ Điều 10 đến Điều 15 Luật Thương mại 2005.